10 công việc ‘miễn nhiễm’ với AI, ít nguy cơ bị thay thế nhất

Khi AI ngày càng len lỏi vào mọi lĩnh vực đời sống, nỗi lo bị máy móc thay thế đang trở nên hiện hữu hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, một số nghề nghiệp vẫn vững vàng trước làn sóng tự động hóa. Đó là kết luận nổi bật trong báo cáo mới của Microsoft có tiêu đề “Tác động nghề nghiệp của AI” (Occupational Implications of AI).

Báo cáo dựa trên phân tích hơn 200.000 cuộc trò chuyện giữa người dùng tại Mỹ và chatbot Bing Copilot trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 9/2024. Mục tiêu là tìm hiểu cách người lao động tận dụng AI để xử lý công việc, từ đó nhận diện những ngành nghề dễ bị ảnh hưởng nhất.

AI: Trợ lý đắc lực nhưng không thể thay thế tất cả

Phần lớn người dùng tìm đến Copilot để tra cứu thông tin, viết lách hoặc giao tiếp - ba hoạt động mà AI thể hiện hiệu quả rõ rệt. Các nhà nghiên cứu nhận thấy AI thường đóng vai trò như người hướng dẫn, huấn luyện viên hoặc cố vấn, cung cấp hướng dẫn thay vì trực tiếp thực hiện công việc.

Chẳng hạn, nếu người dùng cần in tài liệu, AI không "in" giúp mà sẽ chỉ cách vận hành máy in - cho thấy sự hỗ trợ chỉ dừng ở mức hướng dẫn.

Với những nhiệm vụ thiên về xử lý ngôn ngữ, như dịch thuật, viết lách, nghiên cứu lịch sử, AI có khả năng hỗ trợ mạnh mẽ, cũng đồng nghĩa với việc các nghề này đang đối mặt với nguy cơ bị thay thế cao nhất.

Trái ngược với công việc văn phòng, những nghề đòi hỏi kỹ năng tay chân - thường gắn với lao động thủ công, tương tác thực tế với con người hoặc thiết bị vật lý - lại rất ít phụ thuộc vào AI. Từ thợ lợp mái, thợ sửa xe đến nhân viên mát-xa hay người giúp việc, những công việc này hiếm khi cần tới sự hỗ trợ từ chatbot.

Dưới đây là danh sách 10 nghề ít bị ảnh hưởng nhất bởi AI, theo Microsoft.

1. Nhân viên lấy máu

2. Trợ lý điều dưỡng

3. Công nhân xử lý vật liệu nguy hiểm

4. Người giúp việc, thợ sơn, thợ xây

5. Thợ ướp xác

6. Người vận hành nhà máy và hệ thống

7. Bác sĩ phẫu thuật răng hàm mặt

8. Thợ lắp đặt và sửa kính ô tô

9. Kỹ sư tàu thủy

10. Thợ sửa chữa và thay lốp xe

Khi kỹ năng tay nghề lên ngôi

Chuyên gia về tương lai việc làm Ravin Jesuthasan nhận định rằng những nghề thủ công không chỉ có tính ổn định cao hơn, mà còn ngày càng hấp dẫn đối với người trẻ. “Nếu tôi là thợ sửa ống nước, khả năng để một robot thay thế tôi là rất thấp”, ông nói. “Mỗi ngôi nhà có hệ thống ống nước khác nhau – không có giải pháp máy móc nào phù hợp cho tất cả”.

Ông cũng nhấn mạnh rằng nhiều công việc lao động hiện nay đòi hỏi kỹ năng công nghệ cao hơn trước. Những người có tay nghề không còn chỉ làm việc nặng nhọc, mà đang vận hành các thiết bị hiện đại, với mức thu nhập tốt hơn và điều kiện làm việc cải thiện đáng kể.

Sự phân hóa rõ nét giữa các nhóm nghề

Theo khảo sát của Gallup, trong khi tỷ lệ nhân viên văn phòng sử dụng AI thường xuyên đã tăng lên 27% vào năm 2025 (so với 15% năm 2024), thì con số này ở nhóm lao động sản xuất và tuyến đầu gần như không đổi - thậm chí giảm nhẹ từ 11% còn 9%. Những con số này cho thấy sự phân hóa rõ rệt trong mức độ thâm nhập của AI giữa các ngành nghề.

Mặc dù báo cáo của Microsoft chỉ tập trung vào AI ngôn ngữ, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng những ứng dụng AI khác - đặc biệt trong tự động hóa và robot - vẫn có thể ảnh hưởng đến một số ngành kỹ thuật, như vận hành máy móc hay lái xe.

Song ở thời điểm hiện tại, những người lao động bằng tay vẫn đang nắm giữ lợi thế rõ ràng trong cuộc đua với AI.

Theo CNBC

Thiên Kim - nguoiquansat.vn

Theo Thị trường tài chính