Châu Á
09/04/2024 15:21

17 năm độc nhất, kinh tế Nhật Bản sắp 'bình thường': Tư duy giảm phát lung lay, người dân chịu mở ví đầu tư, thị trường chứng khoán 'như lên đồng'

Kinh tế Nhật Bản đang ở thời điểm chuyển giao lịch sử và sau cùng, có thể trở thành nền kinh tế “bình thường”.

Simon Kuznets, nhà kinh tế đoạt giải Nobel nổi tiếng nhờ tiêu chuẩn hóa thước đo tổng sản phẩm quốc dân từng chia nền kinh tế thành 4 loại lớn: Kém phát triển, phát triển, Argentina và Nhật Bản.

Vì sao lại như vậy?

Từ những năm 1960, mức tăng trưởng phi thường của Nhật Bản đặc biệt đến mức ông Kuznets phải chia thành một danh mục riêng. Đây là nền kinh tế tiên tiến duy nhất trên thế giới có lạm phát, lãi suất và tăng trưởng tiền lương đều ở mức gần bằng 0 - hoặc trong một số trường hợp còn thấp hơn mức đó.

Giờ đây, các thống đốc ngân hàng trung ương và quan chức chính phủ cho biết Nhật Bản đang ở thời điểm chuyển giao lịch sử và sau cùng, có thể trở thành nền kinh tế “bình thường”. Các công ty sẽ có thể chuyển chi phí gia tăng sang cho người tiêu dùng, trong khi người lao động phản ứng bằng cách yêu cầu trả lương cao hơn.

“Chúng ta đã có được cơ hội lịch sử có một không hai trong đời để thoát khỏi tình trạng giảm phát. Tư duy tích cực coi mức lương tăng là chuẩn mực sẽ được thiết lập vững chắc trên toàn xã hội”, Thủ tướng Fumio Kishida cho biết trong một cuộc họp báo gần đây.

Giá cả ở Nhật Bản bắt đầu tăng từ mùa xuân năm 2022, sau cú sốc kép là đại dịch Covid-19 và xung đột Nga-Ukraine. Lạm phát cơ bản, không bao gồm giá thực phẩm biến động, đã tăng 2,8% so với cùng kỳ trong tháng Hai.

Tiền lương và thị trường đã phản ứng. Các nhà tuyển dụng lớn nhất đất nước đồng ý tăng 5,3% mức lương trung bình - mức tăng lớn nhất kể từ năm 1991.

Vào tháng 2, chỉ số Nikkei 225 cuối cùng vượt đỉnh cũ cách đây 34 năm. Ngân hàng Nhật Bản cũng chấm dứt lãi suất âm, một trong những thử nghiệm chính sách tiền tệ gây tranh cãi nhất, đồng thời tăng chi phí cho vay lần đầu tiên kể từ năm 2007. Tsutomu Watanabe, giáo sư kinh tế tại Đại học Tokyo kiêm chuyên gia về đo lường lạm phát, cho biết: “Sau hai năm lạm phát nhẹ, chu kỳ lành mạnh giữa tăng lương và giá cả bắt đầu xuất hiện và BoJ quyết định tăng lãi suất. Nhật Bản đang dần hướng tới một nền kinh tế bình thường”.

Quan chức Nhật Bản không phải ai cũng ăn mừng khoảnh khắc trọng đại này. Nhiều người kêu gọi ngân hàng trung ương thực hiện từ từ, bình thường hóa chính sách tiền tệ và bác bỏ kế hoạch tăng lãi suất liên tục như châu Âu và Mỹ.

Đằng sau sự thận trọng này là những thách thức về cơ cấu, chẳng hạn dân số ngày càng giảm và già đi trong khi nợ chính phủ cao so với quy mô nền kinh tế. Trung Quốc hiện cũng đang phải vật lộn với tình trạng suy thoái vốn được cho là sẽ tác động tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu.

Mặc dù lạm phát giá tiêu dùng đã cao hơn mục tiêu 2% của BoJ trong gần hai năm, song ông Kishida vẫn cảnh báo rằng vẫn còn quá sớm để tuyên bố giảm phát đã kết thúc. Tư duy giảm phát đã ăn sâu vào trong xã hội.

“Một số người cao tuổi nhận lương hưu sẽ không thích lạm phát. Họ cảm thấy cuộc sống dễ dàng hơn khi giá cả không tăng. Sẽ có một lực lượng phản kháng”, giáo sư Tsutomu Watanabe nói và cho biết một cuộc thăm dò gần đây của Văn phòng Nội các cho thấy 63,2% người khảo sát cho biết họ không cảm thấy an toàn về mặt tài chính.

Tiêu dùng còn yếu trong khi đồng yên giảm xuống mức thấp nhất trong 34 năm do các nhà đầu tư kỳ vọng lãi suất Nhật Bản sẽ duy trì gần bằng 0.

https://cdn.stockproxx.com/2024/4/9/nhat-ban.webp

Nhật Bản đang ở thời điểm chuyển giao lịch sử và sau cùng, có thể trở thành nền kinh tế “bình thường”.

“Điều kiện kinh tế vẫn chưa sẵn sàng để bình thường hóa chính sách tiền tệ. Việc BoJ quyết định hành động chỉ dựa trên các cuộc đàm phán về lương mùa xuân cho thấy họ đang gấp rút chấm dứt lãi suất âm”, Sayuri Shirai, cựu thành viên hội đồng quản trị BoJ kiêm giáo sư Đại học Keio, cho biết.

# Thị trường chứng khoán # Nhật Bản # Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) # Kinh tế Nhật Bản