5 quy định mới tại Thông tư 102 giúp quản trị rủi ro kinh doanh chứng khoán

Ngày 29/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính ký ban hành Thông tư số 102/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 91/2020/TT-BTC quy định về chỉ tiêu an toàn tài chính và biện pháp xử lý đối với tổ chức kinh doanh chứng khoán không đáp ứng yêu cầu an toàn tài chính.

Thông tư 102/2025/TT-BTC có hiệu lực từ 15/12/2025.

Thông tư được ban hành nhằm đảm bảo việc tính toán các chỉ tiêu an toàn tài chính bao quát hơn rủi ro trong hoạt động của công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ, phù hợp với sự phát triển nhanh về quy mô và chiều sâu của thị trường chứng khoán, nhất là trong bối cảnh vốn hóa thị trường tăng mạnh thời gian qua.

Bên cạnh việc cập nhật, đồng bộ với các quy định pháp luật mới (Luật số 56/2024/QH15, Nghị định 155/2020/NĐ-CP, Nghị định 245/2025/NĐ-CP), Thông tư 102/2025/TT-BTC hướng tới mục tiêu giúp các tổ chức kinh doanh chứng khoán nâng cao năng lực quản trị rủi ro, tăng cường khả năng cung cấp dịch vụ, thu hút nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài, trong bối cảnh thị trường Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng lên nhóm “thị trường mới nổi thứ cấp”.

Thông tư sửa đổi, bổ sung 7 điều của Thông tư 91/2020/TT-BTC, thay thế một số phụ lục và bãi bỏ nội dung không còn phù hợp. Một số điểm chính gồm:

- Về vốn khả dụng: Điều chỉnh quy định về lợi nhuận chưa phân phối và các khoản cộng/trừ khi tính vốn khả dụng để phù hợp chế độ kế toán hiện hành.

- Về hệ số rủi ro thị trường: Cập nhật cách tính đối với cổ phiếu niêm yết, trái phiếu doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm; cho phép tham chiếu kết quả từ các tổ chức quốc tế như S&P, Fitch Ratings, Moody’s và các tổ chức xếp hạng trong nước được Bộ Tài chính cấp phép.

- Về giá tính rủi ro: Thống nhất nguyên tắc định giá chứng khoán niêm yết và chưa niêm yết theo thực tế giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán.

- Về mẫu báo cáo: điều chỉnh và thay thế mẫu báo cáo của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ cho thống nhất áp dụng.

- Về quy định chuyển tiếp: Cho phép các tổ chức kinh doanh chứng khoán có thời hạn 6 tháng để điều chỉnh hoạt động, bảo đảm tuân thủ tỷ lệ an toàn tài chính mới.

Việc ban hành Thông tư 102/2025/TT-BTC được kỳ vọng góp phần tăng hiệu quả quản lý Nhà nước, đảm bảo thị trường chứng khoán hoạt động minh bạch, an toàn và bền vững.