Ba thập kỷ gây dựng nền móng, ELCOM bước vào 'miền đất hứa' Camera AI trị giá tỷ USD

Camera AI và cuộc cách mạng hóa an ninh – giao thông

Trong vài năm trở lại đây, cụm từ Camera AI đã từ khái niệm công nghệ trở thành "lớp hạ tầng" mới của đô thị hiện đại. Trên thế giới, các tổ chức nghiên cứu dự báo thị trường Camera AI sẽ tăng trưởng hai chữ số trong nhiều năm tới.

Grand View Research ước tính quy mô thị trường này đạt khoảng 13,9 tỷ USD năm 2024 và có thể lên tới hơn 47 tỷ USD vào năm 2030, tương ứng tốc độ tăng trưởng bình quân 21,6% giai đoạn 2025–2030.

Nếu thu hẹp vào mảng ứng dụng AI trong giám sát video, quy mô thị trường dự kiến đạt gần 28,8 tỷ USD năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) hơn 30%, cho thấy nhu cầu phân tích hình ảnh, nhận diện biển số, hành vi, phương tiện… đang trở thành tiêu chuẩn mới của các hệ thống an ninh – giao thông.

Một nghiên cứu được IMARC Group trích dẫn cho biết, thị trường Camera CCTV tại Việt Nam được ước tính khoảng 516 triệu USD năm 2024 và có thể tăng lên gần 2,5 tỷ USD vào năm 2033, với mức tăng trưởng kép hơn 19%/năm. Trong đó, phân khúc Camera AI phục vụ giám sát và xử phạt giao thông được dự đoán chiếm tỷ trọng ngày càng lớn.

Tại Việt Nam, nhu cầu này thể hiện rõ trong các chương trình đô thị thông minh và giao thông thông minh. Hà Nội đang triển khai gần 1.900 Camera AI trên toàn thành phố, hướng tới mục tiêu tới năm 2030 có hơn 40.000 Camera tích hợp AI phục vụ an ninh, giao thông, môi trường và quốc phòng. Riêng hệ thống Camera AI phục vụ xử phạt vi phạm giao thông dự kiến đến ngày 18/12/2025 sẽ hoàn thiện.

Trong “cuộc đua” này, ELCOM nổi lên như một trong những doanh nghiệp nội địa sớm chọn chiến lược đi sâu vào công nghệ lõi Camera AI. Ngay từ đầu năm 2022, doanh nghiệp này đã giới thiệu tại các diễn đàn công nghệ quốc tế những công nghệ Camera AI phục vụ giám sát và xử phạt vi phạm giao thông tại Việt Nam, với khả năng nhận diện biển số chính xác tới khoảng 99% trong điều kiện thực tế.

Không dừng lại ở những gói thầu lẻ, ELCOM đang từng bước đưa hệ thống Camera AI giám sát vào các tuyến nội đô, quốc lộ và cao tốc trên cả nước, trở thành một cấu phần quan trọng trong hệ sinh thái giao thông thông minh (ITS) mà doanh nghiệp phát triển.

Điểm đáng chú ý là ELCOM không chỉ “lắp camera”, mà tìm cách làm chủ trọn chuỗi giá trị: Từ phần cứng Camera AI, thuật toán nhận diện và phân tích hành vi, cho tới nền tảng phần mềm phía sau trung tâm điều hành giao thông. Nền tảng Camera AI của ELCOM được giới thiệu có thể nhận diện hãng xe, màu xe, tình trạng đội mũ bảo hiểm, xe quá khổ, quá tải, tai nạn và cả các đặc điểm nhận diện người như màu tóc, quần áo, túi xách, hành vi trộm cắp hay ẩu đả – những ứng dụng trực tiếp phục vụ cả quản lý giao thông lẫn an ninh đô thị.

Trong bối cảnh thị trường Việt Nam đang ở giai đoạn tăng tốc về đô thị hóa, áp lực giao thông và yêu cầu quản trị đô thị hiện đại, việc một doanh nghiệp nội địa như ELCOM đầu tư sâu vào Camera AI không chỉ là một bước đi kinh doanh, mà còn cho thấy tham vọng chiếm lĩnh "mảnh đất mới" trong hạ tầng số quốc gia.

"Dấu chân" 30 năm của ELCOM: Từ viễn thông đến đô thị thông minh

Đằng sau vai trò "người tiên phong" trong Camera AI, ELCOM thực tế đã có ba thập kỷ tích lũy trong các lĩnh vực công nghệ nền tảng.

Câu chuyện bắt đầu từ năm 1993, khi 5 kỹ sư trẻ cùng chung ý tưởng đóng góp cho hạ tầng viễn thông Việt Nam, bắt tay thực hiện những dự án đầu tiên. Đến ngày 15/12/1995, CTCP Đầu tư Phát triển Công nghệ Điện tử Viễn thông ELCOM chính thức ra đời.

Trong suốt giai đoạn đầu, ELCOM gắn tên tuổi với những giải pháp cho ngành viễn thông: Hệ thống tính cước, quản lý thuê bao, giám sát mạng cho các nhà mạng lớn. Sau ba thập kỷ, doanh nghiệp là một trong những công ty công nghệ hàng đầu Việt Nam, hoạt động trong các mảng then chốt như viễn thông – CNTT, giao thông thông minh, giám sát an ninh – quốc phòng và chuyển đổi số cho khu vực công.

Bước ngoặt lớn xuất hiện khi ELCOM quyết định mở rộng sang lĩnh vực giao thông thông minh (ITS). Tận dụng kinh nghiệm viễn thông, doanh nghiệp xây dựng hệ sinh thái ITS dùng cảm biến, điều khiển, điện tử, tin học và viễn thông để quản lý – điều hành giao thông. Hệ sinh thái ELCOM ITS được mô tả là liên kết con người, hạ tầng đường bộ và phương tiện thành một mạng lưới thông tin thống nhất, từ đó tối ưu hóa luồng di chuyển trên đường.

Từ các giải pháp như thu phí không dừng, giám sát và xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông, tới trung tâm điều hành giao thông, ELCOM trở thành nhà cung cấp quan trọng trong nhiều tuyến cao tốc Bắc – Nam, nội đô và quốc lộ. Doanh nghiệp liên tục trúng nhiều gói thầu ITS giá trị lớn trong năm 2025, trong đó hệ thống Camera AI giám sát và trung tâm điều hành giao thông là hạng mục trọng tâm.

Bên cạnh giao thông, ELCOM cũng từng bước tham gia vào các cấu phần khác của đô thị thông minh và an ninh – quốc phòng, như hệ thống giám sát biên giới, thông tin vệ tinh VSAT, trung tâm điều hành bảo mật cao, tùy biến theo yêu cầu từng lực lượng. Từ năm 2015, doanh nghiệp này đã được Tổng Cục Công nghiệp Quốc phòng cấp phép tham gia lĩnh vực đặc thù.

Đáng chú ý, với mảng an ninh quốc phòng, ELCOM đã xuất khẩu thành công phần mềm sang thị trường EU với tổng giá trị 3,9 triệu USD và cung cấp hệ thống an ninh an toàn thông tin cho Bộ Công an với tổng giá trị hàng trăm tỷ đồng.

Có thể nói, vai trò nhà cung cấp Camera AI/thế hệ mới của ELCOM không phải là cú nhảy đột ngột, mà là kết quả của chuỗi tích lũy 30 năm, từ viễn thông, sang ITS, rồi tiến tới Camera AI như một “lớp nâng cấp” tất yếu của hệ thống đó.

Cơ hội cho doanh nghiệp Việt trong kỷ nguyên Camera AI

Nhìn rộng ra thế giới, Camera không còn đơn thuần là thiết bị ghi hình. Khi được tích hợp AI, chúng trở thành “cảm biến thông minh” trung tâm trong hầu hết các mô hình đô thị thông minh – từ giám sát an ninh, điều tiết giao thông, tới quản lý môi trường và vận hành tòa nhà.

Ở Việt Nam, làn sóng đầu tư vào hạ tầng đô thị thông minh đã diễn ra vài năm trở lại đây và đang bước vào giai đoạn “hạ tầng hóa” – tức đưa các công nghệ như Camera AI trở thành lớp hạ tầng cơ bản giống như điện, nước, internet. Các địa phương đang triển khai các hệ thống giám sát giao thông, “phạt nguội”, quản lý đô thị dựa trên Camera thông minh.

Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp “Make in Vietnam” có một lợi thế quan trọng so với các nhà cung cấp ngoại là hiểu rõ “bài toán Việt”. Biển số nhiều định dạng, điều kiện ánh sáng phức tạp, hạ tầng giao thông đông đúc, hành vi tham gia giao thông đa dạng… là những yếu tố mà các mô hình được huấn luyện trên dữ liệu nước ngoài không dễ thích nghi. Đây là khoảng trống để các doanh nghiệp nội như ELCOM phát huy khả năng làm chủ từ phần cứng tới phần mềm và mô hình AI, tối ưu riêng cho từng địa phương, từng kịch bản sử dụng.

Tuy nhiên, thị trường Camera AI cũng không phải “miếng bánh dễ ăn”. Sự tham gia của các tập đoàn lớn trong và ngoài nước, yêu cầu ngày càng cao về độ chính xác, độ ổn định, cũng như sức ép về giá sẽ buộc các doanh nghiệp phải đầu tư mạnh mẽ hơn nữa cho R&D, năng lực triển khai và dịch vụ hậu mãi.

Với ELCOM, lợi thế không chỉ nằm ở sản phẩm Camera AI, mà còn ở khả năng tích hợp chúng vào hệ sinh thái giải pháp rộng hơn.

Khởi đầu từ 5 kỹ sư trẻ cách đây 30 năm, tới việc góp mặt trong các tuyến cao tốc, nút giao trọng điểm và các đề án đô thị thông minh, hành trình của ELCOM cho thấy cách một doanh nghiệp Việt có thể tiến vào lĩnh vực công nghệ lõi. Camera AI chỉ là một lát cắt của bức tranh đó, nhưng là lát cắt đang lớn rất nhanh và sẽ góp phần định hình bộ mặt đô thị, giao thông và an ninh Việt Nam trong thập kỷ tới.