Báo ngoại: Chứng khoán Việt Nam đang ‘siêu rẻ’ và sáng giá nhất châu Á, Trung Quốc hãy nhường chỗ

CNBC ngày 10/12 đưa tin nhận định về tiềm năng thị trường chứng khoán Việt Nam với khởi đầu: “Trung Quốc hãy nhường chỗ, Việt Nam đang dần thu hút ánh nhìn, lấy đi phần hào quang của thị trường lớn nhất châu Á”.

Được hỗ trợ bởi đà tăng của thị trường chứng khoán, các cải cách trong nước và diễn biến thuận lợi của thương mại, Việt Nam thu hút sự chú ý lớn trong năm 2025. Quỹ ETF VanEck Vietnam đã tăng gần 62%, gấp đôi mức tăng khoảng 31% của ETF iShares MSCI China.

Diễn biến tích cực này giúp cổ phiếu Việt Nam vượt trội không chỉ so với Trung Quốc mà cả nhóm thị trường mới nổi nói chung. Tính từ đầu năm, mức tăng của ETF VanEck Vietnam vượt trội so với 30% của ETF iShares MSCI Emerging Markets - quỹ mô phỏng nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn và vừa tại các thị trường mới nổi. Chỉ số chuẩn VN-Index cũng tăng 38% kể từ đầu năm.

“Việt Nam thực sự đang tự mình bứt phá” - Thea Jamison, CEO Change Global, nhận định với CNBC. “Các thị trường mới nổi có nhiều tiềm năng hơn Trung Quốc. Việt Nam như một siêu sao đang lên và tỏa sáng” - bà nói.

Việt Nam đã lấy lại quỹ đạo tăng trưởng sau cú giảm sâu năm 2022 và hiện giao dịch ở mức cao hơn đáng kể so với trước đại dịch. Động lực chính đến từ lực mua mạnh của nhà đầu tư cá nhân trong nước. Nhờ đó, thị trường chứng khoánm vốn được đánh giá vẫn “siêu, siêu rẻ” so với Mỹ ghi nhận thanh khoản bứt phá, có thời điểm giá trị giao dịch trung bình ngày lên tới 2 tỷ USD, theo Jamison.

“Nhà đầu tư nước ngoài đã hoàn toàn bỏ lỡ đợt tăng này. Thị trường đang dần thoát khỏi sự phụ thuộc vào dòng vốn ngoại vốn khá thất thường. Nó đang phát triển dựa trên chính nội lực và nền tảng nhà đầu tư nội” - bà nói.

Tâm lý thị trường càng được củng cố sau khi FTSE Russell thông báo vào tháng 10 sẽ nâng hạng Việt Nam từ cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp, có hiệu lực từ ngày 21/9/2026. Quyết định dựa trên các cải cách gần đây, trong đó có việc bãi bỏ yêu cầu đặt cọc trước đối với nhà đầu tư nước ngoài.

VinaCapital: Chứng khoán Việt Nam có thể tăng 15% - 20% trong năm 2026

Bà Nguyễn Hoài Thu, CEO VinaCapital, ước tính việc nâng hạng có thể hút thêm 5 - 6 tỷ USD dòng vốn vào Việt Nam. “Chúng tôi tin các cơ quan chức năng có đủ năng lực để hoàn tất các cải cách còn lại, đảm bảo quá trình nâng hạng diễn ra đúng lộ trình vào tháng 9/2026” - bà nói.

Dù VN-Index nằm trong nhóm tăng mạnh nhất năm nay, bà lưu ý đà tăng vẫn “hẹp”, chủ yếu nhờ nhóm bất động sản. Không tính Vingroup, Vinhomes và Vincom Retail, mức tăng của VN-Index từ đầu năm chỉ còn khoảng 10%.

Lãnh đạo VinaCapital dự báo năm 2026 sẽ là thời điểm thị trường ổn định hơn, lợi nhuận doanh nghiệp có thể tăng khoảng 15%. Điều này tương ứng mức tăng kỳ vọng 15% - 20% của thị trường chứng khoán. “Định giá hiện vẫn ở mức hợp lý và tiếp tục phản ánh dư địa tăng trưởng lợi nhuận” - bà Thu chia sẻ.

Kinh tế tăng tốc nhờ cải cách

Đà tăng của Việt Nam không chỉ thể hiện trên thị trường chứng khoán. Trong nỗ lực xây dựng môi trường kinh doanh thân thiện hơn, Chính phủ gần đây đã triển khai một loạt cải cách cơ cấu nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Ông Dan Kritenbrink, đối tác tại The Asia Group và cựu Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, nhấn mạnh câu chuyện cải cách của Việt Nam không mới. Ông nhắc lại cột mốc “Đổi mới” năm 1986, sự kiện đặt nền móng cho quá trình mở cửa; tiếp đó là việc Mỹ dỡ bỏ cấm vận năm 1994, bình thường hóa quan hệ năm 1995 và Việt Nam gia nhập WTO năm 2007. Những bước ngoặt này, theo ông, đã tạo nên sự chuyển mình to lớn của nền kinh tế. “Sự phát triển của Việt Nam trong vài thập kỷ qua thực sự là một điều kỳ diệu ở Đông Nam Á. Giờ đây, họ đang bước vào một giai đoạn phát triển mới” - ông nói.

Tác động của cải cách thể hiện rõ qua dòng vốn ngoại. FDI giải ngân trong 10 tháng đầu năm đạt 21,3 tỷ USD - mức cao nhất trong 5 năm. “Nền kinh tế này đang bùng nổ” - Jamison của Change Global bình luận.

Trong khi kinh tế và chứng khoán tăng trưởng mạnh, thương mại đang trở thành tâm điểm. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên đạt thỏa thuận với Mỹ hồi tháng 7, theo đó thuế nhập khẩu giảm từ mức 46% được công bố ban đầu xuống còn 20% và một số mặt hàng có thể chịu mức thuế 0%.

Là nền kinh tế phụ thuộc lớn vào xuất khẩu và Mỹ là thị trường chủ lực, Việt Nam đang chủ động tìm kiếm và nâng cấp các hiệp định thương mại nhằm giảm rủi ro phụ thuộc vào bất kỳ thị trường đơn lẻ nào.

Tuy nhiên, những rủi ro vẫn hiện hữu. Theo đại diện VinaCapital, căng thẳng địa chính trị đặc biệt là quan hệ Mỹ - Trung, tình trạng dòng vốn rút khỏi các thị trường mới nổi hay áp lực tỷ giá có thể khiến tâm lý nhà đầu tư thận trọng hơn.

Dù cơ hội lớn, cách tiếp cận của nhà đầu tư Mỹ đối với thị trường Việt Nam vẫn còn hạn chế. Con đường phổ biến nhất là thông qua ETF VanEck Vietnam, quỹ có quy mô tài sản hơn 580 triệu USD và phí quản lý 0,68%.