Bộ Tài chính lý giải nguyên nhân chưa thể đánh thuế nhà đất theo lợi nhuận

Bộ Tài chính mới đây đã gửi xin ý kiến các thành viên Chính phủ đối với dự thảo một số nội dung tiếp thu, giải trình về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), trong đó tập trung vào nhiều vấn đề liên quan đến thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản và chứng khoán.

Theo dự thảo, thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản tiếp tục được xác định bằng giá chuyển nhượng nhân với thuế suất 2%, về cơ bản giữ như quy định hiện hành và đã được áp dụng ổn định trong thời gian qua.

Tuy nhiên, ý kiến thẩm tra cho rằng quy định này chưa giải quyết được yêu cầu hoàn thiện chính sách thuế liên quan đến bất động sản nhằm khuyến khích sử dụng đất, nhà ở hiệu quả và hạn chế đầu cơ - vấn đề đã được nêu tại nhiều nghị quyết của Trung ương và Quốc hội. Một số ý kiến đề nghị nghiên cứu tăng thuế với hoạt động chuyển nhượng bất động sản để hạn chế đầu cơ.

Ý kiến khác đề xuất tính thuế dựa trên lợi nhuận - tức giá bán trừ giá mua và chi phí - nếu có đầy đủ chứng từ. Ngoài ra, cũng có đề xuất áp dụng thuế suất khác nhau theo thời gian nắm giữ, trong đó thời gian sở hữu càng dài thì thuế suất càng thấp nhằm khuyến khích đầu tư dài hạn và giảm hoạt động đầu cơ ngắn hạn.

Nhiều ý kiến đồng thời lưu ý cần có lộ trình áp dụng phù hợp để tránh tác động mạnh đến thị trường. Việc tính thuế theo thời gian nắm giữ hay theo chênh lệch lợi nhuận chỉ có thể triển khai khi hệ thống chính sách về đất đai, nhà ở, đăng ký bất động sản và mức độ sẵn sàng của hạ tầng công nghệ thông tin đã đồng bộ.

Việc số hóa dữ liệu đất đai gắn với VNeID cũng được xem là điều kiện quan trọng để từng bước tiến đến đúng bản chất của thuế là thu trên thu nhập.

Giải trình các ý kiến, Bộ Tài chính cho biết dự thảo luật kế thừa phương pháp tính thuế hiện nay bởi phương pháp này đơn giản, dễ thực hiện và dễ kiểm tra. Đối với đề xuất áp dụng thêm phương pháp tính thuế trên chênh lệch giữa giá mua và giá bán, Bộ Tài chính cho rằng cần thêm thời gian tổng kết, đánh giá và khảo sát dữ liệu đầu vào để có cơ sở đề xuất chính sách phù hợp. Cơ quan soạn thảo nhấn mạnh rằng việc thu thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản phải được nghiên cứu tổng thể, đồng bộ với quá trình hoàn thiện hàng loạt chính sách liên quan đến đất đai, xây dựng, nhà ở và kinh doanh bất động sản, từ đó tạo ra giải pháp tổng thể như tăng cung, giảm giá thành và bảo đảm sự phù hợp với năng lực quản lý hiện tại.

Bộ Tài chính cũng cho rằng để hạn chế đầu cơ bất động sản, chính sách thuế không phải công cụ ưu tiên hay tối ưu nhất. Quản lý đất đai, thu hồi đất phải tuân thủ pháp luật về đất đai, trong khi việc điều tiết thị trường, bao gồm kiểm soát đầu cơ, chủ yếu được thực hiện thông qua pháp luật về kinh doanh bất động sản và nhà ở. Bên cạnh đó, Chính phủ hiện cũng đang triển khai nhiều biện pháp như phát triển dự án nhà ở xã hội, nghiên cứu mô hình Quỹ nhà ở quốc gia theo kinh nghiệm quốc tế nhằm hướng tới ổn định thị trường và sử dụng đất đai hiệu quả.

Trước đó, Bộ Tài chính đã rút đề xuất thu 20% thuế trên lãi giao dịch bất động sản và tiếp tục giữ nguyên cách thu thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản ở mức 2% giá trị giao dịch. Cơ quan soạn thảo cho biết đang nghiên cứu lộ trình 5 năm để có thể áp dụng phương pháp tính thuế mới khi các điều kiện về dữ liệu và hạ tầng công nghệ thông tin cho phép.