CEO AFA Capital: Việt Nam có thể cân nhắc học hỏi mô hình quản lý thị trường vàng của Thượng Hải và London

Chia sẻ tại Hội thảo “Thị trường vàng Việt Nam: Thuận lợi và thách thức trong giai đoạn mới” do Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với Hội Mỹ nghệ Kim hoàn TP Hà Nội tổ chức chiều 24/11, ông Nguyễn Minh Tuấn - CEO AFA Capital, Nhà sáng lập nền tảng TOPI - cho rằng việc khôi phục thảo luận về mô hình sàn giao dịch vàng quốc gia vào thời điểm này là cần thiết, khi thị trường đã thay đổi đáng kể so với hơn một thập kỷ trước.

Theo ông Tuấn, để tránh lặp lại những rủi ro trong quá khứ, điều quan trọng nhất là phải xác định đúng mô hình cần xây dựng và phân định rạch ròi giữa các loại hình giao dịch đang được nhắc đến. “Chúng ta phải phân biệt rõ hai loại: sàn giao dịch vàng dựa trên chênh lệch giá (CFD) và sàn giao dịch vàng vật chất,” ông nói.

Ông cho biết tài liệu của Ngân hàng Nhà nước đang định hướng quá trình theo ba giai đoạn: giao dịch vàng nguyên liệu, giao dịch vàng miếng và cuối cùng là giao dịch sản phẩm phái sinh kết nối quốc tế. Hiện Việt Nam vẫn đang cân nhắc giữa ba mô hình: sàn giao dịch vàng quốc gia tập trung; giao dịch vàng thông qua Sở Giao dịch Hàng hóa; và sàn giao dịch vàng trong mô hình trung tâm tài chính quốc tế.

Từ các phân tích, ông Tuấn nhấn mạnh Việt Nam cần xác định rõ mục tiêu là xây dựng sàn giao dịch vàng vật chất, bởi Sở Giao dịch Hàng hóa hiện không có cơ chế giao dịch vàng vật chất. Điều này đồng nghĩa các doanh nghiệp trang sức vẫn thiếu nguồn vàng nguyên liệu ổn định – một vấn đề cần đặc biệt chú ý. “Vì vậy, khi bàn về mô hình sàn giao dịch vàng quốc gia, tôi muốn đề xuất khái niệm chuẩn hơn: Trung tâm giao dịch vàng vật chất quốc gia,” ông nói.

Xác định rõ mô hình này sẽ cho phép Việt Nam thiết lập cơ chế xuất - nhập vàng và tổ chức giao dịch vàng phục vụ toàn bộ chuỗi giá trị, từ sản xuất trang sức đến vàng miếng.

Theo ông Tuấn, Việt Nam hoàn toàn có thể cân nhắc học hỏi mô hình quản lý và vận hành thị trường vàng của Sàn Giao dịch Vàng Thượng Hải (Trung Quốc) và Hiệp hội Thị trường Vàng thỏi London (LBMA) - những thị trường đã xây dựng chuẩn lô, trung tâm giao nhận và hệ thống ký gửi chuyên nghiệp, tạo nền tảng cho giao dịch minh bạch và hiệu quả.

Cùng với việc hoàn thiện mô hình vận hành, ông cũng nhấn mạnh việc phân tách rạch ròi giữa giao dịch vàng CFD và vàng vật chất. Ngay trong nhóm vàng vật chất cũng cần tách biệt vàng nguyên liệu, vàng miếng và vàng trang sức để quản lý theo đúng tính chất từng loại.

Ông Tuấn cho rằng vàng có hai vai trò - vừa là tiền tệ, vừa là hàng hóa. Tuy nhiên, Nghị định 24 đã thu hẹp quá mức chức năng hàng hóa của vàng miếng, khiến nhiều người chuyển sang mua vàng trang sức như một dạng tích trữ.

Về lộ trình phát triển Sở giao dịch vàng vật chất quốc gia, ông đề xuất bắt đầu bằng giao dịch vàng nguyên liệu để ổn định nguồn cung cho sản xuất. Khi đầu vào được đảm bảo, thị trường mới có thể tiến tới giao dịch vàng miếng - loại tài sản gắn bó với nhu cầu đầu tư của người dân.

Cuối cùng, vị chuyên gia nhấn mạnh việc xác định đúng đối tượng tham gia là yếu tố then chốt. Tại LBMA, nhà đầu tư cá nhân không giao dịch trực tiếp; chỉ các tổ chức mới được cân đối trạng thái trên sàn. Nếu áp dụng đúng chuẩn mực quốc tế, mô hình này sẽ tăng tính minh bạch, làm rõ cơ chế mua - bán, xác định giao dịch bằng vàng thật cũng như cách sử dụng tín dụng trong vận hành, qua đó nâng cao hiệu quả thị trường vàng Việt Nam.