Chiếc xe được công nhận là Bảo vật Quốc gia và đang được lưu giữ đặc biệt.
Được lưu giữ tại Bảo tàng Hậu cần - Kỹ thuật, chiếc xe có tên gọi “Quốc tế” là một hiện vật độc đáo, bởi nó được lắp ráp từ các chi tiết, bộ phận thu thập từ nhiều loại xe của các hãng ô tô nổi tiếng trên thế giới.
Từ động cơ 6 xi-lanh của hãng Renault (Pháp), buồng lái, hộp số, sắt xi, cầu xe của hãng Ford (Mỹ) đến các linh kiện của nhiều thương hiệu khác – tất cả đã tạo nên một phương tiện vận tải đặc biệt, vừa mang tính thực dụng, vừa mang ý nghĩa lịch sử sâu sắc.
Lắp ráp từ “phế liệu”
Sau Chiến thắng Thu - Đông năm 1947, lực lượng quân sự Việt Nam phát triển tới cấp Đại đoàn, kéo theo nhu cầu vận chuyển lương thực, vũ khí và trang bị tăng cao. Tuy nhiên, phương tiện vận tải thời điểm ấy còn rất thô sơ, chủ yếu dựa vào sức kéo của ngựa, trâu hoặc xe quệt, khiến hiệu quả vận chuyển thấp.
Nhằm đáp ứng yêu cầu hậu cần của cuộc kháng chiến, ngày 4/8/1949, Phái đoàn Mậu dịch Thống nhất Quốc phòng được thành lập. Đứng đầu là ông Vũ Văn Đôn - Cục phó Cục Vận tải, phái đoàn có nhiệm vụ tổ chức thu mua vũ khí, vật tư và phương tiện tại khu vực biên giới Việt - Trung, sau đó vận chuyển về Việt Bắc phục vụ các đơn vị vũ trang của Liên khu.
Ông Vũ Văn Đôn đã đến nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ (Thái Nguyên) để mời một số cán bộ kỹ thuật về xe - máy tham gia chế tạo một chiếc xe vận tải đặc biệt. Nhóm thợ gồm hơn 10 người đã vượt qua mưa bom bão đạn lên Bắc Kạn (cũ), thu gom các xe bị hư hỏng do Pháp bỏ lại sau Chiến dịch Thu - Đông năm 1947.
Mặc dù phải đối mặt với nguy hiểm do bom mìn còn sót lại, họ vẫn kiên trì tháo gỡ vật tư, phụ tùng từ các xác xe bị bỏ hoang, chuẩn bị nguyên liệu cho công cuộc lắp ráp.
Chiếc xe sau khi hoàn thiện có màu xanh cỏ úa, dài 6,7m, rộng 2,2m và cao 3,1m. Dù động cơ nguyên bản chạy xăng, trong bối cảnh thiếu nhiên liệu, các kỹ sư đã cải tiến để xe có thể chạy bằng than. Bằng cách đốt gỗ trong môi trường yếm khí tạo ra khí CO, đưa vào buồng đốt kết hợp với tia lửa điện tạo thành CO₂, quá trình sinh công đẩy piston và giúp xe vận hành hiệu quả.
Chiếc xe “Quốc tế” đã chứng minh hiệu quả khi thử nghiệm thành công, chở hàng chục tấn hàng hóa trên quãng đường 93km từ đèo Tài Sìn Hồ (cách Cao Bằng 19km) đến Bắc Kạn, góp phần quan trọng vào kế hoạch vận tải đầu tiên của Cục Vận tải.
Ngoài nhiệm vụ vận chuyển, xe “Quốc tế” còn từng đưa Chủ tịch Hồ Chí Minh đi công tác tại Chiến khu Việt Bắc. Năm 1950, xe còn phục vụ đưa đón nhiều khách quốc tế, trong đó có đồng chí Lê-ô Phi-ghe, Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Pháp lên thăm căn cứ địa kháng chiến.
“Bảo vật” thời bình
Từ năm 1950 đến 1954, sau Chiến dịch Biên giới, Việt Nam bắt đầu nhận viện trợ xe từ các nước anh em. Xe “Quốc tế” vốn chạy bằng than và không phù hợp cho các tuyến đường dài, được điều chuyển làm nhiệm vụ vận tải cự ly ngắn, sau đó được đưa về Hà Nội để bảo dưỡng và đại tu.
Dù chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn, sự ra đời của xe “Quốc tế” đã mở đường cho sự phát triển mạnh mẽ của ngành xe - máy quân đội trong giai đoạn tiếp theo.
Sau ngày đất nước hòa bình, xe “Quốc tế” được lưu giữ và trưng bày tại bảo tàng. Từ năm 2005 đến nay, xe được trưng bày tại Bảo tàng Hậu cần - Kỹ thuật (Hà Nội), phục vụ công tác tuyên truyền và giáo dục truyền thống yêu nước cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ cũng như khách tham quan trong và ngoài nước.
Ngày 25/12/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1821 công nhận xe “Quốc tế” là Bảo vật Quốc gia trong đợt công nhận thứ 7, cùng với 21 hiện vật và nhóm hiện vật khác.
Thái Hà - nguoiquansat.vn
Theo Thị trường tài chính
Bình luận
0 Bình luận