Chủ tịch FPT Trương Gia Bình: Chúng tôi đang mơ ước xây dựng thủ phủ máy bay không người lái tại Việt Nam

Tại sự kiện gặp gỡ cộng đồng khoa học công nghệ, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, với chủ đề “TPHCM hướng đến Trung tâm kinh tế số và Trung tâm Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế”, ông Trương Gia Bình - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT cho biết, Liên minh Kinh tế Tầm thấp, gồm FPT và các doanh nghiệp liên quan đang phối hợp với TP HCM đặt mục tiêu hình thành ngành công nghiệp máy bay không người lái (UAV) quy mô 10 tỷ USD trong 10 năm tới và tạo khoảng một triệu việc làm.

Để đạt mục tiêu này, Việt Nam phải duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế 60-70% mỗi năm, gấp đôi tốc độ trung bình của thế giới. “Chúng tôi đang mơ ước xây dựng một thủ phủ máy bay không người lái tại Việt Nam,” ông Trương Gia Bình chia sẻ.

Hiện quy mô ngành UAV tại Việt Nam mới khoảng 100 triệu USD mỗi năm, nhưng mục tiêu đặt ra là tăng gấp 100 lần trong một thập kỷ.

Mong ước của ông Bình về một thủ phủ máy bay không người lái không phải là không có cơ sở. Trước đó, vào tháng 10, Liên minh Nền kinh tế Tầm thấp (Low Altitude Economy - LAE) do CEO FPT Nguyễn Văn Khoa và CEO VinaCapital Don Lam sáng lập đã chính thức ra mắt, với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành “thủ phủ drone toàn cầu”.

Liên minh kỳ vọng mô hình kinh tế mới này sẽ thúc đẩy hàng nghìn doanh nghiệp phụ trợ, tạo khoảng 1 triệu việc làm chất lượng cao và mang về hàng chục tỷ USD cho Việt Nam trong 10-15 năm tới.

Phân tích về dư địa phát triển của ngành kinh tế tầm thấp, ông Vũ Anh Tú - Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT trong một sự kiện gần đây đã chỉ ra rằng lĩnh vực này không chỉ tạo ra một ngành nghề mới tại Việt Nam mà còn kéo theo chuỗi giá trị rộng lớn: Sản xuất UAV, thiết bị, chip, cảm biến, xây dựng nền tảng quản lý bay và bản đồ số 3D, phát triển dịch vụ vận hành, bảo hiểm, đào tạo, cùng nhiều ứng dụng trong nông nghiệp và các lĩnh vực khác.

Kinh tế tầm thấp không chỉ mở ra ngành nghề mới mà còn trực tiếp nâng cao năng suất của nền kinh tế. Trong nông nghiệp - lĩnh vực chiếm 12–14% GDP và sử dụng tới 40% lực lượng lao động, UAV đang tạo ra bước nhảy vọt về tự động hóa: Một UAV phun thuốc có thể xử lý 67 ha/ngày, trong khi lao động thủ công chỉ đạt khoảng 1ha. Thị trường robot nông nghiệp Việt Nam được dự báo đạt 400 triệu USD vào năm 2030.

Trong logistics, khi thương mại điện tử hướng tới mốc 63 tỷ USD vào năm 2030, UAV được kỳ vọng sẽ giúp giảm mạnh chi phí giao hàng, đặc biệt tại các khu vực địa hình phức tạp. Ở các đô thị lớn, UAV cũng sẽ góp phần quan trọng trong giám sát giao thông, quản lý hạ tầng, phát triển đô thị thông minh và ứng phó khẩn cấp.

Tại Việt Nam, các công nghệ về thiết bị bay không người lái được xếp vào nhóm công nghệ hàng không, vũ trụ, là một trong 11 nhóm công nghệ chiến lược mà Việt Nam đặt mục tiêu làm chủ.

Minh chứng cho năng lực của người Việt trong lĩnh vực trên, có thể kể đến câu chuyện của một startup thuần Việt Real-Time Robotics Vietnam (RTR Vietnam) do TS. Lương Việt Quốc sáng lập.

Sản phẩm tiêu biểu của startup này là UAV HERA, có thể bay không tải 56 phút, mang tải 1kg trong 53 phút, bay đủ tải 13 phút với phạm vi 11km. Đặc biệt, HERA có thể gấp gọn bỏ trong ba lô, dễ dàng di chuyển và triển khai. Hiện sản phẩm đã được cung cấp cho Lực lượng An ninh Quốc gia Mỹ, cảnh sát Mỹ và Hà Lan. Sản phẩm được bán tại thị trường Mỹ với giá 58.000 USD.

Ông Michael Vũ Nguyễn - Tổng Giám đốc Boeing Việt Nam từng đánh giá Việt Nam có khả năng làm chủ công nghệ UAV. Ông cho rằng startup Real-Time Robotics Vietnam (RTR Vietnam) là minh chứng rõ nét nhất khi 100% người Việt, kỹ sư Việt, công nghệ Việt, đã được Mỹ và Australia cấp bằng sáng chế.

CEO RTR Vietnam, TS Lương Việt Quốc cũng trong sự kiện gặp gỡ có sự tham gia của ông Trương Gia Bình nói trên, đã đầy tự hào khi nói rằng, người Việt hoàn toàn có thể sản xuất ra UAV và cạnh tranh được ở tầm thế giới. Với chi phí nghiên cứu phát triển (R&D) chỉ bằng 1/20 và chi phí sản xuất rẻ hơn 30-40% so với Hoa Kỳ, ông Quốc tin rằng không có lý do gì Việt Nam không thể cạnh tranh sòng phẳng.

Không chỉ có RTR Vietnam, tại một triển lãm bên lề Đại hội Đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, của Đảng bộ Bộ Khoa học và Công nghệ, trong tháng 8, nhiều doanh nghiệp công nghệ trong nước đã giới thiệu các mẫu máy bay không người lái "make in Viet Nam".

Trong đó, có thể kể đến như chiếc XB-412, UAV giao hàng thông qua sóng di động 4G/5G của XBStation. Máy bay có sải cánh 1,5 m, tốc độ bay từ 72-108 km/h. XB-412 có thể hoạt động trong quãng đường 60 km, trọng lượng cất cánh tối đa 6,5 kg. Để giao hàng, người dùng có thể gắn trực tiếp kiện hàng lên thân UAV, máy bay cũng có thể thả hàng bằng kẹp hoặc bằng dây cho người nhận.

Hay chiếc VTOL-01, mẫu máy bay không người lái thuộc nhóm giải pháp "Drone in a box" của Phenikaa-X. Thiết kế của VTOL-1 cho phép máy bay cất, hạ cánh thẳng đứng, kết hợp bay hành trình bằng cánh bằng. Kiểu dáng thiết kế này giúp máy bay có thể hoạt động tại những khu vực rừng núi có địa hình phức tạp.

Những sản phẩm ấy đang tạo nên hình ảnh về một thế hệ doanh nhân mới, những lứa doanh nhân mang trong mình một khát vọng về giấc mơ "go global (vươn ra quốc tế -PV)".

Không còn tâm lý e dè hay lo lắng như trước, họ tin chắc rằng, điều gì thế giới làm được, Việt Nam cũng có thể làm được.