Chưa từng có trong lịch sử: Láng giềng Việt Nam sắp có tàu container chạy bằng năng lượng hạt nhân, vượt xa chuẩn xanh thế giới

Ông Lin Qingshan, Phó chủ tịch Jiangnan Shipyard, cho biết tại Marintec China ở Thượng Hải rằng công ty đang thiết kế mẫu tàu container sức chở 25.000 TEU, sử dụng năng lượng hạt nhân thế hệ mới. Việc đóng tàu có thể bắt đầu trong vòng 10 năm tới.

“Chúng tôi cũng sẽ đầu tư xây dựng các nhà máy đóng tàu chuyên biệt dành cho tàu container chạy bằng năng lượng hạt nhân”, Lin nói. Tuy nhiên, ông từ chối tiết lộ quy mô vốn đầu tư dự kiến.

Mục tiêu tiến vào phân khúc tàu công nghệ cao

Tại triển lãm Marintec, lãnh đạo Ma Yunxiang, trợ lý Chủ tịch tập đoàn mẹ China State Shipbuilding Corp (CSSC), cho biết tập đoàn đóng tàu lớn nhất thế giới này sẽ tập trung phát triển du thuyền, tàu khoan nước sâu và tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân nhằm nâng cấp chuỗi giá trị.

Theo Lin, tàu container do Jiangnan thiết kế sẽ sử dụng lò phản ứng muối nóng chảy dựa trên thorium, có công suất 200 MW. Đây là một trong 6 thiết kế lò phản ứng thế hệ thứ tư được quốc tế công nhận, với tuổi thọ dự kiến 40 năm.

Cho đến nay, thế giới chưa từng có tàu thương mại cỡ lớn nào vận hành bằng năng lượng hạt nhân. Nếu triển khai thành công, những con tàu này sẽ sở hữu loạt ưu điểm vượt trội: phát thải bằng 0, tầm hoạt động cực dài, chi phí nhiên liệu thấp và tốc độ cao hơn đáng kể.

Tuy vậy, trở ngại lớn nhất vẫn là khung pháp lý. “Hiện chưa rõ cơ quan nào sẽ phê duyệt việc đóng tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân”, Lin nói, ám chỉ thách thức trong thương mại hóa công nghệ.

Theo Clarksons, các doanh nghiệp đóng tàu Trung Quốc, từ CSSC khổng lồ đến các nhà máy tư nhân, chiếm 65% đơn hàng toàn cầu (tính theo trọng tải) trong 9 tháng đầu năm 2025, giảm từ mức khoảng 75% cùng kỳ năm trước.

Căng thẳng địa chính trị khiến số đơn hàng mới sụt giảm mạnh: trong quý III/2025, đơn hàng đóng tàu của Trung Quốc chỉ đạt 10,5 triệu tấn, giảm 61% so với 26,9 triệu tấn một năm trước.

Ngành đóng tàu cũng trở thành trọng tâm cạnh tranh mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đang đề xuất đầu tư hàng chục tỷ USD để hồi sinh hệ thống nhà máy đóng tàu Mỹ.

Cuộc đua năng lượng mới

Không chỉ Jiangnan và CSSC, các doanh nghiệp Trung Quốc khác cũng đang theo đuổi các công nghệ tàu thế hệ mới.

CATL, nhà sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới, cho biết có thể chế tạo tàu biển chạy pin đầu tiên trong vòng ba năm tới.

CSSC, đơn vị nắm một phần ba thị phần đóng tàu toàn cầu, đang đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm nhằm duy trì lợi nhuận. Tập đoàn này đang đóng con tàu du lịch thứ hai do Trung Quốc tự thiết kế, Adora Flora City, dự kiến bàn giao trong năm tới.

Cuối năm 2024, CSSC đã bàn giao tàu khoan nước sâu Mengxiang – tàu đầu tiên của Trung Quốc có khả năng vận hành trong điều kiện gió cực mạnh và khoan sâu tới 11.000 mét.

Jiangnan Shipyard, xưởng đóng tàu lâu đời nhất Trung Quốc, thành lập năm 1865 và là đơn vị đóng tàu sân bay Fujian bằng công nghệ nội địa, cũng trình diễn nhiều đổi mới tại Marintec China 2025. Triển lãm năm nay chiếm diện tích 110.000 m² tại Trung tâm Triển lãm Quốc tế Thượng Hải, thu hút kỷ lục 2.200 doanh nghiệp tham gia.

Theo SCMP