Đẩy nhanh giải ngân hơn 360.000 tỷ đồng vốn đầu tư công để hướng tới mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3-8,5%

Tính đến cuối tháng 11, Việt Nam mới giải ngân được 553.250 tỷ đồng vốn đầu tư công, đạt gần 61% kế hoạch Thủ tướng giao. Con số này cao hơn cùng kỳ năm ngoái khoảng 155.700 tỷ đồng, nhưng tỷ lệ vẫn thấp hơn kỳ vọng khi Chính phủ đặt mục tiêu giải ngân 95-100% để hỗ trợ tăng trưởng GDP lên mức 8,3-8,5%. Như vậy, vẫn còn hơn 360.000 tỷ đồng cần được giải ngân từ nay đến ngày 31/1/2026.

Trong Công điện số 237 vừa ban hành, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ tiến độ hiện nay là chậm so với mục tiêu, đồng thời “nghiêm khắc phê bình” 22 bộ, ngành và 12 địa phương giải ngân dưới mức bình quân chung cả nước.

Dù vậy, Thủ tướng cũng biểu dương 12 bộ, cơ quan trung ương và 20 địa phương đạt kết quả tốt, kể cả những nơi chịu ảnh hưởng mưa lũ vẫn đảm bảo tiến độ.

Thủ tướng yêu cầu coi giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, gắn trực tiếp với trách nhiệm người đứng đầu, phải thể hiện quyết tâm cao, nỗ lực lớn và hành động quyết liệt. Trong chỉ đạo, các đơn vị phải tuân thủ nguyên tắc “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian và rõ kết quả.

Để đạt mục tiêu giải ngân 100% vốn công năm 2025, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tập trung gỡ hai điểm nghẽn lớn nhất là giải phóng mặt bằng và cấp phép mỏ vật liệu. Các dự án hạ tầng trọng điểm như cao tốc, công trình liên vùng và đường sắt Hà Nội - Lào Cai - Hải Phòng cần được đẩy nhanh hơn nữa.

Theo kế hoạch, Việt Nam dự kiến hoàn thành 3.000 km đường cao tốc, 1.000 km đường ven biển và khởi công tuyến đường sắt mới trong thời gian tới. Nguồn lực công được xác định là “vốn mồi” thúc đẩy phát triển hạ tầng và tăng trưởng kinh tế.

Thủ tướng cũng yêu cầu rà soát tiến độ từng dự án để điều chuyển vốn từ nơi chậm sang nơi giải ngân tốt; xử lý nghiêm chủ đầu tư, ban quản lý hoặc cá nhân gây ách tắc; thay thế cán bộ trì trệ, yếu kém; đồng thời kiểm soát giá vật liệu xây dựng, ngăn chặn tình trạng nâng giá, mua bán lại mỏ vật liệu gây đội chi phí.

Bộ Tài chính được giao theo dõi và giám sát tiến độ giải ngân bằng công nghệ số theo thời gian thực, công khai số liệu hằng tuần và báo cáo các đơn vị chậm trễ để có giải pháp điều hành linh hoạt. Bộ Xây dựng phụ trách kiểm soát thị trường vật liệu xây dựng; Bộ Tài nguyên và Môi trường giải quyết thủ tục cấp phép mỏ, khai thác vật liệu và các vấn đề đất đai; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tháo gỡ vướng mắc liên quan đến khai thác đá, cát, đất phục vụ dự án.

Các địa phương được yêu cầu bám sát diễn biến thị trường xây dựng, công bố giá vật liệu theo quy định, đẩy mạnh thanh toán – quyết toán để không tồn đọng khối lượng đã thực hiện. Công tác kiểm tra hiện trường, đôn đốc nhà thầu và tư vấn phải được tăng cường nhằm đảm bảo tiến độ.

Song song với nhiệm vụ năm 2025, Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương chuẩn bị sớm kế hoạch vốn năm 2026, ưu tiên các dự án đủ thủ tục và có khả năng giải ngân ngay khi được giao vốn. Việc phân bổ vốn năm 2026 phải tuân thủ Luật Đầu tư công, Nghị quyết Quốc hội và chỉ đạo của Thủ tướng nhằm bảo đảm dòng vốn không bị gián đoạn—tiếp tục giữ vai trò “đầu kéo” của nền kinh tế.

Đầu tư công được xác định là động lực quan trọng giúp phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng. Theo tính toán, vốn đầu tư công giải ngân tăng 1% có thể giúp GDP tăng thêm 0,058 điểm phần trăm. Vì vậy, việc hoàn thành 100% kế hoạch giải ngân năm 2025 không chỉ là mục tiêu hành chính mà còn là yếu tố then chốt trong ổn định kinh tế vĩ mô, tạo việc làm và thúc đẩy tăng trưởng.