Đề xuất cho phép tổ chức bảo hiểm tiền gửi vay đặc biệt với lãi suất 0%

Sáng 23/10, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng trình bày tờ trình dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi).

Dự thảo luật giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi. Việc áp dụng phí bảo hiểm tiền gửi đồng hạng hoặc phân biệt phù hợp với đặc thù hệ thống tổ chức tín dụng Việt Nam trong từng thời kỳ.

Đối với các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt, dự thảo bổ sung quy định về tạm hoãn nộp tiền nợ phí bảo hiểm tiền gửi phát sinh trước thời điểm đặt vào kiểm soát đặc biệt. Qua đó tạo cơ sở để tổ chức này chưa phải thực hiện ngay việc nộp phí nộp thiếu, nộp chậm và khoản tiền chậm nộp (nếu có).

Về trả tiền bảo hiểm, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, dự thảo luật quy định thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm kể từ một trong các thời điểm sau:

Thứ nhất, phương án phá sản tổ chức tín dụng được phê duyệt Ngân hàng Nhà nước có văn bản xác nhận chi nhánh ngân hàng nước ngoài mất khả năng chi trả tiền gửi cho người gửi tiền.

Thứ hai, Ngân hàng Nhà nước có văn bản đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt khi tổ chức tín dụng có lỗ lũy kế lớn hơn 100% giá trị của vốn điều lệ và các quỹ dự trữ theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán gần nhất.

Thứ ba, thuộc trường hợp chi trả để đảm bảo an toàn hệ thống, trật tự an toàn xã hội. Bổ sung thời điểm chi trả bảo hiểm tiền gửi nhằm để xử lý khẩn, vướng mắc trong việc sử dụng Quỹ dự phòng nghiệp vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi.

Về hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi, dự thảo Luật bổ sung quy định: khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm theo quy định tại khoản 2, 3 Điều 21 Luật này, trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định hạn mức chi trả tối đa bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi. Hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi trong trường hợp thực hiện phương án phá sản tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt thực hiện theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng.

Về phí bảo hiểm, để có cơ sở áp dụng cơ chế phí linh hoạt, phù hợp với thực tiễn và vẫn đảm bảo nguồn thu phí bảo hiểm tiền gửi ổn định, dự thảo Luật giao Thống đốc NHNN quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi, việc áp dụng phí bảo hiểm tiền gửi đồng hạng hoặc phân biệt phí phù hợp với đặc thù hệ thống tổ chức tín dụng Việt Nam trong từng thời kỳ. Đối với các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt, dự thảo Luật bổ sung quy định về tạm hoàn nộp tiền nợ phí bảo hiểm tiền gửi phát sinh trước thời điểm đặt vào kiểm soát đặc biệt, qua đó tạo cơ sở để tổ chức này chưa phải thực hiện ngay việc nộp phí nộp thiếu, nộp chậm và khoản tiền chậm nộp (nếu có), tổ chức tín dụng có trách nhiệm xây dựng kế hoạch hoàn trả khoản tiền được tạm hoãn nộp trong phương án cơ cấu lại.

Về hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, dự thảo kế thừa và bổ sung các hình thức đầu tư an toàn, gồm mua bán trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi hoặc gửi tiền tại các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước hoặc có vốn doanh nghiệp nhà nước trên 50%. Dự thảo quy định tổ chức bảo hiểm tiền gửi phải kiểm soát, quản lý rủi ro trong đầu tư; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định phương thức và quy trình quản lý rủi ro. Quy định về hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi tương đồng với hoạt động đầu tư của bảo hiểm xã hội, ngân quỹ nhà nước quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội, Nghị định số 24/2016/NĐ-CP quy định chế độ quản lý ngân quỹ nhà nước (đã sửa đổi, bổ sung), trong đó mở rộng danh mục đầu tư đối với một số hoạt động đầu tư ít có rủi ro (như gửi tiền tại ngân hàng thương mại có vốn nhà nước ...) để tăng hiệu quả đầu tư của các quỹ này.

Dự thảo Luật bổ sung quy định tổ chức bảo hiểm tiền gửi được Ngân hàng Nhà nước cho vay đặc biệt với lãi suất 0%, không có tài sản bảo đảm trong trường hợp số tiền trong quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ để chi trả cho người gửi tiền; tổ chức bảo hiểm tiền gửi xây dựng phương án tăng phí bảo hiểm tiền gửi để bù đắp phần vay đặc biệt.

Bên cạnh đó, dự thảo luật cũng bổ sung quy định trường hợp phát sinh sự cố, khủng hoảng có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống tổ chức tín dụng, tổ chức bảo hiểm tiền gửi tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng theo quy định tại luật này. Chính phủ quyết định các biện pháp khác để xử lý sự cố, khủng hoảng.

Thẩm tra vấn đề trên, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, về cho vay đặc biệt (Điều 35), Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị có hướng dẫn cụ thể về quy mô cho vay đặc biệt tối đa trên tổng Quỹ dự phòng nghiệp vụ; xây dựng bộ tiêu chí minh bạch để phê duyệt các khoản cho vay đặc biệt; tăng cường cơ chế giám sát việc sử dụng khoản vay đặc biệt từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi, làm rõ trường hợp nào tổ chức tín dụng vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước; trường hợp nào vay đặc biệt từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi; có hướng dẫn cụ thể về điều kiện, lãi suất và tài sản bảo đảm của khoản cho vay đặc biệt của tổ chức bảo hiểm tiền gửi đối với các tổ chức tín dụng.