Đề xuất DN làm điện gió ngoài khơi phải có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ

Tối 24/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo nghị quyết tháo gỡ khó khăn, phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 – 2030. Một trong những nội dung đáng chú ý là việc bổ sung cơ chế phát triển điện gió ngoài khơi – lĩnh vực đang thu hút sự quan tâm lớn của các tập đoàn trong và ngoài nước.

Theo dự thảo, doanh nghiệp đề xuất khảo sát điện gió ngoài khơi phải đáp ứng ba điều kiện: Có ngành nghề kinh doanh phù hợp; Vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng; Vốn chủ sở hữu không thấp hơn 15% tổng mức đầu tư.

Các yêu cầu này được đưa ra trong bối cảnh suất đầu tư điện gió ngoài khơi thường rất lớn, từ hàng chục đến hàng trăm nghìn tỷ đồng tùy công suất. Chính phủ cho rằng việc đặt ra chuẩn tài chính cao sẽ giúp sàng lọc nhà đầu tư yếu, tránh tình trạng “giữ chỗ”, xin dự án rồi chậm triển khai hoặc không đủ năng lực thực hiện.

Đến trước 1/1/2031, Chính phủ dự kiến giao UBND cấp tỉnh quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án điện gió ngoài khơi. Trong trường hợp chỉ có 1 nhà đầu tư đề xuất, UBND cấp tỉnh cần xem xét, tổ chức thẩm định để chấp thuận chủ trương theo quy định.

Với dự án có từ 2 nhà đầu tư trở lên cùng đăng ký, doanh nghiệp được chọn theo các tiêu chí ưu tiên. Thứ nhất là vị trí dự án có giá điện dự kiến thấp hơn, tiếp đó lần lượt là tổng vốn đầu tư sơ bộ thấp hơn, doanh nghiệp có năng lực tài chính tốt hơn, thời gian nộp hồ sơ hợp lệ.

Để hỗ trợ các dự án ngoài khơi vốn có chi phí đầu tư lớn và thời gian thu hồi vốn dài, Chính phủ đề xuất miễn, giảm tiền sử dụng khu vực biển, và đảm bảo hợp đồng mua tối thiểu 90% sản lượng điện trung bình nhiều năm trong giai đoạn trả nợ vốn vay.

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hoàng Diên cho biết hiện có nhiều đề xuất khảo sát và xin chủ trương đầu tư từ các tập đoàn trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Việt Nam còn thiếu dữ liệu khảo sát cơ bản như gió, địa chất đáy biển, dòng chảy… đồng thời hệ thống cảng biển và logistics chuyên dụng chưa đồng bộ, có thể ảnh hưởng đến tiến độ.

Do đó, ông nhấn mạnh cần có cơ chế vượt trội để đẩy nhanh triển khai các dự án đã nằm trong quy hoạch, đặc biệt là những dự án dự kiến vận hành trong giai đoạn 2030 – 2035.

Theo Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh, Việt Nam đặt mục tiêu: 6.000 MW điện gió ngoài khơi vào năm 2030; 17.500 MW vào năm 2035; 113.000 – 139.000 MW vào năm 2050.

Quy mô này được xem là tham vọng lớn, đòi hỏi nguồn lực đầu tư khổng lồ và hạ tầng hậu cần tương xứng.

Tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý đến quy định đảm bảo mua tối thiểu 90% sản lượng điện của dự án. Theo ông, cần đánh giá kỹ tác động của cơ chế này đối với an toàn tài khóa, đặc biệt trong trường hợp có hình thức bảo lãnh gián tiếp của Chính phủ cho các dự án quy mô lớn.

Ông đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ thêm các vấn đề như cơ chế bảo lãnh gián tiếp, rủi ro với nợ công, tác động đến thị trường điện, quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA), và việc liệu giá điện trong hợp đồng có được tính bằng USD hay không.

Đây đều là những yếu tố mang tính nền tảng, ảnh hưởng trực tiếp đến tính bền vững của thị trường năng lượng.