Đề xuất rút thời gian cấp giấy phép xây dựng xuống 7 ngày

Sáng 4-11, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh thừa ủy quyền của Thủ tướng đã trình bày trước Quốc hội tờ trình dự án Luật Xây dựng (sửa đổi).

Một trong những điểm mới của dự luật lần này là sửa đổi, bổ sung quy định về cấp phép xây dựng theo hướng mở rộng đối tượng được miễn cấp giấy phép xây dựng; đơn giản hóa thủ tục hành chính, đầu tư kinh doanh.

Theo dự thảo, quy định về cấp giấy phép xây dựng được sửa theo hướng mở rộng đối tượng miễn, đơn giản hóa thủ tục. Chính phủ đề xuất thực hiện cấp giấy phép xây dựng trực tuyến, giảm tối đa thời gian cấp - dự kiến nhiều nhất là 7 ngày.

Hiện tại, thời gian cấp giấy phép này với nhà ở riêng lẻ là 15 ngày, công trình (không phải nhà ở riêng lẻ) 20 ngày và công trình cấp I, II không quá 30 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Cụ thể, theo dự luật, trước khi khởi công xây dựng công trình, chủ đầu tư phải có giấy phép xây dựng trừ các trường hợp sau:

- Công trình bí mật nhà nước; công trình xây dựng khẩn cấp; công trình thuộc dự án đầu tư công đặc biệt; công trình thuộc dự án đầu tư theo thủ tục đầu tư đặc biệt; công trình xây dựng tạm theo quy định; công trình xây dựng tại khu vực đất sử dụng vào các mục đích vì quốc phòng, an ninh theo quy định pháp luật về đất đai;

- Công trình thuộc dự án đầu tư công được Thủ tướng Chính phủ, người đứng đầu cơ quan trung ương của tổ chức chính trị, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Quốc hội, bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan trung ương của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và của tổ chức chính trị - xã hội, Chủ tịch UBND các cấp quyết định đầu tư xây dựng;

- Công trình xây dựng nằm trên địa bàn từ hai đơn vị hành chính cấp tỉnh trở lên; công trình xây dựng theo tuyến ngoài đô thị phù hợp với quy hoạch theo pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn hoặc quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận phương án tuyến.

Thời gian qua, nhiều phản ánh cho thấy thủ tục xây dựng vẫn còn rườm rà, kéo dài và tốn kém dù nhiều nghị quyết đã được ban hành nhằm cắt giảm thủ tục hành chính. Trước thực trạng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhiều lần chỉ đạo cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng, tăng cường hậu kiểm.

Cũng theo dự thảo luật, các dự án đã được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi thì có thể được miễn giấy phép xây dựng. Chính phủ cũng đề xuất nguyên tắc từ khi chuẩn bị đến khởi công chỉ kiểm soát 1 lần (1 thủ tục hành chính) với mỗi dự án, công trình.

Về quản lý đầu tư xây dựng, dự luật sửa đổi đưa ra quy định phân loại dự án theo hình thức đầu tư (đầu tư công, đối tác công - tư...), chứ không theo vốn như hiện hành. Việc này theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhằm đảm bảo phân định các hoạt động đầu tư thực hiện theo luật Đầu tư, hoạt động xây dựng theo luật Xây dựng.

Ở góc độ thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải cho biết, Ủy ban đánh giá dự thảo luật được xây dựng theo định hướng mới về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, với tinh thần "luật khung", giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung thường xuyên biến động.

Góp ý cụ thể một số vấn đề về lập, thẩm định dự án và quyết định đầu tư xây dựng, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng, dự thảo luật mới chỉ quy định thẩm định đối với dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh, mà chưa làm rõ thẩm quyền thẩm định đối với nhóm "dự án đầu tư xây dựng khác" như vốn ODA, vốn vay ưu đãi… Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung để tránh khoảng trống pháp lý trong thực hiện.

Về quy định miễn giấy phép xây dựng cho một số công trình, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cơ bản nhất trí, khẳng định đây là nội dung mới, phù hợp chủ trương của Đảng, góp phần cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian và giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp trong hoạt động xây dựng.

Tuy nhiên, việc quy định nguyên tắc, tiêu chí, danh mục các công trình được miễn giấy phép xây dựng trong những văn bản dưới luật cần hết sức thận trọng đảm bảo an toàn, chính xác dễ áp dụng, tránh tình trạng công trình được miễn giấy phép xây dựng nhưng lại phát sinh nhiều thủ tục hành chính trung gian hay "giấy phép con".

Ngoài ra, khi công trình được miễn giấy phép xây dựng, sẽ không có căn cứ pháp lý xác định tài sản gắn liền đất để cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu, do vậy cần bổ sung quy định này tại những luật có liên quan, đảm bảo quyền lợi của người dân.

Ủy ban đề nghị cân nhắc việc cho phép miễn giấy phép xây dựng và tự nghiệm thu đối với những công trình có yêu cầu cao về an toàn, hay tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cộng đồng, mất an toàn về phòng cháy... như nhà xưởng, chung cư cho thuê, trung tâm thương mại, siêu thị, nhà sinh hoạt cộng đồng...

Những công trình này, nếu được miễn giấy phép xây dựng, nghiên cứu việc cấp giấy phép sử dụng cho công trình trước khi chính thức đi vào hoạt động.