Điều gì giúp Việt Nam trở thành 'điểm hẹn tỷ đô' của nhà đầu tư ngoại, khiến báo Nga ca ngợi là 'người chiến thắng'?

Công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là “điểm đến vàng” của dòng vốn ngoại.

Hãng tin Sputnik (Nga) vừa đăng bài với tiêu đề “Việt Nam chiến thắng trong cuộc đua FDI, làm gì để đón thêm hàng tỷ đô?”. Bài viết dẫn số liệu từ Cục Thống kê cho biết, trong 11 tháng năm 2025, tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam đạt 33,69 tỷ USD, tăng 7,4% so với cùng kỳ. Đây được xem là tín hiệu lạc quan, cho thấy sức hút của Việt Nam với nhà đầu tư quốc tế vẫn bền bỉ ngay trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động mạnh.

Không chỉ vốn đăng ký tăng, dòng vốn thực hiện cũng tiếp tục lập đỉnh mới. Lũy kế 11 tháng, vốn FDI giải ngân ước đạt 23,6 tỷ USD, tăng 8,9% so với năm trước - mức cao nhất trong cùng kỳ của 5 năm trở lại đây. Riêng ngành chế biến, chế tạo giải ngân khoảng 19,56 tỷ USD, chiếm gần 83% tổng vốn thực hiện.

Công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là “điểm đến vàng” của dòng vốn ngoại. Vốn đăng ký cấp mới vào lĩnh vực này đạt 9,17 tỷ USD, chiếm 57,5% tổng vốn cấp mới. Tính chung vốn mới và vốn điều chỉnh, ngành này thu hút tới 16,52 tỷ USD, tương ứng gần 59,9% tổng vốn đăng ký - một tỷ trọng cho thấy FDI đang chảy đúng vào những lĩnh vực then chốt phục vụ mục tiêu công nghiệp hóa.

Một điểm nhấn đáng chú ý khác là sự gia tăng mạnh của vốn điều chỉnh. Có tới 1.318 lượt dự án đang hoạt động đăng ký mở rộng quy mô, với tổng vốn tăng thêm 11,62 tỷ USD, cao hơn 17% so với cùng kỳ. Theo Sputnik, việc các nhà đầu tư lâu năm tiếp tục rót thêm vốn là minh chứng rõ ràng cho niềm tin vào môi trường vĩ mô ổn định và triển vọng tăng trưởng của Việt Nam.

Nhìn tổng thể, báo Nga đánh giá những con số này phản ánh xu hướng tích cực và cho thấy sức hấp dẫn của Việt Nam đang chuyển dịch theo hướng chất lượng, phù hợp với chiến lược phát triển công nghiệp và hiện đại hóa mà quốc gia đặt ra.

Theo phân tích của nhiều chuyên gia, kết quả thu hút FDI vừa qua thể hiện nhiều điểm sáng và đóng góp trực tiếp cho tăng trưởng kinh tế. Thành quả này không chỉ cho thấy sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam, mà còn phản ánh nỗ lực kiên trì của Chính phủ trong công cuộc cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh.

Đơn cử, tại Diễn đàn Bất động sản công nghiệp Việt Nam 2025 diễn ra mới đây, bà Trần Thị Hải Yến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư phía Nam, Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) đánh giá, trong bối cảnh các nền kinh tế tập trung đẩy mạnh thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao và xây dựng chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam vẫn được xem là “ngôi sao” trong khu vực nhờ nền tảng chính trị ổn định và chiến lược thu hút đầu tư phù hợp xu thế.

Theo bà Yến, các quốc gia ASEAN đang triển khai nhiều giải pháp mới tại khu kinh tế đặc biệt nhằm nâng cao chất lượng dòng vốn. Dù chịu áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt với các nước trong khu vực, Việt Nam vẫn duy trì lợi thế khi đẩy mạnh công tác quy hoạch, phát triển khu kinh tế, khu công nghiệp và ban hành chính sách ưu đãi vượt trội cho lĩnh vực công nghệ cao.

Hay ông Hong Sun, Chủ tịch danh dự Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KoCham), cũng chia sẻ rằng Việt Nam đã chuyển dịch đáng kể từ việc thu hút đầu tư trong các ngành như dệt may, giày dép sang hướng công nghệ cao và bán dẫn. Theo ông, Việt Nam sở hữu nhiều điều kiện thuận lợi để hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là nhà đầu tư Hàn Quốc.

Ông Sun nhấn mạnh sự cởi mở trong chính sách thu hút đầu tư của Việt Nam; quan điểm của Chính phủ, Đảng và Nhà nước luôn hướng tới việc tạo môi trường thuận lợi cho nhà đầu tư. Chính sách ưu đãi thuế cũng là một điểm cộng đáng kể.

Ba trụ cột then chốt để Việt Nam thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao

Để giữ vững sức hút và bứt lên trong cuộc đua FDI với các nước trong khu vực, PGS.TS Ngô Trí Long đề xuất, Việt Nam cần tập trung vào ba trụ cột then chốt: thể chế ổn định, hạ tầng đồng bộ và nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây cũng là điều kiện để dòng vốn tiếp tục chảy vào những ngành có ý nghĩa chiến lược cho giai đoạn phát triển tới.

Về thể chế, ông Long nhấn mạnh yêu cầu duy trì môi trường pháp lý ổn định, có khả năng dự báo, bảo vệ nhà đầu tư và hạn chế tối đa các thay đổi đột ngột. Các luật về đầu tư, đất đai, năng lượng cần được hoàn thiện theo hướng rõ ràng, có lộ trình và tham vấn đầy đủ cộng đồng doanh nghiệp.

Ở góc độ hạ tầng, nhiệm vụ trước mắt là đẩy nhanh các dự án nền tảng như cao tốc Bắc - Nam, hệ thống cảng biển, logistics, năng lượng, đồng thời hoàn thiện quy hoạch khu công nghiệp và khu kinh tế theo cụm ngành như chip bán dẫn, ô tô điện, năng lượng sạch. Hạ tầng mềm - gồm hải quan số, cơ chế một cửa điện tử, chuẩn dữ liệu thống nhất - cũng phải được thúc đẩy mạnh để giảm thời gian tuân thủ và tạo sự chắc chắn cho kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp FDI.

Nguồn nhân lực là yếu tố quyết định. Việt Nam cần nâng chất lượng lao động, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để thu hút chuyên gia quốc tế và Việt kiều thông qua chính sách visa, thủ tục cư trú, hệ thống trường quốc tế và môi trường sống tốt. Điều này sẽ góp phần hình thành “hệ sinh thái nhân tài” mà nhiều tập đoàn lớn đang tìm kiếm.

Cuối cùng, hoạt động xúc tiến đầu tư phải đi theo hướng chọn lọc, tập trung vào các ngành ưu tiên như công nghệ cao, bán dẫn, năng lượng sạch, logistics, tài chính… với cơ chế ưu đãi rõ ràng và ổn định trong 10-15 năm. Những ưu đãi này cần gắn chặt với cam kết chuyển giao công nghệ và tăng liên kết với doanh nghiệp trong nước. Sau khi cấp phép, trọng tâm là “chăm sóc sau đầu tư” thông qua tổ công tác tháo gỡ vướng mắc và đối thoại định kỳ với doanh nghiệp, nhằm khuyến khích họ mở rộng sản xuất và tái đầu tư thay vì rút lui khỏi thị trường.

Cùng đề xuất, ông Hong Sun cũng cho rằng Việt Nam nên mạnh dạn, cởi mở hơn trong chính sách visa và thẻ tạm trú cho nhà đầu tư nước ngoài để gia tăng sức hút là điểm đến lý tưởng. Kiến nghị này cũng trùng với đề xuất của EuroCham, vốn đánh giá rằng chính sách thị thực của Việt Nam hiện chưa cạnh tranh bằng Thái Lan hay Malaysia - những nước có chính sách miễn thị thực rộng hơn.

Nhiều nhà đầu tư FDI cũng nhấn mạnh Việt Nam cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư với các giải pháp mang tính đột phá như cải cách thể chế, đơn giản hóa thủ tục hành chính, phát triển nhân lực chất lượng cao, tăng cường năng lực quản trị môi trường và đẩy mạnh sự phối hợp hiệu quả giữa các địa phương.

Theo thống kê, trong số 33,69 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam 11 tháng qua, Singapore dẫn đầu với 4,29 tỷ USD vốn cấp mới, khẳng định vai trò nhà đầu tư lớn nhất vào thị trường Việt Nam, tiếp theo là Trung Quốc và HongKong (Trung Quốc).