Gần 2.000 container sầu riêng bị mắc kẹt, doanh nghiệp đối mặt nguy cơ thiệt hại hàng trăm tỷ đồng

Theo báo Lâm Đồng, sáng 25/10, giá sầu riêng loại A tại kho ở Đắk Lắk đạt mức 80.000 đồng/kg, giảm khoảng 20%. Diễn biến tiêu cực trên diễn ra trong bối cảnh gần 2.000 container hàng bị ùn ứ do việc kiểm nghiệm dư lượng bị gián đoạn từ ngày 11/10.

Việc các doanh nghiệp và nhà máy phải tạm ngưng thu mua đã tác động xấu đến nguồn hàng, đồng thời ảnh hưởng đến dòng tiền của các đơn vị liên quan.

Theo Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, từ ngày 11-25/10, giá sầu riêng loại A tại kho đã sụt giảm mạnh, từ trên 100.000 xuống còn khoảng 80.000 đồng/kg. Nhiều lô hàng tồn kho từ 10-15 ngày đối mặt nguy cơ nứt vỏ, giảm chất lượng, tạo áp lực phải bán nhanh với mức giá thấp hơn.

Ông Lê Anh Trung – Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk – cho biết các phòng xét nghiệm phục vụ kiểm tra dư lượng hóa chất cho xuất khẩu đã dừng tiếp nhận mẫu từ ngày 11/10. Đến nay đơn vị vẫn chưa trả kết quả cho những lô hàng đã gửi trước đó.

Hiện rất ít đơn vị có đủ năng lực kiểm nghiệm đồng thời hai chỉ tiêu bắt buộc là vàng ô và cadimi; đa phần chỉ có thể đáp ứng một trong hai. Điều này khiến quy trình kiểm nghiệm bị tắc nghẽn đúng vào cao điểm thu hoạch.

Do không có kết quả xét nghiệm, doanh nghiệp không thể hoàn thiện chứng nhận an toàn – điều kiện tiên quyết để thông quan – nên buộc phải ngừng thu mua. Hệ quả là giá giảm, hàng nghìn tấn sầu riêng chín rộ không tiêu thụ được, chi phí chăm sóc, vận chuyển và bảo quản dồn lên vai nông dân và hợp tác xã.

Trước tình hình này, Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk đã kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng UBND tỉnh sớm khôi phục hoạt động kiểm nghiệm, ưu tiên xử lý nhanh các mẫu hàng xuất khẩu trong cao điểm. Đồng thời, hiệp hội cũng đề xuất tạm thời ủy quyền cho những cơ sở có đủ năng lực tại địa phương để giảm tải cho hệ thống Trung ương.

Chiều 24/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã họp với các phòng xét nghiệm và đơn vị chuyên môn. Đến tối cùng ngày, một số cơ sở bắt đầu trả kết quả cho các lô hàng bị ách tắc, giúp giải tỏa được một phần container tồn đọng.

Tuy nhiên, việc tiếp nhận mẫu mới vẫn chưa trở lại bình thường. Trong ngắn hạn, giá sầu riêng vẫn chịu sức ép nếu năng lực kiểm nghiệm không được khôi phục kịp thời; khi quy trình được thông suốt, mặt bằng giá có thể dần ổn định trở lại theo cung – cầu thị trường.

Ách tắc kéo dài không chỉ khiến nguy cơ hư hỏng hàng hóa tăng cao, mà còn ảnh hưởng uy tín với các đối tác nhập khẩu. Ngoài ra, tình trạng này có thể gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng cho doanh nghiệp.

Trong khi đó, các nhà máy và hợp tác xã buộc phải tạm ngưng thu mua, nông dân gánh thêm chi phí bảo quản và dòng tiền chậm về.

Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk đang rà soát, tổng hợp mức thiệt hại để kiến nghị hỗ trợ, đồng thời hướng tới xây dựng một cơ chế kiểm nghiệm ổn định, lâu dài cho ngành hàng sầu riêng.