Giá vàng tăng chóng mặt, chuyên gia cảnh báo: Đừng nên vay tiền để mua vàng lúc này

Giá vàng trong nước những ngày qua liên tục lập đỉnh. Tính đến chiều 17-10, giá vàng miếng SJC đã chạm mức 153 triệu đồng/lượng (bán ra) và 151,5 triệu đồng/lượng (mua vào). Như vậy chỉ so với cuối ngày 16-10, giá vàng đã tăng thêm 3,9 triệu đồng/lượng. Còn tính trong vòng hơn nửa tháng qua, mức tăng là 18 triệu đồng/lượng. Đây cũng là mức tăng nằm ngoài dự đoán của nhiều nhà đầu tư.

Trong khi đó, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới vẫn ở mức hàng chục triệu đồng mỗi lượng, kéo dài suốt nhiều tháng qua.

Đà tăng liên tục và khó đoán của giá vàng khiến thị trường rơi vào trạng thái vừa hưng phấn vừa lo ngại. Người đầu tư thì "mừng thầm" khi giá vàng vượt đỉnh, trong khi người có nhu cầu thực, nhất là những người chuẩn bị cưới hỏi, lại rơi vào cảnh "dở khóc dở cười".

Sàn giao dịch vàng - giải pháp cần thiết để ổn định thị trường vàng

Để ổn định thị trường vàng, một trong những giải pháp mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đưa ra là thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết việc xây dựng sàn giao dịch vàng là nhằm hoàn thiện thể chế, khơi thông nguồn lực trong dân và tăng cường vai trò quản lý của nhà nước. "Thành lập sàn vàng sẽ góp phần cung cấp thêm dữ liệu minh bạch cho việc phân tích, dự báo và hoạch định chính sách. Khi được kết nối và xử lý kịp thời, dữ liệu từ sàn giao dịch vàng sẽ trở thành kênh thông tin hữu ích, hỗ trợ cơ quan điều hành kiểm soát thị trường hiệu quả hơn" - ông nhận định.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước công bố kế hoạch thí điểm sàn giao dịch vàng, chia làm ba giai đoạn:

- Giai đoạn đầu: Sàn chỉ giao dịch vàng nguyên liệu nhập khẩu.

- Giai đoạn hai: Mở rộng sang vàng miếng.

- Giai đoạn ba: Bao gồm cả vàng đang lưu thông trong nước, chứng chỉ vàng và công cụ phái sinh.

Các thành viên đầu tiên của sàn giao dịch vàng sẽ là các đơn vị được cấp phép nhập khẩu và sản xuất kim loại quý này. Trong đó, 8 ngân hàng sẽ tham gia bao gồm Agribank, BIDV, VietinBank, Vietcombank, MB, Techcombank, ACB và VPBank được xác định là những thành viên đầu tiên. Ở giai đoạn đầu, mọi giao dịch đều ký quỹ 100%, đảm bảo an toàn tuyệt đối, tránh rủi ro đầu cơ hoặc nợ xấu.

Bàn luận về bước đi mới này, trong chương trình Talk Show “Giá vàng lập đỉnh 148 triệu và yêu cầu cấp thiết về sàn vàng” của VTC News, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng, nhận định: “Đây là một giải pháp cần thiết để ổn định thị trường vàng.”

Ông Hiếu cho biết, theo Nghị định 232, một số doanh nghiệp kinh doanh vàng đủ điều kiện theo quy định của NHNN với vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, cùng ngân hàng thương mại có vốn tối thiểu 50.000 tỷ đồng, sẽ là những thành phần đầu tiên tham dự sàn vàng.

Tuy nhiên, ông đề xuất: “Chính phủ, Bộ Tài chính hoặc Ngân hàng Nhà nước có thể cho phép các nhà kinh doanh vàng khác, kể cả tiệm vàng, được tham gia sàn giao dịch nếu đáp ứng các tiêu chí về tài chính, an toàn, quy định nội bộ và lịch sử hoạt động. Ngay cả các ngân hàng thương mại nhỏ cũng có thể tham gia trong tương lai, khi Nghị định 232 được mở rộng và nới lỏng điều kiện.”

Hướng tới mô hình thị trường chứng khoán vàng

Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, Việt Nam hiện có hai loại vàng phổ biến là vàng miếng và vàng nhẫn, trong đó vàng miếng chiếm tỉ trọng lớn. Việc người dân mua vàng miếng để cất giữ tại nhà không chỉ tiềm ẩn rủi ro mà còn khiến dòng vốn trong nền kinh tế bị tắc nghẽn.

Ông cho rằng Việt Nam cần hướng tới mô hình mà thị trường vàng hoạt động như thị trường chứng khoán, nơi người dân không cần nắm giữ vàng vật chất mà chỉ cần chứng chỉ vàng xác nhận quyền sở hữu.

“Chứng chỉ này có thể mua bán, trao đổi hoặc quy đổi thành vàng thật khi cần. Nếu thực hiện được, thị trường sẽ minh bạch, an toàn, dễ kiểm soát hơn và giúp Ngân hàng Nhà nước tận dụng được lượng vàng lớn trong dân thông qua việc phát hành chứng chỉ vàng quốc gia,” ông Hiếu phân tích.

Theo ông, chứng chỉ vàng quốc gia do NHNN phát hành sẽ có uy tin cao bậc nhất trong nền kinh tế bởi nó được phát hành bởi cơ quan quản lý tiền tệ cấp cao nhất của Nhà nước. Đồng thời chứng chỉ sẽ giúp hạn chế giao dịch vàng vật chất, thay vào đó là giao dịch trên thị trường chứng khoán.

“Tôi cho rằng, trong 5 năm tới, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng được một thị trường chứng khoán vàng như vậy,” TS. Nguyễn Trí Hiếu nhận định.

Ông cũng cho rằng Việt Nam có thể tham khảo mô hình sàn giao dịch Chicago, New York, Hồng Kông hoặc Singapore để xây dựng mô hình phù hợp.

“Sau khi Nghị định 232 được áp dụng, Chính phủ nên tiến hành thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam,” ông Hiếu đề xuất.

Không nên vay tiền mua vàng trong giai đoạn biến động

Cũng trong buổi Talk Show, TS. Nguyễn Trí Hiếu cảnh báo xu hướng dòng tiền đổ vào vàng có thể khiến nguồn vốn cho sản xuất, kinh doanh bị thu hẹp.

“Nếu người dân tiếp tục đổ tiền vào vàng, họ sẽ rút tiền khỏi ngân hàng, không đầu tư vào sản xuất, chứng khoán hay bất động sản, điều này dẫn đến lãng phí nguồn lực,” ông nói.

Theo ông, khi có sàn giao dịch vàng, người dân vẫn có thể đầu tư vào vàng thông qua chứng chỉ vàng, thay vì nắm giữ vật chất. Nhờ đó, dòng tiền đầu tư có thể quay lại hệ thống ngân hàng hoặc chảy vào nền kinh tế thực, giúp vốn được lưu thông hiệu quả hơn.

“Về lâu dài, chúng ta phải hướng tới việc hạn chế đầu tư vào vàng vật chất, chuyển sang đầu tư sinh lời trong nền kinh tế thực. Đó mới là mục tiêu cuối cùng,” ông Hiếu nhấn mạnh.

Trước những biến động lớn như hiện nay, TS. Nguyễn Trí Hiếu đã đưa ra một số lời khuyên cho những nhà đầu tư vàng.

Cụ thể, với những người đang hoặc sắp đầu tư vào vàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu khuyến nghị cần lập kế hoạch tài chính rõ ràng.

Với người đang giữ vàng, nên xác định mục tiêu lợi nhuận cụ thể (ví dụ 30%). Nếu đã đạt, nên bán ra để chốt lời, tránh rủi ro khi giá đảo chiều.

Với người đang có ý định mua, cần xem xét dự báo 12 tháng tới; nếu lợi nhuận kỳ vọng thấp, không nên mua ở thời điểm này.

Với nhà đầu tư dài hạn – tích trữ cho hưu trí hoặc thừa kế – nên theo dõi biến động 10–20 năm để đánh giá liệu vàng còn là kênh sinh lời ổn định hay không.

“Khi đầu tư, hãy nhớ ba nguyên tắc: an toàn vốn – lợi nhuận – tính thanh khoản. So sánh vàng với các kênh khác như chứng khoán, bất động sản, ngoại tệ để chọn hướng đầu tư phù hợp,” ông Hiếu chia sẻ.

Đối với những người đang “ôm” vàng ở mức giá cao, ông cho rằng trong một tháng tới giá vàng vẫn có thể tăng, nhưng không nên lướt sóng vì biến động quá mạnh.

“

Hãy giữ vàng ổn định, chờ thời điểm thích hợp để chốt lời. Đồng thời, phân bổ nguồn vốn hợp lý: 1/3 gửi tiết kiệm, 1/3 đầu tư chứng khoán, 1/3 đầu tư vàng. Qua việc phân bổ đầu tư sẽ giúp trải rộng rủi ro. Tuyệt đối không vay tiền để mua vàng, vì nếu giá giảm, lúc đó sẽ chịu 2 gánh nặng là vừa mất tài sản vừa gánh nợ.

TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng

Đánh giá về tương lai thị trường vàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu bày tỏ niềm tin rằng sau khi Nghị định 232 được áp dụng, thị trường vàng sẽ ổn định hơn và chênh lệch giá trong – ngoài nước sẽ được thu hẹp nhờ tăng nguồn cung hợp pháp.

Tuy nhiên, ông cũng lưu ý, giá vàng vẫn phụ thuộc nhiều vào diễn biến địa chính trị toàn cầu và chính sách tiền tệ của các nước lớn.

“Nếu thế giới tiếp tục bất ổn, giá vàng vẫn có thể leo thang. Tôi hy vọng tình hình quốc tế sớm ổn định, để giá vàng hạ nhiệt, thị trường trong nước được bình ổn,” TS. Nguyễn Trí Hiếu nhận định.