Giải mã ‘Cổng Địa Ngục’ cháy suốt 53 năm không tắt: Lời nguyền nhân tạo bắt đầu từ 1 mũi khoan giữa lòng sa mạc

Vào năm 1971, các nhà địa chất Liên Xô đang khoan thăm dò khí tự nhiên tại vùng Darvaza thì bất ngờ đụng phải một khoang ngầm chứa đầy khí Metan. Ngay sau đó, mặt đất sụp xuống, tạo ra một hố lớn, làm tràn khí Metan ra ngoài. Để ngăn khí độc phát tán, họ quyết định đốt cháy nó với hy vọng rằng lửa sẽ tắt sau vài ngày. Thế nhưng, ngọn lửa ấy không tắt, và nó vẫn cháy suốt hơn nửa thế kỷ.

Được biết, hố Darvaza sâu khoảng 30 mét, đường kính gần 70 mét, phát sáng rực rỡ vào ban đêm như một ngọn đuốc khổng lồ. Nhưng đằng sau vẻ đẹp ngoạn mục ấy lại ẩn chứa vấn đề ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

“Cánh cổng địa ngục” giữa lòng sa mạc. Ảnh: Getty Images.

Khí Metan, loại khí đang cháy trong hố, có khả năng làm nóng Trái Đất mạnh gấp 80 lần khí CO₂ trong 20 năm đầu tồn tại. Theo các chuyên gia, dù lửa giúp phần nào tiêu hủy Metan, nhưng vẫn có một lượng lớn khí thoát ra mỗi ngày mà không được đốt cháy hết.

Trên kênh truyền hình nhà nước Turkmenistan, Tổng thống Gurbanguly Berdymukhamedov đã thúc giục các quan chức nhanh chóng tìm ra giải pháp dập tắt ngọn lửa khổng lồ này. Đồng thời, ông cũng nêu ra những mối lo ngại về sức khỏe của người dân sống gần miệng hố.

Lượng khí Metan dồi dào cháy trong hố lửa. Ảnh: Getty Images.

“Chúng ta đang dần mất đi các nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá, những thứ mà ta có thể thu được lợi nhuận đáng kể từ chúng để cải thiện đời sống của nhân dân”, ông Berdymukhamedov chia sẻ.

Chính phủ Turkmenistan từng cân nhắc dập tắt đám cháy để bảo vệ môi trường và khai thác lại nguồn khí đốt, nhưng không có giải pháp khả thi nào được triển khai. Kết cấu địa chất phức tạp cùng với việc khí liên tục rò rỉ từ các tầng sâu khiến việc lấp hố hay bịt khí là điều gần như không thể.

Việc lấp hố lửa gặp nhiều khó khăn. Ảnh: Getty Images.

Tuy nhiên, mới đây, vào giữa năm 2025, các chuyên gia quan sát cho biết kích thước và cường độ lửa đang yếu đi, cũng như đã tìm ra cách thức có thể khiến hố lửa này ngừng cháy.

Vào năm 2013, nhà thám hiểm người Canada George Kourounis đã bắt tay vào một chuyến thám hiểm để nghiên cứu “miệng lửa Darvaza” này. Anh mặc một bộ đồ chịu nhiệt và đi xuống đáy hố lửa để lấy mẫu đất. Điều bất ngờ là, anh đã phát hiện ra rằng, những sinh vật đơn giản có thể tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt ở đáy miệng hố lửa.

Nhiều người tò mò ghé thăm “Cổng Địa Ngục”. Ảnh: Getty Images.

Dù nằm giữa vùng hoang mạc khắc nghiệt, “miệng lửa Darvaza” lại trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng nhất Turkmenistan. Mỗi năm, hàng ngàn du khách tìm tới đây để chứng kiến thứ mà họ mô tả là “cổng địa ngục”. Ban đêm, ánh sáng từ hố có thể nhìn thấy dù cách xa tới hàng cây số. Một số người còn dựng lều cạnh miệng hố, bất chấp rủi ro từ khí độc.

Miệng lửa Darvaza không chỉ là một địa điểm tham quan kỳ dị, mà còn là biểu tượng nhắc nhở con người về hậu quả của những can thiệp thiếu kiểm soát vào thiên nhiên. Một hành động tưởng chừng nhỏ như khoan khí, lại để lại một “vết sẹo lửa” âm ỉ trên Trái Đất, kéo dài hơn nửa thế kỷ.

Theo: Live Science, BBC Science Focus, UNILAD Tech, AFP.

Loan Loan - nguoiquansat.vn

Theo Thị trường tài chính