Hậu trường 'chạy dự án' vụ 39 - 39B Bến Vân Đồn: Hối lộ bằng vali tiền, đồng hồ Patek Philippe và lời hứa phân chia bất động sản

Theo kết luận điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) Bộ Công an, quá trình thâu tóm khu đất công sản 39 - 39B Bến Vân Đồn (TP. HCM) đã diễn ra thông qua một chuỗi hành vi “chạy dự án”, đưa và nhận hối lộ có tổ chức, với các phương thức tinh vi từ tiền mặt, quà tặng xa xỉ đến những lời hứa phân chia bất động sản hạng sang.

Vụ án xảy ra tại Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam và các đơn vị liên quan đã hé lộ hậu trường đen tối phía sau việc chuyển nhượng khu đất “vàng” rộng hơn 6.200m², khiến Nhà nước thất thoát hơn 542 tỷ đồng. Cá nhân bà Nguyễn Thị Như Loan, Tổng Giám đốc CTCP Quốc Cường Gia Lai, được xác định hưởng lợi gần 300 tỷ đồng thông qua việc mua bán chớp nhoáng dự án.

Theo điều tra, khu đất Bến Vân Đồn là công sản do Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam quản lý từ năm 1976. Sau nhiều lần sắp xếp, quyền quản lý được giao cho hai đơn vị thành viên là Cao su Đồng Nai và Cao su Bà Rịa, thông qua Công ty TNHH Phú Việt Tín, trong đó Cao su Đồng Nai nắm 72% vốn, Cao su Bà Rịa nắm 28%.

Tháng 12/2009, ông Lê Quang Thung, khi đó là Quyền Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, đã chủ động đề xuất bán khu đất cho bà Lê Y Linh, Giám đốc Công ty Việt Tín, do có quan hệ cá nhân từ trước. Để thâu tóm trót lọt dự án, bà Linh và ông Đặng Phước Dừa, Chủ tịch Công ty Việt Tín, đã bắt tay với một thỏa thuận phân chia vai trò và lợi ích. Theo đó, bà Linh hưởng 80% lợi nhuận và chịu trách nhiệm “lo cơ chế” tại Tập đoàn Cao su, còn ông Dừa hưởng 20% lợi nhuận, phụ trách “chạy thủ tục” tại các cơ quan chức năng TP. HCM.

Ông Dừa sau đó bắt đầu triển khai việc “bôi trơn” bằng tiền mặt, quà cáp và các lời hứa phân chia căn hộ cao cấp cho nhiều quan chức. Ông Dừa đã tiếp cận bà Nguyễn Thị Hồng, khi đó là Phó chủ tịch UBND TP. HCM, thông qua chồng bà là ông Hồ Thanh Mẫn. Sau các buổi gặp gỡ tạo quan hệ, ông Dừa đưa cho bà Hồng 10.000 USD, rồi tiếp tục biếu 50.000 USD nhân dịp tân gia, nhằm “cảm ơn” việc ký văn bản giao đất.

Ông Dừa khai đã hứa tặng căn penthouse hoàn thiện và đưa từ 60.000 - 70.000 USD cho các ông Nguyễn Thành Tài và Nguyễn Hữu Tín, đều là Phó chủ tịch UBND TP. HCM; tặng đồng hồ Patek Philippe cùng 200 triệu đồng cho ông Trần Quang Vinh, Phó Giám đốc Sở Tài chính, đồng thời hứa cho 1 căn hộ xây thô. Nhiều cán bộ khác tại Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng UBND TP. HCM và UBND quận 4 cũng được hứa hẹn hoặc nhận tiền với hình thức tương tự.

Đến năm 2013, dự án rơi vào bế tắc do mâu thuẫn nội bộ và thiếu vốn. Đây là thời điểm bà Nguyễn Thị Như Loan xuất hiện với vai trò người thâu tóm. Theo lời khai tại C03, bà Loan nắm rõ nguồn gốc công sản của khu đất, biết việc chuyển nhượng trước đó không qua đấu giá, doanh nghiệp dự án chưa hoàn tất nghĩa vụ tài chính và chưa có giấy chứng nhận đầu tư. Tuy nhiên, trước tiềm năng lợi nhuận lớn, tháng 12/2013, bà Loan vẫn ký hợp đồng hứa chuyển nhượng 100% vốn góp tại Phú Việt Tín với giá hơn 460 tỷ đồng, bao gồm cả khoản tiền sử dụng đất nộp thay.

Bà Loan thừa nhận đã chuyển trước 50 tỷ đồng theo đề nghị của nhóm Linh - Dừa để dùng cho “chi ngoại giao”, tháo gỡ vướng mắc với lãnh đạo Tập đoàn Cao su Việt Nam. Thậm chí, để thâu tóm nốt phần vốn còn lại và diện tích đất phát sinh, bà Loan còn trực tiếp nhờ cán bộ của Tập đoàn Cao su tác động để các đơn vị thành viên bán thẳng cho Quốc Cường Gia Lai với giá cũ.

Từ nguồn tiền này, ông Dừa đã 2 lần mang tiền đến gặp ông Trần Ngọc Thuận, Tổng Giám đốc Tập đoàn Cao su Việt Nam. Lần đầu, khoảng đầu năm 2014, 20 tỷ đồng tiền mặt được đóng trong 4 vỏ thùng rượu ngoại và chở thẳng tới trụ sở tập đoàn. Lần thứ hai, sau khi thương vụ hoàn tất, ông Dừa tiếp tục giao 25 tỷ đồng được xếp trong 2 vali kéo tay, mang tới biệt thự riêng của ông Thuận vào buổi tối.

Tại cơ quan điều tra, ông Thuận đã thừa nhận hành vi nhận hối lộ, khai rằng biết việc chuyển nhượng vốn góp là sai quy định nhưng rơi vào thế khó do các ràng buộc hợp đồng và áp lực thu hồi vốn cho tập đoàn. Trong tổng số 45 tỷ đồng nhận từ ông Dừa, ông Thuận khai đã chia cho một số cá nhân liên quan, phần còn lại sử dụng cho mục đích cá nhân. Quá trình điều tra, ông Thuận và gia đình đã nộp khắc phục hơn 26 tỷ đồng và giao nộp một sổ tiết kiệm trị giá 11 tỷ đồng.

UBND TP. HCM đã ký quyết định giao khu đất công sản 39 - 39B Bến Vân Đồn cho Công ty Phú Việt Tín mà không qua đấu giá, khiến tài sản Nhà nước chính thức rơi vào tay tư nhân. Đến nay, các bị can và gia đình đã nộp khắc phục hậu quả hơn 223 tỷ đồng và 64.000 USD; cơ quan chức năng cũng kê biên 9 tài sản là quyền sử dụng đất, trị giá khoảng 413 tỷ đồng.