Hiệp hội Dệt may kiến nghị 4 giải pháp giúp doanh nghiệp vượt rào cản chuyển đổi xanh

Tại diễn đàn: “Chuyển đổi kép - động lực cho tăng trưởng kinh tế: Góc nhìn từ chính sách đến thực tiễn", chiều 30/10, theo ông Trương Văn Cẩm – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), ngành dệt may Việt Nam hiện sử dụng lượng lao động rất lớn, đạt kim ngạch xuất khẩu 45–46 tỷ USD mỗi năm, với thị trường trải rộng trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, hơn 90% giá trị xuất khẩu lại đến từ các thị trường có tiêu chuẩn khắt khe nhất thế giới.

“Ví dụ, tại thị trường Mỹ, nếu hàng hóa bị coi là trung chuyển, không đảm bảo truy xuất được nguồn gốc, sẽ bị áp thuế đối ứng hơn 40%. Điều này buộc các doanh nghiệp Việt Nam phải chuyển đổi số để có thể chứng minh xuất xứ, minh bạch toàn bộ chuỗi sản xuất”, ông Cẩm dẫn chứng.

Theo ông, đây không chỉ là yêu cầu của các đối tác nhập khẩu mà còn là “giấy thông hành” để hàng hóa Việt Nam được tiếp tục tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may cho biết, thời gian qua, nhiều doanh nghiệp lớn trong ngành như TNG đã bước đầu thực hiện hiệu quả chiến lược chuyển đổi kép.

“Tuy chưa có số liệu tổng hợp chính thức, nhưng nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu đo đếm lượng phát thải, tính toán năng suất, lượng lao động trong quy trình, và ứng dụng giải pháp chuyển đổi số để quản trị sản xuất. Một số còn chia sẻ kinh nghiệm cho hệ thống đào tạo tại các trường”, ông Cẩm thông tin.

Điều này cho thấy, chuyển đổi kép không chỉ dừng ở mục tiêu tiết giảm chi phí, mà còn giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả hơn, nâng cao năng suất và xây dựng thương hiệu bền vững.

Theo ông Cẩm, để hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi kép, cần sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, cơ sở đào tạo và cộng đồng doanh nghiệp. Hiệp hội Dệt may Việt Nam đã đề xuất 4 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, hoàn thiện tiêu chuẩn về chuyển đổi xanh Cần xây dựng bộ tiêu chí cụ thể, thống nhất, giúp doanh nghiệp hiểu rõ phải làm gì, làm đến đâu và đo lường ra sao. Hiện nay, Việt Nam chưa có hệ thống tiêu chuẩn thống nhất, khiến doanh nghiệp gặp khó khi tiếp cận hoặc chứng nhận tiêu chí xanh.

Thứ hai, thay đổi nhận thức, nhất là với doanh nghiệp nhỏ và vừa Theo ông Cẩm, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn coi chuyển đổi kép là việc của tương lai, trong khi thực tế, nó đang là điều kiện tiên quyết để tồn tại. Việc tuyên truyền, phổ biến kiến thức và hỗ trợ thực hành là vô cùng cần thiết.

Thứ ba, đào tạo nhân lực số và nhân lực công nghệ dệt nhuộm Nguồn lực doanh nghiệp hiện còn hạn chế, đặc biệt là đội ngũ kỹ sư, kỹ thuật viên có khả năng ứng dụng công nghệ mới. “Hiện các trường đại học, cao đẳng vẫn chưa đào tạo được kỹ sư chuyên sâu về công nghệ dệt nhuộm hiện đại. Đây là lỗ hổng lớn mà Nhà nước cần hỗ trợ”, ông Cẩm kiến nghị.

Thứ tư, hỗ trợ chính sách và thủ tục hành chính Nhà nước cần đơn giản hóa các thủ tục như cấp phép đầu tư, đánh giá tác động môi trường, phòng cháy chữa cháy, đồng thời đẩy nhanh hoàn thuế VAT để doanh nghiệp có thêm nguồn lực đầu tư đổi mới công nghệ.

“Chuyển đổi kép không thể chỉ nói, mà phải có cơ chế và chính sách cụ thể giúp doanh nghiệp thực hiện. Nếu không có sự đồng hành từ phía Nhà nước, các doanh nghiệp khó có thể vượt qua rào cản xanh của thị trường quốc tế”, ông Cẩm nhấn mạnh.