Hộ kinh doanh lưu ý: Từ năm 2026, sử dụng hóa đơn điện tử và kê khai thuế thế nào?

Doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm không bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị định quy định về kê khai, tính thuế, khấu trừ thuế và sử dụng hóa đơn điện tử của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Đây là lần đầu tiên một nghị định được xây dựng riêng cho nhóm hộ kinh doanh, tách khỏi Luật Quản lý thuế hiện hành, với nhiều thay đổi lớn liên quan đến ngưỡng chịu thuế, cách kê khai và việc sử dụng hóa đơn điện tử.

Theo đề xuất của Chính phủ, ngưỡng doanh thu nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân dự kiến được nâng từ 100 triệu đồng lên 500 triệu đồng mỗi năm. Hộ, cá nhân kinh doanh sẽ căn cứ vào doanh thu thực tế hàng năm để tự xác định có thuộc đối tượng chịu thuế hay phải nộp thuế từ ngày 1/1/2026.

Dự thảo cũng nêu rõ lộ trình kê khai doanh thu theo thời điểm bắt đầu hoạt động. Nếu hộ kinh doanh đi vào hoạt động trong 6 tháng đầu năm, doanh thu phải kê khai đến hết ngày 30/6 và nộp tờ khai lần đầu chậm nhất vào ngày 30/7. Trường hợp bắt đầu hoạt động trong 6 tháng cuối năm, việc kê khai doanh thu phải hoàn tất chậm nhất vào ngày 31/1 năm sau. Khi đã xác định thuộc đối tượng chịu thuế, thời hạn nộp thuế chậm nhất cũng trùng với thời hạn nộp tờ khai doanh thu theo các mốc nêu trên. Từ các năm tiếp theo, hộ và cá nhân kinh doanh tiếp tục thực hiện theo quy định này.

Về sử dụng hóa đơn điện tử, dự thảo quy định rõ hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên phải sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, ứng dụng di động có kết nối trực tiếp dữ liệu với cơ quan thuế.

Quy định này giữ nguyên như tại Nghị định 70, áp dụng từ giữa năm 2025. Với doanh thu dưới 1 tỷ đồng mỗi năm, hộ và cá nhân kinh doanh không bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử, nhưng được khuyến khích sử dụng nếu có đủ hạ tầng công nghệ thông tin và có nhu cầu. Trường hợp không đăng ký nhưng phát sinh nhu cầu dùng hóa đơn điện tử, họ sẽ phải khai và nộp thuế trước khi được cơ quan thuế cấp hóa đơn điện tử có mã theo từng lần phát sinh giao dịch.

Hộ kinh doanh kê khai thuế thế nào?

Trường hợp xác định thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng phải nộp thuế thu nhập cá nhân thì hộ/cá nhân kinh doanh tự xác định số thuế phải nộp và thực hiện kê khai, nộp thuế như sau:

- Thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng: thực hiện khai, nộp thuế giá trị gia tăng theo tháng, quý theo quy định của pháp luật quản lý thuế.

- Thuộc đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân theo doanh thu tính thuế nhân thuế suất: thực hiện khai, nộp thuế thu nhập cá nhân theo quý cùng thời hạn khai, nộp thuế giá trị gia tăng.

- Thuộc đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân theo thu nhập tính thuế (doanh thu trừ chi phí) nhân thuế suất: thực hiện nộp thuế thu nhập cá nhân theo năm, chậm nhất là ngày 21/1 năm sau.

Một điểm đáng chú ý là khi hộ hoặc cá nhân kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử hoặc hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế, hệ thống công nghệ thông tin sẽ tự động tạo lập tờ khai thuế gợi ý dựa trên dữ liệu hóa đơn điện tử và các nguồn dữ liệu khác của cơ quan nhà nước.

Điều này hỗ trợ đáng kể cho việc khai và tính thuế. Nếu hộ kinh doanh tự xác định không thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng và không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, họ vẫn phải kê khai doanh thu và gửi cho cơ quan thuế quản lý chậm nhất vào ngày 31/1 của năm tiếp theo.

Với các sắc thuế như thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế tài nguyên và thuế bảo vệ môi trường, dự thảo chia thành hai trường hợp. Nếu hộ, cá nhân kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế, hệ thống quản lý thuế sẽ hỗ trợ xác định số thuế phải nộp và cập nhật dữ liệu đầy đủ cho người nộp thuế. Ngược lại, nếu không sử dụng hóa đơn điện tử thì họ phải tự xác định số thuế phải nộp theo quy định.

Dự kiến, nghị định sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Đây cũng là thời điểm hộ kinh doanh chính thức bỏ hình thức nộp thuế khoán để chuyển sang kê khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế.

Bộ Tài chính đánh giá việc chuyển sang cơ chế kê khai sẽ giúp cơ quan thuế kiểm soát chính xác doanh thu, hạn chế thất thu ngân sách, đồng thời giúp hộ kinh doanh minh bạch hóa hoạt động, từng bước chuyên nghiệp hơn trong quản lý, kế toán và tài chính. Cơ chế này cũng tạo sự bình đẳng giữa các chủ thể kinh doanh, tránh tình trạng hộ quy mô lớn được ưu ái hơn doanh nghiệp nhỏ, đồng thời góp phần thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp để tận dụng tốt hơn các lợi ích về tín dụng, kế toán và pháp lý.