Học giả hàng đầu Harvard rời Mỹ chọn về nước cống hiến, nhận chức danh cao nhất tại trường đại học top đầu Trung Quốc

Liu Jun, một trong những nhà thống kê hàng đầu thế giới và giáo sư kỳ cựu tại Đại học Harvard, đã chính thức trở về Trung Quốc và đảm nhiệm chức danh giáo sư xuất sắc tại Đại học Thanh Hoa từ tháng trước.

Động thái này đánh dấu sự trở lại quê nhà của một học giả có sự nghiệp trải dài từ khoa học dữ liệu, thống kê sinh học đến AI.

Sinh ra và lớn lên trong khuôn viên Đại học Thanh Hoa, với bố là giảng viên tại đây, Liu sớm say mê toán học từ năm 12 tuổi. Ông kể lại từng đạp xe hàng giờ để gặp bạn bè giải toán, coi đó như một trò chơi chỉ cần giấy và bút chì.

Sau khi tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh năm 1985, Liu nhận học bổng sang Mỹ, bắt đầu hành trình học thuật tại Rutgers và sau đó chuyển sang Đại học Chicago vào năm 1988, rồi lấy bằng tiến sĩ thống kê năm 1991.

Ngay sau đó, Liu được mời giảng dạy tại Harvard, rồi trở thành giáo sư tại Stanford trước khi quay lại Harvard năm 2000 với vị trí giáo sư chính thức. Ông ghi dấu ấn với các nghiên cứu về tin sinh học, thống kê sinh học và sinh học tính toán, có ảnh hưởng sâu rộng tới xử lý dữ liệu lớn và học máy.

Sự nghiệp của Liu được vinh danh bằng hàng loạt giải thưởng danh giá: Giải thưởng COPSS Presidents’ Award (năm 2002) – cao nhất trong giới thống kê quốc tế, Huy chương Morningside về toán ứng dụng (năm 2010) và Giải Pao-Lu Hsu (2016) từ Hiệp hội Thống kê Trung Quốc Quốc tế, được trao 3 năm 1 lần cho những cá nhân dưới 51 tuổi.

Ông cũng là hội viên của Hiệp hội Thống kê Mỹ và được bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ vào năm 2025.

Từ năm 2005, Liu gắn bó chặt chẽ với Đại học Thanh Hoa với vai trò giáo sư thỉnh giảng, đồng thời dẫn dắt việc thành lập Trung tâm Thống kê của trường. Gần đây, ông còn phụ trách xây dựng Khoa Thống kê và Khoa học dữ liệu, tham gia tuyển chọn nhân tài quốc tế.

Ngày 30/8, Đại học Thanh Hoa công bố bổ nhiệm Liu Jun làm “Giáo sư xuất sắc tinh hoa” – danh hiệu cao quý nhất của trường, trước đó chỉ trao cho 2 nhà khoa học trở về từ nước ngoài.

Đại học Thanh Hoa được đánh giá là ngôi trường danh tiếng bậc nhất Trung Quốc cũng như trên thế giới, thường giữ vị trí số 1 hoặc 2 trong các bảng xếp hạng đại học quốc gia.

Quyết định hồi hương của Liu dường như đã được cân nhắc từ lâu. Năm 2010, tại một diễn đàn cựu sinh viên Đại học Bắc Kinh, ông từng chia sẻ “cội rễ” ở Trung Quốc nhưng vẫn do dự vì con cái còn sống tại Mỹ. Tuy nhiên, trong bối cảnh công nghệ Trung Quốc phát triển nhanh chóng và Harvard đối mặt với cắt giảm tài trợ dưới thời chính quyền ông Trump, Liu đã chọn trở về.

“Lựa chọn trở về ngay lúc này xuất phát từ tình yêu với giáo dục và nghiên cứu khoa học, cũng như tinh thần yêu nước”, ông phát biểu tại lễ bổ nhiệm. “Thống kê và khoa học dữ liệu không chỉ là phương pháp nghiên cứu liên ngành mà còn là nền tảng quan trọng cho sự phát triển của AI”.

Vào ngày 10/7, Đại học Thanh Hoa chính thức thành lập Khoa Thống kê và Khoa học dữ liệu. Đây được coi là bước đi chiến lược để hoàn thiện cơ cấu học thuật, hỗ trợ chiến lược dữ liệu lớn quốc gia, thúc đẩy AI và góp phần vào sáng kiến “Trung Quốc số”.

Theo SCMP

Thiên Kim - nguoiquansat.vn

Theo Thị trường tài chính