IPO mảng nông nghiệp: Hòa Phát 'tham chiến' cùng 267 doanh nghiệp khác tại Việt Nam

Ngày 19/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép IPO cho CTCP Phát triển Nông nghiệp Hòa Phát (HPA), đơn vị thuộc Tập đoàn Hòa Phát. Doanh nghiệp do ông Nguyễn Việt Thắng (CEO HPG) làm Chủ tịch HĐQT và bà Phạm Thị Hồng Vân giữ vị trí Tổng Giám đốc.

Theo kế hoạch, HPA chào bán 30 triệu cổ phiếu giá 41.900 đồng/cp, dự kiến thu về khoảng 1.257 tỷ đồng. Nhà đầu tư có thể đăng ký mua từ 24/11 đến 15/12 qua Chứng khoán Vietcap, với lượng tối thiểu 100 cổ phiếu và tối đa 14,25 triệu cổ phiếu, tương đương 5% vốn sau phát hành.

Sau IPO, HPA dự kiến niêm yết HoSE sớm nhất vào tháng 12/2025. Mức giá chào bán tương ứng định giá gần 10.700 tỷ đồng, cao hơn vốn hóa nhiều doanh nghiệp nông nghiệp lớn như Dabaco, BAF, HNG, Vilico hay Vissan và chỉ đứng sau Masan MeatLife.

Thành lập năm 2016, công ty vận hành chuỗi khép kín từ thức ăn chăn nuôi (HP Feed, BigBoss), lợn giống - thương phẩm, bò Úc đến trứng gà sạch. HPA sở hữu 4 công ty con, nằm trong Top 10 doanh nghiệp chăn nuôi lợn lớn nhất Việt Nam, Top 13 doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi và dẫn đầu miền Bắc về sản lượng trứng sạch.

Doanh nghiệp đang vận hành 7 trang trại lợn (387,9ha), 3 trang trại bò Úc (625ha) và 2 trang trại gà - nhà máy trứng (50ha).

Trong gần một thập kỷ hoạt động, HPA chưa từng báo lỗ. Năm 2020, doanh thu vượt 10.000 tỷ đồng, gấp gần 8 lần sau 5 năm, lợi nhuận đạt đỉnh 1.676 tỷ đồng. Các năm gần đây, doanh thu duy trì 6.000-8.000 tỷ đồng; lợi nhuận biến động theo chu kỳ ngành, từ 22 tỷ năm 2022 lên gần 1.000 tỷ năm 2024.

Bán niên 2025, công ty đạt 940 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế. Mục tiêu năm nay là 8.000 tỷ đồng doanh thu và 1.500 tỷ lãi sau thuế, tăng 28% và 16% so với năm trước.

Tổng cộng 10 năm, mảng nông nghiệp đã đóng góp hơn 5.000 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế cho hệ sinh thái Hòa Phát, trở thành một trong những trụ cột quan trọng bên cạnh thép.

IPO giúp cải thiện vị thế là củng cố sức cạnh tranh

Theo kế hoạch, nguồn vốn thu được từ IPO sẽ được HPA dùng để tái cơ cấu tài chính, trả nợ vay, bổ sung vốn lưu động và đầu tư mở rộng hệ thống trang trại, nhà máy thức ăn chăn nuôi.

Theo báo cáo tài chính đến cuối tháng 9/2025, tổng dư nợ phải trả của HPA đạt 1.055 tỷ đồng, tương đương 23,3% tổng nguồn vốn, trong đó 99% là nợ ngắn hạn. Công ty đang nắm 980 tỷ đồng tiền mặt và tiền gửi, giúp áp lực vốn vay ở mức an toàn.

Tuy nhiên, bản cáo bạch IPO cũng cho thấy HPA đang đối mặt nhiều rủi ro cạnh tranh. Ở mảng thức ăn chăn nuôi, Việt Nam hiện có 267 doanh nghiệp với tổng công suất 43,2 triệu tấn/năm; trong đó 90 nhà máy thuộc khối FDI và doanh nghiệp nội chỉ chiếm 35-37% sản lượng. Sự mở rộng của các tập đoàn ngoại gây sức ép lớn lên biên lợi nhuận các doanh nghiệp trong nước trong đó có HPA (mảng chăn nuôi góp gần 500 tỷ đồng lợi nhuận gộp sau 9 tháng năm 2025, đứng thứ 2 trong hệ sinh thái Nông nghiệp Hòa Phát).

Ở mảng chăn nuôi lợn, rủi ro đến từ các dịch bệnh như ASF, PED, PRRS - vốn dễ bùng phát tại trang trại nhỏ lẻ - cùng áp lực cạnh tranh từ nguồn thịt giá rẻ nhập khẩu từ Mỹ, EU và Brazil. Ở mảng trứng, thị trường trở nên chật chội khi nhiều doanh nghiệp lớn cùng tham gia, trong khi trứng ASEAN được nhập khẩu không hạn ngạch từ năm 2018. Giá vốn, chi phí xử lý, công nghệ và tiêu chuẩn chất lượng ngày càng cao tạo thêm áp lực lên doanh nghiệp nội.

Đáng chú ý, Việt Nam nhập siêu khoảng 2,65 tỷ USD nguyên liệu thức ăn chăn nuôi mỗi năm, khiến toàn ngành phụ thuộc lớn vào thị trường thế giới và rủi ro biến động giá ngũ cốc, thời tiết, địa chính trị.

HPA cho biết việc IPO và niêm yết là bước đi quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực tài chính, mở rộng quy mô và củng cố vị thế trước những rủi ro cạnh tranh ngày càng gia tăng trong ngành nông nghiệp.