Không thể ‘copy - paste’, phải có công cụ tài chính ‘Made in Vietnam’

Thông tin trên được TS Lê Minh Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA), nhấn mạnh tại Diễn đàn “Triển vọng Thị trường Vốn Việt Nam 2026: Bứt phá trên nền tảng mới”, do VFCA phối hợp với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance tổ chức chiều 12/12.

Cụ thể, nền tảng thứ nhất là việc thị trường chứng khoán Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng từ “cận biên” lên “mới nổi thứ cấp”.

Nền tảng thứ hai là Luật Công nghiệp công nghệ số và Nghị quyết 05, tạo nên bộ khung pháp lý đầu tiên cho thị trường tài sản mã hóa.

Nền tảng thứ ba là Nghị quyết 222 về Trung tâm tài chính quốc tế, đặt nền móng thể chế để Việt Nam tham gia sâu hơn vào dòng chảy tài chính toàn cầu.

Theo ông Nghĩa, với ba dấu mốc mang tính lịch sử này, câu hỏi đặt ra không còn là “liệu có làm được hay không”, mà là làm thế nào để chuyển hóa các nền tảng thành động lực phát triển thực chất của thị trường vốn.

Đây là điều kiện quan trọng để Việt Nam huy động hiệu quả nguồn vốn trung và dài hạn trong nước và quốc tế, phục vụ mục tiêu tăng trưởng hai chữ số giai đoạn 2026–2030, thoát bẫy thu nhập trung bình và hướng tới tầm nhìn phát triển đến năm 2045.

TS Lê Minh Nghĩa cho rằng, để tận dụng được ba nền tảng này, thị trường vốn Việt Nam cần một “bộ ba công cụ” gồm: tư duy mới - giải pháp mới - cách làm mới.

Về tư duy, ông Nghĩa cho rằng Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm từ cả thành công và thất bại của các trung tâm tài chính quốc tế, mạnh dạn áp dụng cơ chế vượt trội và chấp nhận cạnh tranh không chỉ trong ASEAN mà với các trung tâm tài chính hàng đầu thế giới.

Về giải pháp, Chủ tịch VFCA nhấn mạnh không thể “copy paste” các mô hình cũ, mà cần sáng tạo các công cụ tài chính “Made in Vietnam”, như: trái phiếu xanh gắn tín chỉ carbon, tài sản số hóa, token hóa chứng khoán và các sản phẩm dựa trên blockchain.

Những công cụ này nhằm thu hút dòng vốn từ các quỹ đầu tư tư nhân, quỹ mạo hiểm, quỹ hưu trí, quỹ phòng vệ, quỹ ESG và quỹ xanh, qua đó hình thành nguồn vốn dài hạn, ổn định cho nền kinh tế.

Về cách làm, ông Nghĩa cho rằng cần phân cấp, phân quyền rõ ràng, thực hiện theo chuẩn quốc tế và triển khai ngay.