Kinh tế dữ liệu và AI: Cơ hội tạo thêm hàng chục tỷ USD cho GDP Việt Nam

Tại Hội thảo Quốc tế về Kinh tế Dữ liệu với chủ đề “Tư tưởng mới – Chính sách mới – Cơ hội mới”, PGS. Ali Al-Dulaimi, Trưởng khoa Công nghệ & Khoa học Máy tính, Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam, nhận định dữ liệu đang trở thành “dầu mỏ mới” – một nguồn tài nguyên chiến lược của nền kinh tế số.

Trong đó, trí tuệ nhân tạo (AI) được ví như “động cơ tinh luyện”, giúp gia tăng năng suất, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tạo ra giá trị kinh tế mới.

Theo ước tính, nếu quản trị dữ liệu hiệu quả và kết hợp AI, Việt Nam có thể được bổ sung thêm khoảng 79 tỷ USD vào GDP đến năm 2030.

Theo ông Ali Al-Dulaimi, AI đang tác động mạnh tới các lĩnh vực trụ cột của nền kinh tế.

Trong sản xuất, AI hỗ trợ bảo trì dự đoán, giám sát chất lượng và tối ưu chuỗi cung ứng, qua đó giúp giảm 20–30% thời gian hệ thống ngừng hoạt động.

Trong nông nghiệp, AI giúp giám sát mùa vụ, dự báo dịch bệnh, góp phần nâng năng suất và thu nhập cho nông dân từ 25–40%, tiếp cận hơn 15 triệu hộ sản xuất nhỏ. Đối với đô thị thông minh và dịch vụ công, việc khai thác dữ liệu để dự báo giao thông, lũ lụt có thể rút ngắn 15–30% thời gian phản ứng, thúc đẩy quá trình xây dựng Chính phủ số.

Tuy nhiên, cùng với cơ hội, dữ liệu và AI cũng đặt ra nhiều thách thức. Đó là vấn đề quyền riêng tư và chủ quyền dữ liệu; nguy cơ thiên lệch và thiếu công bằng trong các hệ thống AI; sự phụ thuộc vào các nền tảng AI nước ngoài; cũng như tác động tới năng lượng và môi trường từ các mô hình AI quy mô lớn.

Chia sẻ thêm tại hội thảo, GS. Muttukrishnan Rajarajan, chuyên ngành Kỹ thuật An ninh và Giám đốc Viện An ninh Mạng, Đại học City St George (Đại học Tổng hợp London), cho rằng dữ liệu đã trở thành tài sản kinh tế chiến lược, quyết định hiệu quả vận hành, năng lực đổi mới và tăng trưởng của doanh nghiệp cũng như quốc gia.

Theo ông, thế giới đang bước vào một giai đoạn cạnh tranh mới dựa trên dữ liệu, nơi đổi mới sáng tạo, khả năng tương tác và niềm tin sẽ quyết định vị thế của mỗi quốc gia.

“Với các động lực chuyển đổi mạnh mẽ cùng hệ thống chính sách đang dần hoàn thiện, Việt Nam có cơ hội lớn để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị dữ liệu toàn cầu, nếu ưu tiên đầu tư hạ tầng số, chuẩn hóa quản trị dữ liệu và thúc đẩy hợp tác liên ngành”, GS. Muttukrishnan Rajarajan nhấn mạnh.