Lo tiệm cận 'bẫy thu nhập trung bình', ĐBQH hiến kế để Việt Nam đạt 25.000 USD/người

Sáng 30/10, Quốc hội tiếp tục thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội và thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế. Phát biểu tại hội trường, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) đã nêu bật những thành tựu vượt bậc của Việt Nam trong nhiệm kỳ 2021–2025, đồng thời cảnh báo nguy cơ rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” và đề xuất giải pháp để hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập bình quân đầu người 25.000 USD.

“Trong 5 phút thật khó để nói hết những điều tâm huyết, nhưng tôi sẽ cố gắng, vì đây là nhiệm kỳ cuối của tôi”, đại biểu Nghĩa nói, đồng thời nhấn mạnh sự đồng thuận với các báo cáo của Chính phủ và các ủy ban, cũng như thành tựu kinh tế – xã hội kỳ tích đạt được trong bối cảnh đại dịch Covid-19 và hàng chục cơn bão, áp thấp nhiệt đới tấn công đất nước.

Ông đặc biệt tri ân người dân Việt Nam: Truyền thống "người trong một nước phải thương nhau cùng" đã giúp đất nước đứng vững và tiếp tục phát triển. Dân là gốc, sức dân như nước.

Đại biểu Nghĩa nhấn mạnh, mục tiêu phát triển không chỉ dừng lại ở con số thu nhập bình quân đầu người 15.000, 20.000 hay 25.000 USD, mà phải bao hàm sự phát triển toàn diện về con người, văn hóa, xã hội và đạo lý.

“Tăng trưởng chỉ có ý nghĩa khi từng người dân được hưởng thành quả một cách công bằng, an toàn, nhân văn. Không ai bị bỏ lại phía sau và tương lai thế hệ mai sau không bị đánh đổi để đáp ứng lợi ích trước mắt”, ông dẫn lời Tổng Bí thư Tô Lâm.

Theo ông Nghĩa, để tránh rơi vào bẫy thu nhập trung bình, Việt Nam cần tăng trưởng cao, ổn định và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế. Thực tế hiện nay cho thấy nhiều rủi ro: Lệ thuộc FDI, năng suất lao động thấp, giá trị gia tăng hạn chế, rủi ro tài chính, ngân hàng, bất động sản, thiếu nhân lực chất lượng cao, dân số già hóa, mức sinh giảm, môi trường xuống cấp và khoảng cách giàu, nghèo ngày càng nới rộng.

“Thu nhập của người lao động, kể cả cán bộ, công chức, viên chức vẫn còn thấp, thậm chí chưa đạt mức sống tối thiểu", ông nhấn mạnh.

Đại biểu đề xuất Việt Nam cần chuyển đổi mạnh mẽ sang kinh tế tri thức, kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn.

“Toàn bộ hệ thống chính trị phải tập trung giải quyết ngay từ đầu nhiệm kỳ mới bằng các giải pháp thể chế mạnh mẽ và thực thi nghiêm các nghị quyết chiến lược của Đảng như Nghị quyết 57, 59, 62 và 66”, ông nhấn mạnh.

Ông cũng kêu gọi Quốc hội và Chính phủ nhanh chóng ban hành quy định minh bạch, quyết liệt để nền kinh tế chuyển mạnh sang mô hình phát triển thực chất, bền vững.

Một trong những thách thức lớn nhất là nguồn nhân lực. Đại biểu trích báo cáo của Ủy ban Kinh tế và Tài chính: Phân cấp, phân quyền chưa đi đôi với phân bổ đủ nguồn lực về nhân sự, tài chính, công nghệ và cơ sở vật chất.

Ông đề nghị tăng thu nhập và đãi ngộ cho cán bộ, công chức, viên chức, xây dựng hệ thống KPI hợp lý, chế độ khen thưởng, kỷ luật rõ ràng để khơi dậy khát vọng cống hiến.

Đào tạo và thu hút nhân tài cũng phải là nhiệm vụ cấp bách. Quy hoạch và bổ nhiệm lãnh đạo cần dựa trên tiêu chí khoa học, minh bạch, có cơ chế thử thách, sàng lọc rõ ràng.

Ông dẫn lại bài học lịch sử, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh trọng dụng cả nhân sĩ, trí thức chế độ cũ để phục vụ đất nước, nhấn mạnh: “Sau hơn 50 năm hòa bình, không có lý do gì để chúng ta không học lại bài học quý báu ấy của Bác Hồ.”

Đáng chú ý, đại biểu Trương Trọng Nghĩa chỉ ra khoảng cách lâu dài giữa nghị quyết và thực tiễn, giữa nói và làm.

Ông dẫn lời Bác Hồ: “Chủ trương 1, biện pháp 10, quyết tâm 20”, nhấn mạnh việc thực hiện nghị quyết là trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị, của từng cán bộ, công chức, viên chức. Chỉ khi những điều ấy biến thành kết quả cụ thể, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân, lời nói của Đảng và Nhà nước mới thật sự có sức nặng.

“Khi đó, người dân, cử tri sẽ nói một cách tin tưởng, thân thương rằng: "Mấy ổng nói vậy, mà làm… cũng đúng vậy", ông kỳ vọng.