Loại cây mọc đầy ven đường ở Việt Nam được Trung Quốc gọi là 'cỏ tài lộc', giá bán tới 150.000 đồng/kg

Mọc hoang khắp nơi nhưng ít ai để ý

Mã đề, còn gọi là mã tiền xá hay xa tiền thảo, có tên khoa học Plantago asiatica, là cây thân thảo sống lâu năm, cao khoảng 10–15 cm, có khả năng tái sinh mạnh từ cả hạt và nhánh. Lá mã đề thường có hình thìa hoặc bầu dục, gân lá nổi rõ, chạy song song và hội tụ ở đầu cũng như gốc lá.

Tại Việt Nam, cây mã đề mọc dại phổ biến ở những vùng đất ẩm ướt như ven đường, bờ ruộng, bìa rừng. Đây là loài cây “dễ tính”, chỉ cần đất tơi xốp, không ô nhiễm là có thể sinh trưởng tốt, thậm chí có thể trồng trong thùng xốp tại nhà.

Chính vì mọc nhiều và dễ sống, trong thời gian dài, mã đề thường bị xem là cây cỏ dại, ít được chú ý hay khai thác về mặt kinh tế.

Tuy nhiên tại Trung Quốc, cây mã đề lại được trồng để phát triển kinh tế. Theo thông tin từ cổng thông tin điện tử quận Đạt Xuyên, thành phố Đạt Châu (tỉnh Tứ Xuyên), mã đề được địa phương này gọi là “cỏ tài lộc”, nhờ mang lại triển vọng thu nhập cho người dân.

Theo dữ liệu từ Baidu, cây mã đề chứa hơn 20 hoạt chất hóa học có tác dụng dược lý, đồng thời giàu các khoáng chất như mangan, đồng, sắt, kẽm, magiê… Đây là cơ sở để loài cây này được đưa vào danh sách các loại dược liệu được quan tâm, trồng và khai thác có kiểm soát.

Trong y học cổ truyền, cây mã đề có vị ngọt, tính lạnh, quy vào các kinh can, thận, bàng quang và phế. Dược liệu này có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, trừ đờm, mát huyết, giải độc.

Mã đề thường được dùng trong các trường hợp phù thũng, thiểu niệu, tiểu buốt do nhiệt, tiêu chảy do nắng nóng – ẩm thấp, ho có đờm, nôn ra máu, chảy máu cam, cũng như hỗ trợ điều trị mụn nhọt ngoài da. Ngoài ra, cây còn giúp tăng lượng nước tiểu, hỗ trợ thải độc thận.

Theo Healthline, các nghiên cứu khoa học hiện đại cũng chỉ ra rằng mã đề có khả năng giảm viêm, hỗ trợ làm lành vết thương và cải thiện sức khỏe tiêu hóa, góp phần lý giải vì sao loài cây này ngày càng được quan tâm trong y học và đời sống.

Từ cỏ dại thành đặc sản, giá bán tăng mạnh

Không chỉ dùng làm thuốc, mã đề còn có thể chế biến thành những món ăn dân dã, trong đó phổ biến là canh mã đề với vị ngọt bùi tự nhiên, ăn mát, rất phù hợp trong những ngày hè oi bức.

Nếu trước đây hầu như không mang lại giá trị kinh tế, hiện nay mã đề tươi được bán với giá khoảng 40.000 đồng/kg, trong khi mã đề khô, đóng túi làm dược liệu, có giá lên tới khoảng 100.000 - 150.000 đồng/kg.

Việc một loài cây mọc hoang, từng bị xem nhẹ, nay trở thành “cỏ tài lộc” tại Trung Quốc đang đặt ra nhiều gợi mở về hướng khai thác, phát triển dược liệu bản địa và nâng cao giá trị kinh tế cho nông dân Việt Nam trong thời gian tới.