Loại quả đặc sản của Việt Nam giá tăng gấp 6 lần, xuất khẩu kỷ lục nhưng trong nước lại khát nguyên liệu

Mức tăng phi mã này có nguyên nhân trực tiếp từ sự “nóng” của thị trường xuất khẩu. Trong 7 tháng, dừa và sản phẩm dừa mang về cho Việt Nam khoảng 306,2 triệu USD, trong đó dừa tươi (nguyên trái) đạt khoảng 102,8 triệu USD (tăng gần 15%) và dừa chế biến đạt khoảng 203,4 triệu USD (tăng trên 50%). Việc Hoa Kỳ chính thức mở cửa thị trường dừa tươi Việt Nam từ năm 2023 và Trung Quốc cấp phép từ tháng 8/2024 đã tạo lực đẩy lớn cho nhu cầu mua vào, đặc biệt từ các thị trường Bắc Mỹ, Trung Quốc và Trung Đông.

Hệ quả là chuỗi cung ứng nội địa bị “rút ruột”, nông dân và doanh nghiệp chế biến ưu tiên bán cho các đối tác xuất khẩu vì giá cao hơn hẳn, dẫn tới thiếu hụt nguyên liệu cho các nhà máy trong nước. Nhiều doanh nghiệp buộc phải tìm nguồn bù từ Indonesia hoặc Papua New Guinea.

Trong 7 tháng, xuất khẩu dừa mang về cho Việt Nam 306,2 triệu USD. Ảnh minh họa

Giá dừa tại vườn và giá bán lẻ ở mức kỷ lục đã cho thấy áp lực cung - cầu. Trong nửa đầu năm, giá thu mua tại vườn dao động khoảng 180.000–190.000 đồng một chục (12 quả), tương ứng 18.500–19.000 đồng một quả; loại 1 bán lẻ ở mức xấp xỉ 25.000 đồng/quả. Mức giá hiện nay cao gấp khoảng 6 lần so với cách đây 4 năm, phần lớn do hạn mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long và dịch bệnh tại một số vùng trồng.

Chuỗi cung ứng dừa trong nước lại bị "rút ruột". Ảnh minh họa

Bất chấp giá cao và lợi nhuận hấp dẫn, năng lực sản xuất nội địa chưa theo kịp đà tăng cầu. Việt Nam hiện có hơn 200.000 ha trồng dừa với sản lượng vào khoảng 2 triệu tấn/năm, con số lớn nhưng chưa đủ khi hàng loạt nhà máy chế biến được dựng lên. Số cơ sở chế biến, đóng gói xuất khẩu đã tăng mạnh từ con số chỉ vài đơn vị năm 2015 lên khoảng 45 nhà máy tính đến 2024. Tình trạng này dẫn tới cạnh tranh nguyên liệu gay gắt giữa các nhà máy chế biến, doanh nghiệp xuất khẩu và thị trường nội địa

Trước thực trạng đó, các hiệp hội ngành hàng và chuyên gia khuyến khích nông dân chuyển sang giống phù hợp nhu cầu xuất khẩu, đầu tư nâng cao năng suất, hoàn thiện chuỗi logistics và liên kết vùng nguyên liệu để tránh tình trạng “thừa vài nơi, thiếu vài nơi”.

Bảo Linh - nguoiquansat.vn

Theo Kiến thức Đầu tư