Mỹ xem xét gia hạn thêm 3 tháng hoãn thuế cho Trung Quốc, thông báo điều kiện để hạ nhiệt thương chiến

Kéo dài thời gian tạm hoãn thuế

Mới đây, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent gợi ý khả năng kéo dài thời gian tạm hoãn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc quá ba tháng, nếu Bắc Kinh chấp nhận dừng kế hoạch siết chặt kiểm soát xuất khẩu các nguyên tố đất hiếm.

Kể từ đầu năm nay, Mỹ và Trung Quốc đã liên tiếp đạt được các thỏa thuận “đình chiến” thương mại kéo dài 90 ngày, với thời hạn tiếp theo sẽ hết hiệu lực vào tháng 11 tới. “Liệu có khả năng chúng ta sẽ kéo dài thêm? Có thể lắm. Nhưng mọi thứ sẽ được đàm phán trong những tuần tới”, ông Bessent nói tại cuộc họp báo ở Washington.

Sau vài tháng tạm lắng, quan hệ Mỹ-Trung lại căng thẳng trở lại khi Washington mở rộng các biện pháp hạn chế công nghệ và đề xuất áp thuế đối với tàu Trung Quốc cập cảng Mỹ. Bắc Kinh đáp trả bằng loạt động thái tương tự, trong đó có kế hoạch kiểm soát nghiêm ngặt hơn việc xuất khẩu đất hiếm và các vật liệu chiến lược khác.

Các nhà kinh tế nhận định, những động thái này từ cả hai phía là nhằm “gom thêm quân bài” trước khả năng diễn ra cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo bên lề Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tổ chức tại Hàn Quốc trong tháng này. Trong khi đó, thỏa thuận tạm dừng áp thuế - từng khiến mức thuế Mỹ đối với hàng Trung Quốc tăng vọt tới 145% - sẽ hết hạn vào ngày 10/11, trừ khi được gia hạn.

Khi được hỏi liệu hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có đối mặt với một “cuộc chiến thương mại kéo dài” nếu không đạt được thỏa thuận, Tổng thống Donald Trump đáp: “Thực ra, các vị đang ở trong một cuộc chiến rồi đấy. Chúng tôi đang áp mức thuế 100%”.

Phát biểu của Bessent đã giúp thị trường chứng khoán Mỹ tiếp tục tăng điểm, trong khi bình luận của ông Trump được đưa ra sau khi Phố Wall đã đóng cửa. Trong phiên giao dịch sớm tại châu Á sáng thứ Năm (16/10), hợp đồng tương lai chứng khoán ở Thượng Hải và Tokyo tăng, trong khi Hồng Kông lại giảm nhẹ.

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer bày tỏ nghi ngờ rằng Bắc Kinh sẽ thực sự triển khai kế hoạch kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, cho rằng biện pháp này sẽ “làm tê liệt thương mại” đối với hàng loạt sản phẩm tiêu dùng có chứa dù chỉ một lượng nhỏ nguyên tố đất hiếm. “Phạm vi và quy mô của nó là điều không tưởng - không thể thực thi được”, Greer nói.

Ông Bessent cho rằng Mỹ và các nước đồng minh sẽ cùng nhau đưa ra phản ứng thống nhất trước hành động của Trung Quốc. Ông nói tại Diễn đàn CNBC ở Washington rằng: "Chúng tôi sẽ có một phản ứng phối hợp toàn diện, vì Trung Quốc không thể kiểm soát chuỗi cung ứng và hoạt động sản xuất của cả thế giới".

Ông nói thêm: “Tất cả các đối tác của tôi đều đang có mặt tại Washington tuần này để dự cuộc họp thường niên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới. Chúng tôi sẽ trao đổi với các đồng minh châu Âu, Úc, Canada, Ấn Độ và các nền dân chủ châu Á”.

Theo quy định mới được Trung Quốc công bố tuần trước, các công ty nước ngoài sẽ phải xin phép Chính phủ Trung Quốc trước khi xuất khẩu bất kỳ sản phẩm nào chứa lượng nhỏ đất hiếm có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Đáp lại, ông Trump đe dọa áp thêm mức thuế 100% đối với hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1/11, đồng thời cân nhắc hủy cuộc gặp dự kiến với Chủ tịch Tập Cận Bình. Chưa hết, ông cũng cảnh báo Mỹ có thể ngừng nhập khẩu dầu ăn – nguyên liệu quan trọng trong sản xuất nhiên liệu sinh học.

Tuy nhiên, ông Bessent cho biết theo thông tin ông nắm được, Tổng thống Trump “vẫn sẵn sàng” gặp ông Tập tại Hàn Quốc vào cuối tháng. Ông cũng nói có “khả năng rất cao” ông sẽ tới châu Á trước để gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc He Lifeng.

Chuyến công du châu Á

Ông Bessent tiết lộ các tuyên bố thương mại mới có thể được công bố trong chuyến công du châu Á của Tổng thống Trump. Dự kiến, ông Trump sẽ dự Hội nghị Cấp cao ASEAN tại Malaysia, trước khi tới Nhật Bản và Hàn Quốc, nơi diễn ra Hội nghị APEC 2025.

Ông cho biết Mỹ đang “gần hoàn tất” đàm phán với Hàn Quốc, tập trung vào một chương trình đầu tư quy mô lớn. Các cuộc thảo luận với Canada đã “trở lại đúng hướng” và cũng ghi nhận tiến triển trong quan hệ thương mại với Ấn Độ.

Bessent bác bỏ quan điểm cho rằng sự sụt giảm của thị trường chứng khoán sẽ buộc chính quyền Tổng thống Trump phải nhượng bộ Bắc Kinh. “Chúng tôi không đàm phán vì thị trường đi xuống. Chúng tôi đàm phán vì lợi ích kinh tế của đất nước”, ông nói.

Ông cũng phủ nhận ý kiến cho rằng giá vàng tăng phản ánh lo ngại về đồng USD, lưu ý rằng lãi suất Mỹ đã giảm so với các nền kinh tế khác, đồng thời cho rằng đồng euro “đáng lẽ nên mạnh hơn”, xét theo lý thuyết tỷ giá và chính sách tài khóa mở rộng ở châu Âu.