Nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới lung lay: Đơn hàng xuất khẩu giảm hàng loạt, người dân ngậm ngùi thắt lưng buộc bụng

Hoạt động sản xuất của Trung Quốc trong tháng 5 đã ghi nhận mức suy giảm nhanh nhất kể từ tháng 9 năm 2022, theo khảo sát tư nhân do Caixin và S&P Global công bố ngày 3/6. Tình trạng sụt giảm đơn hàng xuất khẩu tiếp diễn càng làm tăng áp lực đối với các nhà hoạch định chính sách, trong bối cảnh nền kinh tế vẫn chịu ảnh hưởng nặng nề từ các mức thuế quan cao.

Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất Caixin/S&P Global đã giảm xuống còn 48,3 – thấp hơn đáng kể so với dự báo trung bình 50,6 của Reuters và rơi xuống dưới ngưỡng 50 lần đầu tiên kể từ tháng 9/2024, cho thấy ngành sản xuất đang co lại thay vì mở rộng.

Chỉ số này theo sau số liệu PMI chính thức được công bố cuối tuần trước, cho thấy hoạt động sản xuất của Trung Quốc cũng suy giảm tháng thứ hai liên tiếp trong tháng 5, dù tăng nhẹ lên 49,5 từ mức 49 trong tháng 4 – một dấu hiệu ban đầu cho thấy sự ổn định có thể đang hình thành. Con số này đúng với dự báo của giới phân tích.

Khảo sát của Caixin – được tiến hành vào giữa tháng – tập trung vào hơn 500 doanh nghiệp có định hướng xuất khẩu, trong khi chỉ số PMI chính thức do nhà nước công bố vào cuối tháng khảo sát khoảng 3.000 doanh nghiệp và phản ánh sát hơn với sản lượng công nghiệp, theo phân tích từ Goldman Sachs.

Theo dữ liệu từ LSEG, chỉ số PMI ngoài sản xuất chính thức của Trung Quốc – phản ánh hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ và xây dựng – đã giảm nhẹ xuống còn 50,3 trong tháng 5, so với mức 50,4 của tháng 4. Dù suy giảm, chỉ số này vẫn duy trì trên ngưỡng 50 - liên tục kể từ tháng 1/2023, cho thấy lĩnh vực này vẫn đang mở rộng, dù với tốc độ chậm lại. Chỉ số PMI dịch vụ Caixin – phản ánh diễn biến của các doanh nghiệp tư nhân và vừa, nhỏ trong ngành dịch vụ – dự kiến sẽ được công bố vào thứ 5 tuần này.

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại chưa hạ nhiệt, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tạm hoãn áp dụng mức thuế 145% lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trong 90 ngày, sau cuộc gặp với các quan chức Trung Quốc tại Thụy Sĩ hồi tháng trước.

Theo Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, mức thuế trung bình của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc hiện giảm còn 51,1%, trong khi Trung Quốc áp thuế trung bình 32,6% đối với hàng hóa Mỹ.

Tăng trưởng sản lượng công nghiệp Trung Quốc – thước đo giá trị hàng hóa được sản xuất – giảm tốc, chỉ tăng 6,1% trong tháng 4 so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức 7,7% ghi nhận trong tháng 3.

Dù vậy, xuất khẩu của Trung Quốc vẫn tăng 8,1% trong tháng 4 – vượt dự báo – nhờ sự gia tăng mạnh các đơn hàng sang khu vực Đông Nam Á, giúp bù đắp sự sụt giảm xuất khẩu sang thị trường Mỹ.

Lợi nhuận công nghiệp tiếp tục tăng trong tháng 4 – tháng tăng thứ hai liên tiếp – bất chấp áp lực từ giá cả giảm và thuế quan cao. Các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ giúp cải thiện dòng tiền và thanh khoản cho doanh nghiệp sản xuất.

Trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng, Trung Quốc đã tung ra hàng loạt chính sách nhằm kích thích tiêu dùng, hỗ trợ doanh nghiệp chịu ảnh hưởng thuế quan và thúc đẩy việc làm. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã hạ lãi suất thêm 10 điểm cơ bản và cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) thêm 50 điểm cơ bản trong tháng 5 – qua đó bơm thêm thanh khoản vào nền kinh tế.

Những động thái này được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc tiếp tục đối mặt với áp lực giảm phát kéo dài, khi thị trường bất động sản trì trệ, tình trạng thiếu việc làm khiến đầu tư và chi tiêu tiêu dùng của người dân bị kìm hãm.

Doanh số bán lẻ trong tháng 4 chỉ tăng 5,1% so với cùng kỳ năm trước – thấp hơn kỳ vọng. Giá bán buôn giảm mạnh nhất trong vòng 6 tháng, tiếp tục duy trì trong vùng giảm phát suốt hơn hai năm. Giá tiêu dùng cũng giảm tháng thứ ba liên tiếp.

Đầu tư liên quan đến bất động sản sụt giảm nghiêm trọng, giảm tới 10,3% trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 4 so với cùng kỳ năm ngoái.

Tham khảo CNBC

Vương Vương - nguoiquansat.vn

Theo Thị trường tài chính