Nhân lực trong nông nghiệp và nông thôn bị đánh giá là 'vừa thiếu, vừa yếu'

Thay mặt Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú mới đây ký ban hành Kết luận số 219 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 19 ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Theo kết luận, sau hơn ba năm triển khai, nghị quyết đã góp phần bảo đảm an ninh lương thực, ổn định kinh tế vĩ mô và cải thiện đời sống người dân nông thôn. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp vẫn còn hạn chế như tăng trưởng thiếu bền vững, năng suất và sức cạnh tranh của nhiều sản phẩm chưa cao; ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ở nhiều khâu còn chậm; thu nhập nông dân còn thấp và đối mặt nhiều rủi ro thiên tai, dịch bệnh, biến động thị trường. Nhân lực trong nông nghiệp và nông thôn bị đánh giá là "vừa thiếu, vừa yếu".

Bối cảnh khoa học công nghệ phát triển nhanh, biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp đòi hỏi nông nghiệp, nông dân (gồm cả ngư dân, diêm dân) và nông thôn tiếp tục giữ vai trò chiến lược, là nền tảng bảo đảm ổn định vĩ mô và tăng trưởng bền vững. Bộ Chính trị xác định chuyển mạnh tư duy sang sản xuất hàng hóa, cơ cấu lại ngành theo hướng nông nghiệp xanh, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải thấp, bảo vệ hệ sinh thái, ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số toàn diện. Nông nghiệp phải bảo đảm an ninh lương thực trong mọi tình huống, góp phần duy trì các cân đối lớn của nền kinh tế và kiểm soát lạm phát.

Kết luận của Bộ Chính trị nêu việc chuyển mạnh sang tư duy sản xuất hàng hóa, đẩy mạnh cơ cấu lại theo hướng phát triển nông nghiệp xanh, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải thấp, bảo vệ môi trường sinh thái; ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số toàn diện.

Nông nghiệp phải bảo đảm an ninh lương thực trong mọi tình huống, góp phần bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn với phát triển đô thị phải bảo đảm đồng bộ với vận hành hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp.

Bộ Chính trị yêu cầu có chính sách đột phá, thu hút, huy động sức mạnh của người dân, doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp xanh, sinh thái, kinh tế tuần hoàn và hỗ trợ doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, người dân trên các địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, vùng phên giậu của Tổ quốc.

Nhà nước sẽ ưu tiên đầu tư và thử nghiệm cơ chế vượt trội cho các mô hình sản xuất nông nghiệp dựa trên khoa học - công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển xanh, thích ứng biến đổi khí hậu. Cơ cấu cây trồng, vật nuôi sẽ được điều chỉnh theo nhu cầu thị trường và lợi thế địa phương; phát triển hệ sinh thái kinh tế nông nghiệp theo chuỗi đa giá trị gồm chế biến, dịch vụ, du lịch và kinh tế carbon thấp. Diện tích đất trồng lúa chất lượng cao, năng suất ổn định sẽ được bảo vệ.

Liên kết giữa "6 nhà" (nhà nông - Nhà nước - nhà khoa học - nhà doanh nghiệp - ngân hàng - nhà báo) được thúc đẩy, gắn với hợp tác nghiên cứu, chuyển giao công nghệ. Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp nông nghiệp phát triển, hướng tới mục tiêu đến năm 2030 hình thành một số doanh nghiệp nông nghiệp đủ năng lực dẫn đầu khu vực và thế giới, xây dựng thương hiệu quốc gia cho các ngành hàng chủ lực.

Cùng với đó, khuyến khích, tạo điều kiện để các hộ nông dân tham gia phát triển các hợp tác xã, tổ hợp tác, hội, tổ chức ngành, nghề để sản xuất hàng hoá lớn theo chuỗi.

Bộ Chính trị cũng nhấn mạnh cần hỗ trợ đào tạo, chuyển giao công nghệ để người nông dân dần hình thành tư duy sản xuất kinh tế hàng hóa lớn, chuyên nghiệp, hiện đại.

Cùng với xây dựng nông thôn mới hiện đại, giàu đẹp, bản sắc, bền vững, Bộ Chính trị yêu cầu tập trung xây dựng, thực hiện hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn, bảo đảm tính kết nối chặt chẽ, bổ trợ hài hoà, hợp lý, bảo vệ môi trường sinh thái với mô hình "làng trong phố, phố trong làng" gắn kết chuỗi giá trị trong nước và quốc tế, phù hợp với bản sắc văn hoá dân tộc, mở thêm dư địa về không gian, nguồn lực mới cho phát triển.

Đặc biệt, theo Bộ Chính trị, cần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, các nhóm dân cư, bảo đảm an sinh xã hội, bình đẳng giới; nâng cao thu nhập, chất lượng sống và khả năng tiếp cận dịch vụ của người dân ở nông thôn.

Bộ Chính trị cũng lưu ý tập trung đầu tư xây dựng, hoàn thiện hệ thống hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, thuỷ lợi, phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi trường đồng bộ với các hạ tầng chiến lược khác theo hướng hiện đại, đa mục tiêu.

Phấn đấu đầu tư ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2030 cho nông nghiệp, nông thôn tăng ít nhất gấp 2 lần giai đoạn 2011 - 2020.