Quốc gia này còn khá non trẻ, từng là thuộc địa của Bồ Đào Nha và là 1 tỉnh của Indonesia.
Timor Leste hay Đông Timor, là một trong những quốc gia trẻ nhất khu vực Đông Nam Á với diện tích khoảng 15.000km2 và dân số xấp xỉ 1,4 triệu người, tương đương khoảng 1/10 dân số TP. Hồ Chí Minh hiện nay. Thủ đô của quốc gia này là Dili đồng thời là trung tâm kinh tế, chính trị và là thành phố lớn nhất.

Theo các tài liệu lịch sử, Timor Leste từng là thuộc địa của Bồ Đào Nha trong nhiều thế kỷ, nơi đây từng được gọi là Timor thuộc Bồ Đào Nha. Năm 1975, Bồ Đào Nha rút khỏi khu vực, tạo điều kiện để quốc gia này tuyên bố độc lập. Tuy nhiên, chỉ 9 ngày sau, Indonesia tiến hành chiếm đóng và sát nhập Timor Leste thành tỉnh thứ 27 của họ.
Ngày 20/5/2002 đánh dấu bước ngoặt lịch sử khi Timor Leste chính thức giành lại độc lập sau khi Indonesia rút quân. Đây cũng là quốc gia có chủ quyền đầu tiên trên thế giới trong thế kỷ XXI.
Sau độc lập, Timor Leste nhanh chóng thúc đẩy tiến trình hội nhập khu vực. Năm 2022, nước này được trao quy chế quan sát viên ASEAN, cho phép tham dự toàn bộ các cuộc họp của tổ chức. Đến năm 2025, Timor Leste trở thành thành viên chính thức của ASEAN.

Timor Leste là quốc gia duy nhất tại Đông Nam Á không sử dụng đồng tiền riêng. Theo một số tài liệu, nước này xem đồng đô la Mỹ là đồng tiền chính thức nhằm đảm bảo sự ổn định, tính phổ biến và độ tin cậy trong giao dịch. Quốc gia cũng tự đúc tiền xu với mệnh giá tương đương xu Mỹ, song chúng chỉ có giá trị lưu hành trong phạm vi lãnh thổ.
Bên cạnh yếu tố lịch sử đặc biệt, Timor Leste còn được đánh giá sở hữu tiềm năng kinh tế lớn nhờ trữ lượng dầu mỏ và khí đốt dồi dào. Mỏ dầu khí Greater Sunrise, nằm giữa biển Timor của Timor Leste và Australia, là một trong những mỏ lớn nhất khu vực, có vai trò quan trọng đối với ngân sách quốc gia.
Nông nghiệp đặc biệt là sản xuất cà phê, cũng giữ vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội ở đây. Với truyền thống trồng cà phê lâu đời, đây là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực, tạo sinh kế cho hàng nghìn hộ nông dân.

Người dân ở Timor Leste sử dụng 2 thứ tiếng là tiếng Bồ Đào Nha và tiếng Tetum trong giáo dục, hành chính, truyền thông cũng như các hoạt động nghi lễ. Trong văn bản nhà nước, hai ngôn ngữ được sử dụng nhiều là tiếng Anh và tiếng Bồ Đào Nha.
Về giáo dục, Chính phủ Timor Leste áp dụng chính sách giáo dục phổ thông và chăm sóc sức khỏe miễn phí cho người dân. Một điểm đáng chú ý là học sinh sau khi hoàn thành giáo dục phổ thông phải sử dụng thành thạo bốn ngôn ngữ: Tetum, tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Anh và tiếng Bahasa Indonesia. Điều này phần nào phản ánh tính đa ngữ đặc thù của quốc gia.
Ngoài những điểm đặc biệt trên, Timor Leste còn được đánh giá là một trong những quốc gia có hộ chiếu “có giá trị” nhất Đông Nam Á. Cụ thể, người dân nước này được miễn thị thực khi đến 96 - 97 quốc gia và vùng lãnh thổ tính đến 2025 bao gồm cả khối Schengen, nhờ các thỏa thuận quốc tế.
Trong bảng xếp hạng Hộ chiếu Henley Passport Index (HPI) công bố hồi tháng 10, Timor Leste xếp thứ 54, con số này tăng 2 bậc so với năm 2024 (vị trí thứ 56).
Mai Hương - nguoiquansat.vn
Theo Thị trường tài chính
Bình luận
0 Bình luận