Quốc gia giàu nhất thế giới tính áp thuế thừa kế 50%

Cuối tháng trước, Thụy Sĩ đã tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý nhằm áp dụng mức thuế thừa kế lên tới 50% đối với người siêu giàu. Nước này dự kiến sẽ dùng số tiền thu được để chiến đấu với biến đổi khí hậu.

Nếu được thông qua, đây sẽ là loại thuế thừa kế lần đầu tiên được áp dụng ở cấp liên bang, áp dụng với những người thừa kế tài sản trị giá 50 triệu franc (62 triệu USD) trở lên. Hiện tại, 24 trong số 26 bang của Thụy Sĩ đã áp dụng thuế thừa kế với các mức thuế thấp hơn, nhưng nhiều bang trong số đó lại miễn thuế cho vợ/chồng và con. Trong khi đó, đề xuất thuế liên bang lần này không miễn trừ đối với đối tượng này.

Dù vậy, các công dân giàu có của Thụy Sĩ đã phản đối quyết định này. Các tỷ phú như Wim Ouboter (người sáng lập Micro Mobility Systems - một công ty sản xuất xe điện hai bánh) đã tuyên bố sẽ nói lời tạm biệt với Thụy Sĩ và rời đi nếu đề xuất này được thông qua.

Còn ông Peter Spuhler (tỷ phú kiêm giám đốc điều hành của Stadler Rail - một nhà sản xuất tàu hỏa) cũng đe dọa sẽ chuyển đến Áo hoặc Ý, dù bằng những lời lẽ ngoại giao hơn. Ông Spuhler cho rằng, thuế này sẽ khiến những người thừa kế của ông phải trả từ 1,5 đến 2 tỷ franc. Cả hai đều dự đoán rằng loại thuế này sẽ khiến những người thừa kế phải bán lại doanh nghiệp gia đình.

Thụy Sĩ vẫn là quốc gia giàu có nhất thế giới theo tài sản ròng bình quân đầu người, theo một báo cáo gần đây của UBS. Những người giàu có đã đến đây lâu nay, bị thu hút bởi vẻ đẹp của dãy núi Alps, sự ổn định chính trị, các trường học, bệnh viện chất lượng, và quan trọng nhất là mức thuế thấp. Thụy Sĩ hiện có gần 10 tỷ phú trên mỗi triệu dân, tỷ lệ cao nhất thế giới. Theo danh sách các tỷ phú của Thụy Sĩ được công bố vào ngày 28/11 bởi Bilanz, một tạp chí Thụy Sĩ, đứng đầu là Gérard Wertheimer, đồng sở hữu Chanel, với khối tài sản trị giá 34 tỷ franc. Các thừa kế của gia đình Roche, một gia đình dược phẩm, đứng thứ hai với 31 tỷ franc.

Hiện nay, luật thuế thừa kế ở châu Âu thiếu tính nhất quán. Có nguồn gốc từ đế chế La Mã, loại thuế này thu 5% tài sản thừa kế để chi trả lương hưu cho các binh sĩ. Tổ chức phi lợi nhuận Tax Foundation cho biết có 24 trong số 35 quốc gia châu Âu mà họ khảo sát đã áp thuế tài sản, thuế thừa kế hoặc thuế quà tặng. Các quốc gia như Áo, Na Uy, Slovakia và Thụy Điển đã bỏ thuế này trong 25 năm qua. Ở Đức, thuế thừa kế có thể lên tới 50%, ở Pháp có thể lên tới 60%, và ở Bỉ có thể lên tới 80% đối với những người không phải là người thừa kế trực hệ hoặc vợ/chồng. Estonia và Latvia chưa bao giờ áp dụng thuế này.

Tuy nhiên, việc áp dụng hoặc tăng thuế tài sản và thuế thừa kế ngày càng trở nên hấp dẫn đối với các quốc gia có mức nợ cao và tăng trưởng kinh tế kém. Bộ trưởng Tài chính Đảng Xã hội Dân chủ Đức, ông Lars Klingbeil, đã đề xuất tăng thuế thừa kế để thu hẹp thâm hụt ngân sách của nước này, dự báo sẽ tăng lên 4,25% GDP vào năm 2027. Ngược lại, thủ tướng Đức Friedrich Merz cho đến nay vẫn phản đối, mặc dù một số nhân vật quan trọng trong Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo của ông lại ủng hộ việc tăng thuế thừa kế.

Theo quỹ Hans-Böckler, số tiền thừa kế hàng năm của Đức đã gần gấp ba lần kể từ những năm 1970 và sẽ đạt khoảng 400 tỷ euro mỗi năm trong những năm tới, tương đương khoảng 9% GDP của nước này vào năm 2024. Các nhóm vận động hành lang như Stiftung Familienunternehmen (Quỹ Doanh nghiệp Gia đình) đã ngăn cản những nỗ lực mở rộng áp dụng thuế thừa kế đối với các công ty gia đình, ví dụ như trong một cuộc cải cách pháp luật vào năm 2016. Do hầu hết các doanh nghiệp ở Đức là doanh nghiệp gia đình (chiếm khoảng 90%).

Nhiều tỷ phú của Thụy Sĩ, bao gồm ông Ouboter, có thể ủng hộ một mức thuế thừa kế liên bang vừa phải. Tuy nhiên, một số người khác tỏ ra không đồng tình. Ông David von Rosen, một tỷ phú gốc Đức hiện sống tại Thụy Sĩ, người đã làm ra tài sản từ Lottoland, một công ty kinh doanh xổ số và trò chơi trực tuyến, cho rằng thuế thừa kế là “không công bằng”. Những doanh nhân như ông, những người làm việc chăm chỉ và đóng thuế, không nên bị trừng phạt khi chuyển tài sản của họ cho con cái.

Dù kết quả trưng cầu dân ý lần này là bác bỏ, nhưng việc tổ chức cuộc trưng cầu này có thể đã làm tổn hại đến danh tiếng của Thụy Sĩ như một thiên đường thuế. Ông von Rosen cho biết ông đã chuyển một phần cơ sở kinh doanh sang Dubai và có thể sẽ chuyển hẳn đến đó nếu thuế của Thụy Sĩ tăng lên. Tuy nhiên, hiện tại vấn đề này có vẻ như không còn quan trọng nữa.

Theo The Economist