Sau biến động thuế quan, dòng vốn FDI vào Việt Nam chuyển biến ra sao?

Trong bối cảnh các nền kinh tế trong khu vực đang đẩy mạnh thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài(FDI) chất lượng cao và tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam vẫn được đánh giá là điểm đến hấp dẫn nhờ nền tảng chính trị ổn định và chiến lược thu hút đầu tư phù hợp xu thế. Đây là nhận định được đưa ra tại Diễn đàn Bất động sản công nghiệp Việt Nam 2025 vừa diễn ra.

Bà Trần Thị Hải Yến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư phía Nam, Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), cho biết Việt Nam hiện đứng thứ ba trong bảy quốc gia ASEAN có tăng trưởng thu hút đầu tư dương, sau Singapore và Indonesia. Theo bà, dù cạnh tranh thu hút FDI ngày càng gay gắt, Việt Nam vẫn duy trì lợi thế nhờ đẩy mạnh quy hoạch và phát triển khu kinh tế, khu công nghiệp, cùng với chính sách ưu đãi vượt trội cho lĩnh vực công nghệ cao.

“Những bước đi này không chỉ đáp ứng yêu cầu dịch chuyển chuỗi cung ứng mà còn nâng tầm năng lực cạnh tranh của Việt Nam so với các nước trong khu vực ASEAN”, bà Yến nhấn mạnh.

Ông Hardy Diec, Giám đốc điều hành KCN Vietnam, nhận định Việt Nam đang chuyển mình từ việc thu hút các nhà đầu tư quy mô nhỏ sang tiếp nhận dòng vốn từ các tập đoàn lớn. FDI cũng không còn tập trung ở những ngành thâm dụng lao động truyền thống như dệt may, da giày mà đã mở rộng sang công nghệ và trí tuệ nhân tạo.

Theo ông Hardy, Việt Nam cần tiếp tục dựa trên ba trụ cột: tốc độ, hiệu quả chi phí và tăng trưởng bền vững. Ông đánh giá cao việc cải cách hành chính, đặc biệt là rút gọn mô hình chính quyền từ 3 cấp xuống 2 cấp giúp quy trình xử lý hồ sơ “tinh gọn và minh bạch hơn nhiều”.

Tháng 4 năm nay, chính sách thuế đối ứng toàn cầu của Mỹ từng gây lo ngại, khiến tâm lý nhà đầu tư chững lại. Tuy nhiên, theo ông Đinh Hoài Nam, Giám đốc Phát triển kinh doanh và Thương mại, SLP Việt Nam, Việt Nam đã phản ứng kịp thời khi chủ động làm việc với các đối tác để làm rõ thông tin. Nhờ đó, thị trường nhanh chóng ổn định và tỷ lệ lấp đầy danh mục của SLP hiện đã vượt 90%.

Ông Nam cho biết: “Hiện rủi ro với chúng tôi ở mức tối thiểu, gần như không còn vấn đề gì”. Xu hướng này trùng khớp với số liệu của Cục Thống kê: 9 tháng đầu năm, thu hút FDI đạt 28,54 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ; vốn thực hiện đạt 18,8 tỷ USD, cao nhất trong 5 năm.

Ông Trương Gia Bảo, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Liên chi hội Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIREA), cho rằng những con số hiện tại mới chỉ phản ánh phản ứng ngắn hạn. Độ ổn định dài hơn thì nhà đầu tư sẽ đầu tư dài hơn. Từ chính trị đến hạ tầng của Việt Nam đang thay đổi để đón những dòng vốn dài hạn, hướng tới sản xuất, công nghệ và các trung tâm công nghiệp quy mô lớn. Sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu đang tạo ra nhu cầu lớn về kho vận và dịch chuyển sản xuất, nhưng trong giai đoạn tới, xu hướng sẽ chuyển sang đầu tư dài hạn vào sản xuất công nghệ và các trung tâm công nghiệp quy mô lớn.

Ông Bảo cũng thông tin thêm, Việt Nam hiện tham gia 17 FTA và có ngoại giao "cây tre," được các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá cao.

“Các chỉ số hiện nay, vẫn chưa phản ánh hết tiềm năng của quá trình chuyển dịch sắp tới. Điểm đáng chú ý là cơ cấu nhà đầu tư vào Việt Nam đã đa dạng hơn nhiều so với trước đây, không chỉ còn các doanh nghiệp châu Á mà đã có thêm các tập đoàn đến từ châu Âu và Bắc Mỹ”, ông Bảo cho biết.

Không chỉ duy trì, chất lượng dòng vốn cũng có cải thiện. Bà Trang Lê, Tổng giám đốc JLL Việt Nam đánh giá Việt Nam đang chuyển mình từ thâm dụng lao động sang thâm dụng vốn. Hiện tỷ lệ lấp đầy trung bình các khu công nghiệp hơn 73%, đặc biệt nhờ công nghệ cao, điện tử, dược phẩm, logistics và trung tâm dữ liệu.

Đồng tình, ông Hardy Diec cho rằng dòng vốn hiện bắt đầu chuyển hướng sang những lĩnh vực có hàm lượng công nghệ và giá trị gia tăng cao. "Việt Nam đang dần chuyển từ vai trò 'công xưởng' sang 'trung tâm sản xuất chiến lược'", ông nói.

Cũng tại Diễn đàn, các chuyên gia cùng ý kiến rằng Việt Nam cần tiếp tục cải thiện: hạ tầng logistics, chất lượng nhân lực; năng lượng sạch và quỹ đất công nghiệp đạt chuẩn phát triển bền vững.

Ông Hardy Diec nhấn mạnh lợi thế lao động giá rẻ không còn là yếu tố quyết định trong thu hút FDI công nghệ cao. Các tập đoàn toàn cầu cần lực lượng kỹ thuật viên và kỹ sư trình độ cao.

Việt Nam hiện đang định hướng thu hút các dự án công nghệ cao, chuyển giao tri thức, tăng giá trị gia tăng, thay vì chỉ tập trung vào gia công. Quy hoạch đến 2030 dự kiến nguồn cung bất động sản công nghiệp tăng gấp đôi, cùng chiến lược xây dựng hai trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng, tạo nền tảng thu hút thêm vốn và nhân lực chất lượng.

Trong bức tranh chung đó, khu vực kinh tế tư nhân tiếp tục giữ vai trò “mắt xích đối ứng quan trọng” của các nhà đầu tư quốc tế, nhờ năng lực thích ứng nhanh và linh hoạt. Sự năng động, linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh của khu vực tư nhân được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam tận dụng hiệu quả hơn các cơ hội từ làn sóng đầu tư mới.