Truyền thông quốc tế: Hiệp định thương mại đối ứng với Hoa Kỳ thể hiện sự linh hoạt của Việt Nam

Các hãng tin quốc tế lớn như Reuters, Bloomberg và Tân Hoa xã ngày hôm nay (27/10) đồng loạt đưa tin về việc Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được khuôn khổ cho một Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng, đánh dấu bước tiến đáng kể trong quan hệ kinh tế song phương và mở ra một giai đoạn hợp tác mới dựa trên nguyên tắc “bình đẳng, cùng có lợi”.

Theo Reuters, hai nước sẽ hoàn tất hiệp định trong vài tuần tới, trong đó Hoa Kỳ duy trì mức thuế 20% đối với hàng hóa của Việt Nam, song sẽ dỡ bỏ thuế đối với một số mặt hàng cụ thể được xác định trong giai đoạn sau. Ngược lại, Việt Nam cam kết cung cấp “quyền tiếp cận ưu đãi” cho hầu hết các sản phẩm công nghiệp và nông nghiệp của Hoa Kỳ, thể hiện rõ tinh thần đối ứng và hợp tác sâu rộng giữa hai nền kinh tế.

Tuyên bố chung giữa hai nước nêu rõ: hiệp định này “sẽ mang lại cho các nhà xuất khẩu của cả hai nước quyền tiếp cận thị trường của nhau ở mức chưa từng có”. Giới quan sát quốc tế nhận định đây là tín hiệu tích cực, phản ánh nỗ lực cân bằng lợi ích thương mại và củng cố chuỗi cung ứng khu vực trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động.

Theo Bộ Công Thương Việt Nam, Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng kế thừa và phát triển trên nền tảng quan hệ kinh tế lâu bền giữa hai nước, đặc biệt là Hiệp định Thương mại song phương Việt – Mỹ năm 2000 (có hiệu lực từ năm 2001).

Các điều khoản chính bao gồm:

- Việt Nam sẽ dành quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho gần như toàn bộ hàng xuất khẩu nông nghiệp và công nghiệp của Hoa Kỳ.

- Hoa Kỳ duy trì mức thuế đối ứng 20% đối với hàng hóa xuất xứ từ Việt Nam theo Sắc lệnh Hành pháp số 14257 (ngày 2/4/2025, đã sửa đổi); đồng thời sẽ xác định các mặt hàng trong Phụ lục III của Sắc lệnh số 14356 (ngày 5/9/2025) để được hưởng thuế suất 0%.

Hai bên cũng thống nhất giải quyết các rào cản phi thuế quan trong các lĩnh vực ưu tiên như ô tô, thiết bị y tế, dược phẩm và sở hữu trí tuệ. Việt Nam chấp nhận tiêu chuẩn an toàn và khí thải xe cơ giới của Hoa Kỳ, đơn giản hóa thủ tục cấp phép nhập khẩu thiết bị y tế, tăng cường thực thi quyền sở hữu trí tuệ và đơn giản hóa quy trình phê duyệt dược phẩm.

Nhà Trắng nhấn mạnh hai nước cam kết “tăng cường hợp tác để đạt được các mục tiêu chung, củng cố khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng, xử lý hành vi lẩn tránh thuế và phối hợp trong kiểm soát xuất khẩu”.

Nỗ lực cân bằng cán cân thương mại song phương

Tờ Tân Hoa xã của Trung Quốc cho biết, hiệp định thể hiện cam kết chung trong việc xử lý các rào cản phi thuế quan và tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại trong các lĩnh vực ưu tiên như ô tô, thiết bị y tế, dược phẩm và sở hữu trí tuệ.

Theo nguồn tin này, Việt Nam đã đồng ý chấp nhận tiêu chuẩn an toàn và khí thải xe cơ giới của Mỹ, đơn giản hóa thủ tục cấp phép nhập khẩu và tăng cường thực thi quyền sở hữu trí tuệ, thể hiện thiện chí cải thiện môi trường kinh doanh.

Bình luận về động thái này, Bloomberg cho rằng, hiệp định thể hiện sự linh hoạt của Việt Nam trong việc chấp nhận các tiêu chuẩn của Mỹ, điều này có thể giúp doanh nghiệp hai nước dễ dàng tiếp cận thị trường của nhau hơn, giảm thiểu nguy cơ xung đột thương mại.

Các hãng tin quốc tế cũng lưu ý, ngoài việc đạt thỏa thuận về thuế quan, Việt Nam và Hoa Kỳ còn cam kết tăng cường hợp tác trong thương mại số, dịch vụ và đầu tư, cùng thảo luận về các vấn đề liên quan đến lao động, môi trường, hải quan, sở hữu trí tuệ và hành vi làm biến dạng thương mại của doanh nghiệp nhà nước.

Song song với khuôn khổ hiệp định, hai bên ghi nhận một loạt thỏa thuận thương mại lớn giữa các doanh nghiệp:

- Vietnam Airlines ký hợp đồng mua 50 máy bay Boeing, trị giá hơn 8 tỷ USD.

- Các doanh nghiệp Việt Nam ký 20 biên bản ghi nhớ mua nông sản Mỹ với tổng giá trị ước tính hơn 2,9 tỷ USD.

Theo Bloomberg, đây là những hợp đồng mang tính biểu tượng, thể hiện nỗ lực cân bằng cán cân thương mại song phương, đồng thời mở ra triển vọng hợp tác sâu rộng hơn trong các lĩnh vực hàng không, nông nghiệp và công nghiệp chế biến.

Reuters dẫn số liệu cho thấy kim ngạch thương mại song phương trong 9 tháng đầu năm 2025 đạt 126,4 tỷ USD, tăng 27% so với cùng kỳ năm trước, trong đó thặng dư thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ đạt 99,1 tỷ USD.

Bước tiến mới trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện

Theo Bộ Công Thương, việc Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được Tuyên bố chung về khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng ngày 26/10/2025 thể hiện kết quả đàm phán thương mại đối ứng đạt được đến nay, đồng thời ghi nhận nỗ lực của các cơ quan chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp hai nước trong việc xây dựng mối quan hệ kinh tế ổn định, bền vững và cân bằng, phù hợp với Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ.

Từ cuối tháng 4/2025, hai bên đã tổ chức nhiều phiên đàm phán ở cấp kỹ thuật và cấp Bộ trưởng, tập trung vào các vấn đề thuế quan, quy tắc xuất xứ, hải quan, nông nghiệp, thương mại số, đầu tư và phát triển bền vững.

Rạng sáng 1/8/2025 (theo giờ Việt Nam), Nhà Trắng công bố Sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump về việc giảm mức thuế đối ứng cho Việt Nam từ 46% xuống 20%, được xem là “bước đệm thuận lợi” cho việc hoàn tất hiệp định.

Các hãng tin quốc tế nhận định, Hiệp định thương mại đối ứng Việt Nam – Hoa Kỳ không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn có tầm quan trọng chiến lược, góp phần củng cố niềm tin, tăng tính bền vững của chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời khẳng định vai trò ngày càng lớn của Việt Nam trong mạng lưới thương mại quốc tế.

Theo Reuters, trong vài tuần tới, hai nước sẽ tiếp tục hoàn thiện nội dung Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng, chuẩn bị cho lễ ký kết chính thức và các thủ tục nội bộ để hiệp định sớm có hiệu lực.

Giới truyền thông quốc tế đánh giá, sự kiện này sẽ đánh dấu một chương mới trong quan hệ thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ, hướng tới hợp tác bình đẳng, cân bằng và bền vững hơn trong thập kỷ tới.