Từ ngày 1/11: Người dân không phải 'chạy về quê để ký giấy tờ', chứng thực nhà đất, di chúc có thể làm bất cứ đâu

Chính phủ ban hành Nghị định số 280/2025/NĐ-CP ngày 27/10/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 23/2015/NĐ-CP về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 07/2025/NĐ-CP.

Theo quy định mới tại Nghị định số 280/2025/NĐ-CP, chứng thực bản sao từ bản chính là việc cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền theo quy định tại Nghị định này căn cứ vào bản chính để chứng thực bản sao là đúng với bản chính.

Chứng thực chữ ký là việc cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền theo quy định tại Nghị định này chứng thực chữ ký trong giấy tờ, văn bản là chữ ký của người yêu cầu chứng thực.

Chứng thực giao dịch là việc người có thẩm quyền theo quy định tại Nghị định này chứng thực về thời gian, địa điểm giao kết giao dịch dân sự, năng lực hành vi dân sự, ý chí tự nguyện, chữ ký hoặc dấu điểm chỉ của các bên tham gia giao dịch dân sự.

Bên cạnh đó, theo Nghị định số 280, phạm vi chứng thực của UBND cấp xã được mở rộng đáng kể, bao gồm cả các giao dịch về nhà, đất, di sản, di chúc, vốn trước đây chủ yếu do công chứng viên thực hiện.

Đáng chú ý, Nghị định số 280 cũng không giới hạn địa bàn cư trú khi chứng thực bản sao, chữ ký, di chúc.

Cụ thể, theo khoản 2 Điều 1 của Nghị định này, việc chứng thực không phụ thuộc vào nơi cư trú của người yêu cầu chứng thực trong các trường hợp như sau:

Thứ nhất, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký.

Thứ hai, chứng thực giao dịch liên quan đến tài sản là động sản.

Thứ ba, chứng thực di chúc, chứng thực văn bản từ chối nhận di sản.

Thứ tư, chứng thực văn bản ủy quyền liên quan đến việc thực hiện các quyền của người sử dụng đất, nhà ở.

Cuối cùng, chứng thực việc sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ giao dịch.

Như vậy, kể từ ngày 1/11 tới, người dân không còn phải "chạy về quê để ký giấy tờ". Thay vào đó, người dân có thể chứng thực bản sao, chữ ký, di chúc, văn bản từ chối nhận di sản hoặc văn bản ủy quyền nhà đất tại bất kỳ UBND xã, phường nào, mà không còn giới hạn bởi địa bàn cư trú.

Trên thực tế, theo quy định hiện hành tại Nghị định 23/2015/NĐ-CP chưa quy định rõ việc "không phụ thuộc vào nơi cư trú" đối với tất cả các loại chứng thực.

Ngoài ra, Nghị định 280/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi, bổ sung Điều 17 Nghị định 23/2015/NĐ-CP về thủ tục cấp bản sao từ sổ gốc. Cơ quan, tổ chức căn cứ vào sổ gốc để cấp bản sao; nội dung bản sao phải đúng theo sổ gốc. Trường hợp sổ gốc không còn được lưu trữ hoặc không có thông tin theo yêu cầu thì cơ quan, tổ chức có trách nhiệm trả lời bằng văn bản cho người yêu cầu.

Kết quả được trả trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính hoặc trực tuyến theo phương thức người yêu cầu đã đăng ký.

Điểm đáng chú ý khác tại Nghị định 280/2025/NĐ-CP là việc không yêu cầu người yêu cầu chứng thực nộp, xuất trình bản chính hoặc bản sao các giấy tờ, tài liệu đã được tích hợp trên VNeID khi người yêu cầu chứng thực đã xuất trình thông tin tương ứng từ VNeID.

Trường hợp người yêu cầu chứng thực đề nghị và người thực hiện chứng thực có thể khai thác thông tin, giấy tờ từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc các cơ sở dữ liệu khác theo quy định của pháp luật thì người thực hiện chứng thực có trách nhiệm thực hiện việc khai thác thông tin, giấy tờ từ các cơ sở dữ liệu này, không yêu cầu người yêu cầu chứng thực xuất trình bản chính, bản sao từ sổ gốc hoặc bản sao có chứng thực đối với các thông tin, giấy tờ đã được khai thác.