Đây được xem là vụ lừa đảo vay vốn bằng vàng giả lớn nhất trong lịch sử Trung Quốc, với hơn 80 tấn vàng giả được sử dụng để huy động khoảng 200 tỷ Nhân dân tệ.
Giữa năm 2024, Tòa án Nhân dân Trung cấp thành phố Vũ Hán (Trung Quốc) đã đưa ra phán quyết sơ thẩm đối với một trong những vụ án lừa đảo tài chính nghiêm trọng nhất lịch sử nước này, liên quan đến Công ty Kim Hoàng (Kingold Jewelry) - tên tuổi lớn trong ngành chế tác trang sức vàng tại Trung Quốc. Bị cáo chính trong vụ án, ông Giả Chí Hoằng (Jia Zhihong), Chủ tịch công ty, đã bị tuyên án tù chung thân và bị tịch thu toàn bộ tài sản cá nhân.
Vụ việc gây chấn động dư luận khi hơn 80 tấn vàng giả được sử dụng làm tài sản thế chấp để vay vốn, với tổng giá trị các khoản vay lên đến khoảng 200 tỷ Nhân dân tệ, tương đương khoảng 719.000 tỷ đồng Việt Nam.
Ông Giả Chí Hoằng, sinh năm 1961, từng theo học cao học ngành quản trị kinh doanh tại Đại học Vũ Hán. Trước khi bắt đầu sự nghiệp kinh doanh, ông có thời gian phục vụ trong quân đội và từng sinh sống tại Hồng Kông.
Năm 2002, ông mua lại một nhà máy chế tác vàng trực thuộc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc tại tỉnh Hồ Bắc, rồi đổi tên thành Công ty Kingold. Mục tiêu tham vọng của ông là đưa Kingold trở thành doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh trang sức vàng, và tiến tới niêm yết trên sàn chứng khoán.
Tuy nhiên, kế hoạch niêm yết trên sàn A-share trong nước vào năm 2008 đã thất bại do hồ sơ của công ty vướng phải nhiều nghi vấn, bao gồm khai khống tài sản, tăng trưởng lợi nhuận bất thường, chuyển nhượng cổ phần dồn dập và dấu hiệu trốn thuế.
Không đạt được mục tiêu trong nước, ông Giả Chí Hoằng chuyển hướng ra thị trường quốc tế. Dựa vào danh tiếng của Kingold trong ngành vàng bạc đá quý, ông đã đưa công ty lên sàn Nasdaq (Hoa Kỳ) vào năm 2010 dưới hình thức cổ phiếu đỏ (red chip). Dù có thời điểm cổ phiếu đạt đỉnh, nhưng không lâu sau đó, giá cổ phiếu Kingold lao dốc và trong nhiều năm chỉ dao động quanh mức 1 USD.
Từ năm 2015, ông Giả Chí Hoằng triển khai chiến lược huy động vốn quy mô lớn từ các tổ chức tài chính bằng mô hình "thế chấp vàng kết hợp bảo hiểm tín dụng". Theo đó, Kingold dùng vàng làm tài sản đảm bảo cho khoản vay và mua thêm bảo hiểm để tăng độ tin cậy với bên cho vay.
Có tới 15 tổ chức tài chính, trong đó có các công ty tín thác lớn như Dân Sinh, Đông Quản, An Tín và Tứ Xuyên tham gia rót vốn, với tổng giá trị lên tới khoảng 200 tỷ Nhân dân tệ. Quy trình kiểm định tài sản đảm bảo được thực hiện rất nghiêm ngặt: có ghi hình giám sát, phân tích quang phổ, giám định độc lập từ các đơn vị chuyên môn, và lưu trữ trong hệ thống kho bảo hiểm với nhiều lớp bảo mật.
Tuy nhiên, khi Kingold lâm vào khủng hoảng tài chính và mất khả năng trả nợ vào cuối năm 2019, các tổ chức tín dụng bắt đầu kiểm tra lại tài sản thế chấp. Kết quả khiến tất cả sửng sốt: những thỏi vàng được dùng làm tài sản đảm bảo thực chất chỉ là hợp kim đồng được mạ vàng bên ngoài.
Đến năm 2020, vụ việc bắt đầu bị bóc trần. Đông Quản Tín Thác là đơn vị đầu tiên phát hiện một thỏi vàng 1kg là giả. Dân Sinh Tín Thác sau đó cũng kiểm tra và phát hiện kết quả tương tự. Hàng loạt tổ chức tín dụng còn lại tiến hành rà soát, và tất cả đều phát hiện toàn bộ 83 tấn vàng thế chấp đều không đạt chuẩn, thực chất là giả.
Thiệt hại lớn nhất rơi vào 5 tổ chức tài chính: Dân Sinh Tín Thác lỗ 4,1 tỷ Nhân dân tệ, Ngân hàng Hằng Phong thiệt hại 3,9 tỷ, Đông Quản Tín Thác mất 3,4 tỷ, An Tín Tín Thác tổn thất 1,9 tỷ, và Tứ Xuyên Tín Thác là 1,8 tỷ Nhân dân tệ.
Sau khi phát hiện vụ việc, các tổ chức cho vay đồng loạt yêu cầu các công ty bảo hiểm bồi thường. Tuy nhiên, phía bảo hiểm từ chối chi trả với lý do thiệt hại không nằm trong phạm vi bảo hiểm, vốn chỉ áp dụng cho các rủi ro như hỏa hoạn, nổ, sét đánh, vật thể rơi, trộm cắp hoặc cướp có vũ khí.
Nhiều chuyên gia tài chính nhận định rằng ông Giả Chí Hoằng đã tận dụng triệt để những lỗ hổng giữa các lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm và tín thác để thực hiện hành vi lừa đảo tinh vi. Vụ việc phơi bày rõ sự thiếu phối hợp và giám sát lỏng lẻo trong hệ thống quản lý tài sản đảm bảo giữa các bên.
Không dừng lại ở đó, số tiền huy động được từ các khoản vay còn được ông Giả Chí Hoằng sử dụng cho một thương vụ đầy tham vọng: Thâu tóm Tập đoàn Tam Hoàn - một doanh nghiệp nhà nước tại tỉnh Hồ Bắc cùng công ty con niêm yết là Công ty Vòng bi Tương Dương. Thương vụ trị giá gần 70 tỷ Nhân dân tệ, trong đó chỉ khoảng 28 tỷ là vốn tự có, phần còn lại đến từ nguồn vay thế chấp vàng giả. Tuy nhiên, quá trình chuyển giao quyền sở hữu đã bị đình chỉ do Tập đoàn Tam Hoàn dính vào một vụ án tham nhũng khiến nhiều lãnh đạo cấp cao bị bắt.
Sau khi vụ việc vỡ lở, cổ phiếu Kingold bị hủy niêm yết khỏi sàn Nasdaq. Ông Giả Chí Hoằng cùng các cá nhân liên quan bị bắt giữ. Với mức án tù chung thân và lệnh tịch thu toàn bộ tài sản, ông đã phải trả giá cho chuỗi hành vi gian lận kéo dài nhiều năm. Tuy nhiên, đến nay, nhiều chi tiết quan trọng trong vụ án vẫn chưa được công bố công khai.
Một câu hỏi lớn vẫn đang chờ lời giải: Làm thế nào mà vàng thật lúc nhập kho lại biến thành vàng giả khi kiểm tra? Luật sư La Đức Húc (Văn phòng luật sư Húc Thụy, Quảng Đông) cho rằng khả năng cao đã có sự thông đồng giữa nội bộ Công ty Kingold và một số nhân viên tại các tổ chức tài chính để tráo đổi tài sản.
Tuy nhiên, mọi giả thuyết vẫn cần được xác minh thông qua kết luận chính thức từ cơ quan điều tra.
Dương Uyển Nhi - nguoiquansat.vn
Theo Thị trường tài chính
Bình luận
0 Bình luận