UBCKNN chuẩn bị nghị định mới cho trái phiếu riêng lẻ, tái cấu trúc dòng vốn dài hạn cho doanh nghiệp

Trái phiếu riêng lẻ sắp có 'luật chơi' mới

Sáng 15/12, tại Hội thảo “Đa dạng vốn cho phát triển bền vững”, bà Phạm Thị Thùy Linh, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước – UBCKNN), cho biết thị trường thứ cấp trái phiếu doanh nghiệp hiện nay được tổ chức theo hai phân khúc song song.

Thứ nhất là thị trường trái phiếu niêm yết, bao gồm trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng, đang vận hành trên hệ thống giao dịch truyền thống với các nguyên tắc tương tự thị trường cổ phiếu niêm yết. Các quy định liên quan đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 24/2024, trên cơ sở kế thừa Nghị định 155 trước đó.

Phân khúc thứ hai là thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ. Với phân khúc này, UBCKNN đang được Bộ Tài chính giao chủ trì đề xuất xây dựng nghị định mới thay thế Nghị định 153, Nghị định 65 và Nghị định 08, nhằm hướng dẫn toàn diện hoạt động phát hành và giao dịch, trong đó có thị trường thứ cấp.

“Thị trường thứ cấp phát triển chắc chắn sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trong huy động vốn. Tuy nhiên, với trái phiếu riêng lẻ, hiện nay thị trường đang được tổ chức theo hình thức giao dịch thỏa thuận 1-1, nên nếu xét về mức độ sôi động hay thanh khoản thì khó có thể đạt kỳ vọng như thị trường niêm yết”, bà Linh nhìn nhận.

Theo lãnh đạo Vụ Phát triển thị trường, mục tiêu cốt lõi của việc phát hành trái phiếu riêng lẻ không nằm ở việc tạo thanh khoản cao, mà là phục vụ đúng mục đích huy động vốn, gắn với năng lực tài chính và sức khỏe của doanh nghiệp phát hành.

UBCKNN định hướng đối tượng tham gia thị trường trái phiếu riêng lẻ chủ yếu là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, những người có khả năng đánh giá rủi ro và có xu hướng đồng hành dài hạn cùng doanh nghiệp, thay vì đầu tư ngắn hạn theo tâm lý đám đông.

“Thị trường thứ cấp trong trường hợp này đóng vai trò hỗ trợ, tạo không gian giao dịch cho nhà đầu tư khi có nhu cầu, chứ không phải là động lực chính để thúc đẩy phát hành bằng mọi giá”, bà Linh nhấn mạnh.

Bà Linh cho rằng, sau giai đoạn phát hành “dễ dãi” dẫn tới bùng nổ rồi suy giảm mạnh của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, việc sắp xếp, tổ chức lại khung pháp lý là điều kiện cần để thị trường phục hồi.

“Chúng tôi kỳ vọng rằng, khi các quy định mới được hoàn thiện, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ tăng trở lại, nhưng theo hướng bền vững và đáng tin cậy hơn. Nguồn vốn huy động được phải thực sự phục vụ cho các dự án đầu tư, thay vì tạo ra rủi ro hệ thống như giai đoạn trước”, bà nói.

Mở rộng ‘hàng hóa’ cho thị trường vốn

Đề cập tới triển vọng trái phiếu xanh, bà Linh cho biết các quy định về phát triển sản phẩm tài chính xanh, trong đó có trái phiếu xanh, đã sớm được đưa vào khung pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp huy động vốn cho các dự án thân thiện môi trường.

Tuy nhiên, để thị trường trái phiếu xanh thực sự phát triển, yếu tố “cầu” đóng vai trò then chốt. Theo bà Linh, việc nâng cao xếp hạng tín nhiệm quốc gia sẽ giúp giảm chi phí huy động vốn cho cả Chính phủ và doanh nghiệp, đồng thời thu hút dòng vốn đầu tư bền vững từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Lãnh đạo UBCKNN cho biết, cơ quan này đang thúc đẩy mạnh mẽ việc nâng cao quản trị công ty và thực hành ESG trong khối doanh nghiệp niêm yết. Tháng 12 vừa qua, UBCKNN đã tổ chức hội nghị niêm yết tại TP.HCM, vinh danh các doanh nghiệp có thông lệ quản trị tốt và thực hành ESG hiệu quả.

Trong thời gian tới, UBCKNN dự kiến trình Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung Thông tư 96 về công bố thông tin, nhằm cập nhật các yêu cầu về báo cáo phát triển bền vững, quản trị công ty và ESG theo thông lệ quốc tế.

“UBCKNN xác định việc đa dạng hóa sản phẩm là mục tiêu trọng tâm. Ngoài các bộ chỉ số đầu tư bền vững, sản phẩm phái sinh, cơ quan quản lý đang nghiên cứu xây dựng nghị định về phát hành trái phiếu cho các dự án PPP, nhằm thu hút nguồn vốn xã hội cho đầu tư hạ tầng và đầu tư công, bởi đây là lĩnh vực đang có nhu cầu vốn rất lớn trong giai đoạn tới”, bà Linh thông tin.