VDSC: Lãi suất huy động đã tăng 0,4 điểm %, có thể còn nóng hơn trong quý IV

Theo báo cáo ngành ngân hàng quý III/2025 vừa công bố, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng niêm yết đạt 14,5%, mức cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây.

Mặc dù đà tăng có phần chậm lại do yếu tố mùa vụ, VDSC đánh giá tín dụng vẫn duy trì tích cực nhờ chính sách hỗ trợ tăng trưởng kinh tế của Chính phủ. Đáng chú ý, sự phân hóa giữa các ngân hàng về tốc độ tăng trưởng tín dụng không còn sâu sắc như quý trước, khi nhiều nhà băng đã gần chạm trần hạn mức tín dụng được cấp đầu năm và bắt đầu chuyển hướng tối ưu hóa biên lợi nhuận thay vì mở rộng quy mô.

Trong nhóm ngân hàng cổ phần, VPBank là trường hợp nổi bật khi tăng trưởng tín dụng đạt 29,1%, vượt xa mặt bằng chung toàn ngành. Ở nhóm ngân hàng quốc doanh, VietinBank tiếp tục duy trì mức tăng trưởng tín dụng 15,6%, cao nhất trong khối.

Theo VDSC, nhờ các diễn biến này, thị phần tín dụng đã có sự cân bằng hơn giữa nhóm quốc doanh và nhóm cổ phần lớn trong quý III/2025, thay vì lệch hẳn về khối tư nhân như giai đoạn trước.

Trái ngược với đà tăng tín dụng, tăng trưởng huy động của các ngân hàng niêm yết đến cuối quý III chỉ đạt 11,4%, khiến chênh lệch giữa tín dụng và huy động nới rộng lên mức âm 3,1 điểm % từ mức gần cân bằng trong quý II.

Cụ thể, tiền gửi khách hàng chỉ tăng 10,2% từ đầu năm, thấp hơn kỳ vọng, trong khi phát hành giấy tờ có giá (GTCG) cũng giảm tốc mạnh, chỉ còn tăng 21,7%, do lượng phát hành mới không bù được các đợt đáo hạn.

Tỷ lệ CASA toàn hệ thống (tiền gửi không kỳ hạn) giảm nhẹ xuống 21,9%, do tâm lý thận trọng của hộ kinh doanh trước quy định mới về hóa đơn điện tử kết nối trực tiếp dữ liệu với cơ quan thuế theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ 1/6/2025.

VDSC chỉ ra rằng trong khi ngân sách nhà nước chuyển sang thâm hụt trong tháng 8 và 9 (lần lượt âm 24.000 tỷ đồng và âm 20.000 tỷ đồng, sau khi thặng dư gần 80.000 tỷ đồng tháng 7), dòng tiền đang chảy mạnh ra khỏi hệ thống ngân hàng.

Một phần đáng kể dòng tiền này chuyển sang các kênh đầu tư khác như USD, tiền số và vàng. Điều này được cho là nguyên nhân chính khiến tăng trưởng huy động tiền gửi chậm lại, buộc các ngân hàng phải xoay xở trong việc cân đối thanh khoản.

Để đảm bảo thanh khoản, các ngân hàng thương mại đã tăng cường hoạt động trên thị trường liên ngân hàng, với dư nợ lên tới 480.000 tỷ đồng trong quý III.

Bên cạnh đó, Kho bạc Nhà nước cũng hỗ trợ hệ thống bằng việc tăng mạnh quy mô tiền gửi có kỳ hạn tại các ngân hàng quốc doanh, tổng giá trị hơn 100.000 tỷ đồng, góp phần ổn định thanh khoản ngắn hạn cho toàn ngành.

Theo VDSC, trong quý III/2025, nhóm ngân hàng quốc doanh tăng lãi suất huy động bình quân 0,05 điểm %, nhóm cổ phần quy mô lớn tăng 0,2 điểm %, nhóm ngân hàng vừa tăng 0,25 điểm % so với quý trước.

"Tính chung, bình quân lãi suất huy động toàn thị trường đã tăng 0,15 điểm % so với quý II, và cao hơn 0,4 điểm % so với đầu năm, tiến gần dự báo tăng 0,5 – 0,6 điểm % cho cả năm 2025 của VDSC", nhóm phân tích cho hay và nhấn mạnh: Tín dụng tăng trưởng khả quan, trong khi huy động còn chậm sẽ nới rộng khoảng cách và gây áp lực lên chi phí vốn trong quý cuối năm.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, nếu dòng tiền tiếp tục rời khỏi hệ thống để tìm đến các tài sản khác, áp lực thanh khoản có thể khiến lãi suất huy động tăng thêm trong quý IV, đặc biệt ở nhóm ngân hàng quy mô vừa và nhỏ.

Tuy nhiên, nhờ mặt bằng tín dụng đang dần “chạm trần” và sự hỗ trợ từ Kho bạc Nhà nước, khả năng bùng nổ lãi suất tương tự giai đoạn cuối 2022 khó xảy ra. Các ngân hàng thay vào đó sẽ tối ưu danh mục cho vay, giữ ổn định biên lợi nhuận trong bối cảnh chi phí vốn dần tăng trở lại.