Cà Mau, vùng đất nền kinh tế mũi nhọn của ĐBSCL

Sau khi được Quốc hội thông qua nghị quyết mang tính lịch sử về sáp nhập đơn vị hành chính, cùng với nhiều tỉnh khác, Cà Mau cũng có thêm thành viên mới là Bạc Liêu nhập "chung một nhà".

Nằm ở cực Nam của Tổ quốc thuộc vùng ĐBSCL, diện tích hơn 5.300 km², dân số khoảng 1,2 triệu người, Cà Mau là tỉnh duy nhất trên cả nước có ba mặt giáp biển.

Sau ngày đất nước thống nhất, ngày 1/1/1976, hai tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu được hợp nhất thành tỉnh Cà Mau - Bạc Liêu, sau đó đổi tên thành Minh Hải. Đến ngày 6/11/1996, Quốc hội phê chuẩn việc chia tách tỉnh Minh Hải thành hai tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu.

Theo Nghị quyết số 60 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII và vừa được Quốc hội thông qua ngày 12/6, Cà Mau và Bạc Liêu được hợp nhất trở lại, mang tên Cà Mau. Trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh mới đặt tại thành phố Cà Mau.

Thành phố Cà Mau được thành lập theo Nghị định 21 của Chính phủ vào năm 1999, là đô thị trực thuộc tỉnh Cà Mau.

Đây là một trong năm đô thị động lực thuộc vùng kinh tế trọng điểm ĐBSCL, đóng vai trò hạt nhân thúc đẩy phát triển khu vực Tây Nam Bộ. Thành phố giữ vai trò là trung tâm hành chính - chính trị của tỉnh, đồng thời gắn với các ngành kinh tế mũi nhọn như năng lượng, dịch vụ dầu khí, thương mại và du lịch.

Với diện tích tự nhiên hơn 24.580 ha, TP Cà Mau sở hữu hệ thống sông ngòi, kênh rạch dày đặc, với tổng chiều dài lên đến khoảng 7.000 km - đứng đầu khu vực ĐBSCL.

Trong ảnh là sông Gành Hào chảy giữa lòng thành phố, cùng nhiều tuyến kênh nhỏ đan xen đã giúp định hình đời sống sinh hoạt và giao thương của người dân, tạo nên bản sắc văn hóa đặc trưng cho đô thị miền sông nước.

Tượng đài cây đước nổi bật tại ngã năm trung tâm TP Cà Mau là biểu tượng đặc trưng của địa phương.

Phía dưới là hình ảnh cây đước - loài cây tiêu biểu cho hệ sinh thái rừng ngập mặn, bên trên là cây lúa vươn cao tượng trưng cho sự no đủ, phát triển. Bốn hình tượng đại diện cho các tầng lớp Sĩ - Nông - Công - Thương trên tượng đài thể hiện tinh thần đoàn kết và khát vọng vươn lên của người dân vùng đất cực Nam.

Ngay gần vòng xoay là UBND Tỉnh Cà Mau, cạnh đó là trụ sở Tỉnh ủy Cà Mau đang được xây dựng, gần hoàn thiện.

Đường quốc lộ 1A đoạn chạy qua trung tâm TP Cà Mau, có vai trò quan trọng như một tuyến đường độc đạo, huyết mạch, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Quốc lộ 1A kết nối TP Cà Mau với các huyện Cái Nước, Năm Căn, Phú Tân, Ngọc Hiển và các tỉnh trong khu vực ĐBSCL.

Cách tượng đài cây đước khoảng 600 m, chợ bách hoá Cà Mau nằm bên kênh Phụng Hiệp là khu chợ nông sản, thực phẩm lớn nhất thành phố.

Phía đối diện, bên kia kênh là chùa Bà Thiên Hậu linh thiêng được xây dựng từ năm 1882 và là công trình kiến trúc tiêu biểu của người Hoa tại Cà Mau.

Dọc nhiều tuyến kênh chạy trong nội đô, các tuyến đường được xây dựng khang trang, tạo khuôn viên xanh mát cho người dân đi bộ, tập thể dục.

Bến tàu khách Cà Mau là nơi 15 - 20 năm về trước người dân tấp nập để đi các tuyến từ Cà Mau về Ðầm Dơi, Cái Nước, Năm Căn, Rạch Gốc, Ðất Mũi khi lộ xe chưa phát triển.

Quảng trường Phan Ngọc Hiển nằm ở trung tâm thành phố Cà Mau đang được thi công xây dựng với tổng mức đầu tư 236 tỷ đồng (chưa điều chỉnh). Toàn dự án tổng diện tích hơn 50.700 m2, gồm nhiều công trình như sân khấu, hệ thống phun nước nghệ thuật, sân, đường nội bộ, chiếu sáng, cấp thoát nước...

Đặc biệt, tại đây sẽ xây dựng biểu tượng con Tôm Cà Mau bằng bêtông cốt thép, ốp gốm, nằm giữa quảng trường.

Hình ảnh con tôm và con cua tại nút giao cầu Cà Mau. Trong đó, con tôm là ngành hàng chủ lực giúp người dân làm giàu, đóng góp quan trọng vào kinh tế của địa phương này.

Được thiên nhiên ưu đãi với ba hệ sinh thái mặn, ngọt và lợ, Cà Mau sở hữu nguồn tài nguyên phong phú để phát triển khai thác và nuôi trồng thuỷ sản. Toàn tỉnh hiện có khoảng 303.000 ha diện tích nuôi trồng, lớn nhất cả nước, chiếm gần 30% tổng diện tích nuôi thủy sản toàn quốc và 40% vùng ĐBSCL.

Con tôm trở thành là ngành hàng chủ lực. Hiện diện tích nuôi tôm của tỉnh đạt khoảng 280.000 ha, sản lượng năm 2024 đạt 242.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 1,12 tỷ USD.

Từ trung tâm TP, đi khoảng 54 km đến thị trấn Năm Căn. Nơi đây nổi tiếng với cua Năm Căn, đệ nhất cua ngon của vùng đất Cà Mau.

Nằm ngay tại trung tâm thị trấn Năm Căn, Tượng đài Khởi nghĩa Hòn Khoai gắn liền với cuộc khởi nghĩa do Anh hùng Phan Ngọc Hiển lãnh đạo vào ngày 13/12/1940.

Tượng đài là một con tàu với hai cánh buồm vút thẳng, trên tàu có 3 người, dưới thân tàu có 3 gợn sóng là biểu tượng cho tình cảm yêu nước nồng nàn, ý chí quật cường bất khuất, quyết hy sinh vì độc lập tự do của nhân dân.

Cách trung tâm thành phố Cà Mau khoảng 110 km, xã Đất Mũi như một bán đảo giáp Biển Đông và vịnh Thái Lan, là khu vực các cửa sông đổ ra, phù sa bồi đắp. Trong ảnh là ngã ba trung tâm xã Đất Mũi nối ra biển, phía xa xa là Hòn Khoai nổi bật trên nền trời xanh.

Tại đây, phương tiện di chuyển chính của người dân là vỏ lãi.

Khu du lịch quốc gia Mũi Cà Mau là địa điểm thiêng liêng tận cùng tổ quốc trên đất liền. Đây cũng là điểm cuối cùng của đường Hồ Chí Minh. Km2436 của đường Hồ Chí Minh bắt đầu từ Pác Bó - Cao Bằng đi qua 28 tỉnh thành phố và kết thúc ở điểm cực nam của Tổ quốc.

Biểu tượng con tàu hướng ra biển Đông, trên cánh buồm có ghi tọa độ của mũi Cà Mau. Nơi đây được ví như nơi “đất nở ra, rừng tiến ra biển, biển không ngừng sinh sôi” - thể hiện sự chuyển động kỳ diệu của tự nhiên. Mỗi năm, khu vực này lấn biển từ 80 đến 100 mét, hình thành vùng bãi bồi ngày càng mở rộng. Hiện tượng địa chất đặc biệt này không chỉ tạo nên cảnh quan độc đáo, mà còn góp phần làm nên bản sắc riêng của vùng cực Nam Tổ quốc.

Vườn quốc gia Mũi Cà Mau cũng là khu rừng ngập mặn nguyên sinh lớn nhất nước cả nước. Nằm ở vị trí tiếp giáp với biển Đông và biển Tây nên chịu ảnh hưởng cả hai chế độ thủy triều là bán nhật triều biển Đông và nhật triều biển Tây. Nơi đây là bãi đẻ của nhiều loài thủy hải sản có giá trị kinh tế, là điểm dừng chân của nhiều loài chim nước di cư trú đông.

Vì những giá trị của hệ sinh thái này mà ngày 13/12/2012, Ban thư ký công ước Ramsar đã công nhận Vườn quốc gia Cà Mau là Khu Ramsar thứ 2088 của thế giới và thứ 5 của Việt Nam.