Chạy cao tốc, tài xế xe điện hoang mang vì pin 'tụt không phanh', hãy làm ngay 4 mẹo này để hóa giải

Xe chạy trên cao tốc sẽ tăng tốc độ, năng lượng cần để “đẩy xe” qua không khí tăng nhanh hơn nhiều so với khi chạy chậm. Với nhiều mẫu EV, hơn một nửa năng lượng tiêu hao ở tốc độ cao dùng để vượt lực cản khí động. Điều này làm tiêu thụ điện (kW) tăng nhanh và làm giảm quãng đường đi được trên mỗi kWh. Thí dụ thực nghiệm cho thấy giảm chỉ vài km/h ở tốc độ hành trình có thể tiết kiệm vài trăm watt, tương đương vài phần trăm phạm vi.

Khác với xe xăng, mô-tơ điện không sinh ra quán tính nhiệt và đặc tính tiết kiệm nhiên liệu ở tốc độ cao không giống nhau. Khi đòi hỏi duy trì hoặc tăng tốc ở tốc độ lớn, mô-tơ phải sản sinh mô-men xoắn liên tục, tức tiêu thụ nhiều điện hơn. Kết quả là phạm vi thực tế trên cao tốc thường ngắn hơn so với con số lý thuyết hoặc so với lái xe trong đô thị, nơi tốc độ thấp và biến thiên nhiều.

Một điểm lợi lớn của xe điện là phanh tái sinh, khi giảm tốc, mô-tơ đóng vai trò máy phát nạp năng lượng trở lại pin. Tuy nhiên, trên cao tốc, phương tiện hiếm khi phải phanh hay giảm tốc đột ngột, nên cơ chế tái thu năng lượng này gần như “nghỉ việc”.

Nghiên cứu và thử nghiệm thực tế cho thấy phanh tái sinh có thể bù lại 10–30% năng lượng trong điều kiện đô thị, nhưng lợi ích này giảm mạnh ở hành trình liên tục tốc độ cao, làm phạm vi thực tế giảm xuống.

Kiểm tra của các tạp chí ôtô độc lập cho thấy sự tăng tốc hành trình từ 105 km/h (65 mph) lên 120 km/h (75 mph) có thể khiến một số mẫu xe điện mất hàng chục đến cả trăm km phạm vi so với điều kiện lái chậm hơn. Con số cụ thể khác nhau theo mẫu, pin và khí động học nhưng xu hướng là rõ ràng là chạy càng nhanh, càng mau hết pin.

Ngoài ba nhân tố chính trên, trọng lượng hành khách/hành lý, độ lăn lốp, điều hòa/điều nhiệt pin và cách hãng tối ưu phần mềm quản lý năng lượng đều ảnh hưởng phạm vi. Trong điều kiện mùa hè hoặc mùa lạnh, hệ thống điều chỉnh nhiệt độ có thể “ăn” thêm năng lượng đáng kể.

Lời khuyên cho người lái

Khi đi đường dài, lên kế hoạch trạm sạc (vị trí và thời gian dừng) thay vì tin hoàn toàn vào con số lý thuyết.

Giảm tốc độ hành trình vài km/h (ví dụ từ 120 xuống 110 km/h) có thể tăng đáng kể phạm vi thực tế.

Dùng chế độ “eco” nếu có, hạn chế tải không cần thiết (hành lý nặng, mái phụ).

Tận dụng phanh tái sinh khi có thể (trong đoạn đường hỗn hợp) và sạc đúng thời điểm để tránh “panic charging”.