Công ty xăng dầu đầu ngành nguy cơ 'chết trên đống tài sản' hơn 10.500 tỷ đồng, gióng hồi chuông cảnh báo về bài toán dòng tiền

CTCP Thương mại Đầu tư Dầu khí Nam Sông Hậu (UPCoM: PSH) vừa công bố kết quả kinh doanh quý III/2025 với doanh thu bằng 0. Trong khi đó, lãi vay lên đến 121 tỷ đồng. Sau khi trừ thêm chi phí khác, doanh nghiệp báo lỗ sau thuế 151 tỷ đồng.

Lũy kế 9 tháng, PSH ghi nhận doanh thu thuần 15 tỷ đồng và lỗ sau thuế 473 tỷ đồng. Doanh nghiệp này cũng thua lỗ 790 tỷ đồng trong năm 2024 và 237 tỷ đồng năm 2022. Năm 2023, PSH lãi nhẹ 47 tỷ đồng.

Kết quả này đã đẩy lỗ lũy kế của PSH ở thời điểm ngày 30/9 lên 981 tỷ đồng, khiến vốn chủ sở hữu giảm về 329 tỷ đồng. Trong khi đó, nợ phải trả lên đến hơn 10.205 tỷ đồng, gấp 31 lần vốn chủ sở hữu, chủ yếu là nợ vay 6.941 tỷ đồng.

PSH từng là một trong những doanh nghiệp xăng dầu lớn nhất miền Tây, sở hữu 67 cửa hàng, 550 đại lý và 9 kho cảng với sức chứa hơn 500.000m3.

Đáng chú ý, doanh nghiệp này "trắng doanh thu" trong bối cảnh hàng hóa chất đầy kho. Tài sản ở ngày 30/9 lên đến 10.534 tỷ đồng, trong đó, hàng tồn kho 4.680 tỷ đồng, không có nhiều thay đổi trong khoảng 2 năm gần đây.

Cũng khoảng thời gian trên, giá xăng dầu giảm mạnh, nhưng chưa thấy PSH thực hiện trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Báo cáo của công ty đã không được kiểm toán từ cuối năm 2023. Do đó, kết quả kinh doanh hiện tại có thể chưa phản ánh hết tình hình tài chính doanh nghiệp.

Nguy cơ "chết trên đống tài sản" - đâu là nguyên nhân?

Tình trạng tài chính của PSH bắt đầu xấu đi rõ rệt kể từ cuối năm 2023, khi doanh nghiệp bị “bêu tên” trong danh sách nợ thuế của tỉnh Cần Thơ lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Sau đó, PSH bị cơ quan thuế cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn, đây là lý do khiến PSH không thể bán hàng, thu hồi vốn.

Nguyên nhân sâu xa đến từ cơ cấu phân bổ tài sản của PSH. Đối với các doanh nghiệp bán lẻ, việc duy trì tỷ lệ tiền mặt cao là điều đặc biệt cần thiết, do thường xuyên phải thanh toán các khoản nợ ngắn hạn như tiền nhập hàng, lương nhân viên, chi phí vận hành... Dự trữ tiền mặt dồi dào giúp doanh nghiệp đảm bảo khả năng thanh toán tức thời, tránh rủi ro thiếu hụt dòng tiền hoạt động.

Chẳng hạn như doanh nghiệp đầu ngành xăng dầu là Petrolimex (PLX), tỷ lệ tiền mặt + đầu tư ngắn hạn/tổng tài sản luôn ở mức trên 25%. Tuy nhiên, PSH lại thường duy trì ở mức dưới 3%.

Kinh tế vĩ mô bất lợi, đặc biệt thị trường nguồn vốn bị siết chặt năm 2022 - 2023, kèm với tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu ở mức rất cao khiến doanh nghiệp không xoay được tiền trả thuế là điều có thể hiểu.

PSH đối diện nguy cơ bị thâu tóm

Ngay sau khi bị nợ thuế và cưỡng chế hóa đơn, PSH tìm cách huy động nguồn vốn từ bên ngoài. Năm 2024, PSH được Acuity Funding ký thỏa thuận cho vay 720 triệu USD để tái cơ cấu, thời hạn 20 năm. Ông Ranjit Prithviraj Thambyrajah - CEO Acuity Funding sau đó được bổ nhiệm ngồi ghế Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc PSH.

Tuy nhiên, "khá đen" cho PSH khi dính phải công ty lừa đảo. Ông Ranjit Prithviraj Thambyrajah thực chất đã dựng công ty ma, tạo vỏ bọc để chiếm đoạt hơn 4,9 triệu USD tiền phí tư vấn và xử lý hồ sơ.

Để giải phóng hàng tồn kho, PSH mới đây đã có đơn cầu cứu gửi UBND TP. Cần Thơ, xin cho các công ty thành viên đủ điều kiện mua bán xăng dầu được thuê 37 cửa hàng xăng dầu trên địa bàn, để doanh nghiệp có nguồn thu từ tiền thuê và kinh doanh nhằm trả nợ thuế. Trường hợp không được cho thuê, công ty xin phép được xuất hóa đơn dạng 18% cho các cửa hàng.

Đáng chú ý, trong lá đơn có đề cập: “Sở Công Thương nhiều lần gửi công văn cho biết, nếu các cửa hàng xăng dầu của công ty đóng cửa sẽ ảnh hưởng đến thị trường xăng dầu của TP. Cần Thơ. Tuy nhiên, dù công ty đã nhiều lần đề nghị cấp lại giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, vẫn chưa được giải quyết. Ngược lại, Sở Công Thương lại đề xuất công ty bán hoặc cho PV OIL thuê lại các cửa hàng xăng dầu trên địa bàn”.

Trên thị trường chứng khoán, PSH từng đạt đỉnh trên 30.000 đồng/cp vào năm 2021, tương ứng mức vốn hóa gần 3.800 tỷ đồng. Đến đầu năm 2025, PSH chỉ còn 1.700 đồng/cp, vốn hóa 214 tỷ đồng, tức giảm khoảng 95% từ đỉnh, trước khi bị đình chỉ giao dịch.