Doanh nghiệp trốn đóng BHXH sẽ bị xử lý hình sự, phạt 0,03% mỗi ngày từ 30/11

Theo Nghị định 274/2025/NĐ-CP, số tiền chậm đóng là phần nghĩa vụ mà người sử dụng lao động chưa nộp sau thời hạn đóng BHXH, BHTN theo quy định. Nghị định cũng quy định chi tiết một số điều của Luật BHXH về chậm đóng, trốn đóng; khiếu nại, tố cáo về BHXH.

Đáng chú ý, nghị định quy định rõ hành vi chậm đóng, trốn đóng; số tiền và số ngày chậm, trốn đóng đối với BHXH bắt buộc và bảo hiểm thất nghiệp.

Trên cơ sở đó, cơ quan BHXH có trách nhiệm đôn đốc, thu hồi số tiền chậm, trốn đóng; đồng thời doanh nghiệp phải nộp khoản tiền phạt tương ứng với 0,03%/ngày tính trên số tiền chậm đóng, trốn đóng.

Số ngày chậm đóng được tính từ ngày liền sau thời hạn đăng ký hoặc đóng. Trường hợp trốn đóng được xác định khi doanh nghiệp không đăng ký, không đóng BHXH, BHTN hoặc kê khai mức lương thấp hơn thực tế và không khắc phục sau 60 ngày kể từ thời hạn phải đóng.

Trong mỗi tháng, cơ quan BHXH sẽ rà soát, gửi văn bản đôn đốc doanh nghiệp trong 10 ngày đầu tháng, nêu rõ số tiền nợ, số ngày chậm và mức phạt.

Nếu quá thời hạn mà doanh nghiệp vẫn không nộp, hành vi có thể bị chuyển từ “chậm đóng” sang “trốn đóng” và xử lý theo quy định pháp luật.

Nghị định cũng quy định các trường hợp không bị coi là trốn đóng, dù thuộc nhóm hành vi được xác định tại khoản 1 Điều 39 Luật BHXH, nếu doanh nghiệp gặp sự kiện bất khả kháng như:

- Thiên tai lớn gồm bão, lũ, ngập lụt, động đất, hỏa hoạn, hạn hán kéo dài hoặc các loại thiên tai khác gây ảnh hưởng trực tiếp, nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh.

- Dịch bệnh nguy hiểm đã được cơ quan có thẩm quyền công bố, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động và khả năng tài chính của doanh nghiệp.

- Hoạt động của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bất ngờ bởi tình trạng khẩn cấp theo quy định pháp luật.

Tuy nhiên, doanh nghiệp phải có hồ sơ chứng minh gửi cơ quan BHXH trước ngày 25 của tháng có văn bản đôn đốc thì mới không bị xem là trốn đóng.

Từ 30.11.2025, theo Điều 3 Nghị định 274/2025/NĐ-CP, cơ quan BHXH sẽ gửi văn bản đôn đốc doanh nghiệp chậm đóng BHXH, BHTN, nêu rõ số tiền và số ngày chậm đóng, tiền lãi phải nộp, thời hạn chuyển sang trốn đóng, đồng thời chuyển thông tin đơn vị vi phạm cho cơ quan thanh tra lao động.