Hết thời lương bèo bọt, giáo viên sắp thành nhóm có thu nhập cao nhất khối sự nghiệp công?

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố Dự thảo Nghị định về chính sách tiền lương và chế độ phụ cấp đối với nhà giáo, trong đó điểm nổi bật là đề xuất áp dụng hệ số lương đặc thù cho toàn bộ đội ngũ giáo viên công lập, dự kiến có hiệu lực từ năm 2026.

Theo dự thảo, công thức tính lương được sửa đổi theo hướng: Tiền lương = Lương cơ sở × Hệ số lương hiện hưởng × Hệ số lương đặc thù. Lương cơ sở vẫn giữ ở mức 2,34 triệu đồng/tháng như quy định hiện hành. Bộ đề xuất hệ số đặc thù 1,25 cho giáo viên mầm non và 1,15 cho giáo viên phổ thông. Riêng những giáo viên dạy học sinh khuyết tật, dạy hòa nhập hoặc làm việc ở trường nội trú có hệ số đặc thù dao động 1,2–1,3.

Ví dụ, giáo viên mầm non hạng II, bậc 4 (hệ số hiện tại 3,33) khi nhân thêm hệ số 1,25 sẽ có mức lương khoảng 9,74 triệu đồng/tháng, tức tăng gần 2 triệu so với hiện tại. Nhóm giáo viên mầm non hạng I, bậc 8 là nhóm có thể nhận lương cao nhất theo bảng điều chỉnh, lên tới khoảng 18,66 triệu đồng/tháng trước khi cộng thêm các loại phụ cấp khác.

Dự thảo còn đề xuất tăng hệ số cho nhóm giáo viên cao cấp (trước là hạng I) từ mức 4,4–6,78 lên 5,75–7,55, tương ứng với mức lương tối thiểu trong nhóm này khoảng 13,4–17,66 triệu đồng/tháng trước khi áp dụng hệ số đặc thù. Khi cộng thêm hệ số đặc thù mức tăng tổng có thể là 4–5 triệu đồng so với hiện nay.

Ngoài hệ số đặc thù, dự thảo quy định một số phụ cấp cụ thể. Phụ cấp trách nhiệm (0,1–0,3) cho cán bộ chuyên môn như tổ trưởng, phụ cấp lưu động (0,2) cho giáo viên phải biệt phái và phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm (0,1–0,4). Các khoản phụ cấp này được tính riêng, không nhân với hệ số đặc thù.

Bộ ước tính ngân sách phát sinh do áp dụng hệ số đặc thù là khoảng 1.652 tỷ đồng mỗi tháng, chi phí phụ cấp khoảng 5,5 tỷ đồng/tháng và hơn 1,05 triệu nhà giáo ở bậc mầm non và phổ thông sẽ được hưởng.

Bộ GD-ĐT nhấn mạnh rằng thu nhập của nhiều nhà giáo, đặc biệt là giáo viên mới vào nghề, chưa tương xứng với trách nhiệm và yêu cầu công việc. Đây là một phần dẫn tới việc khoảng 40.000 giáo viên nghỉ việc trong giai đoạn 2020–2023. Dự thảo được xây dựng nhằm bảo đảm mức thu nhập cạnh tranh hơn trong khối hành chính sự nghiệp, giảm tình trạng thiếu giáo viên (hiện thiếu trên 100.000 người theo báo cáo) và đáp ứng các yêu cầu đổi mới giáo dục.

Mặc dù đề xuất được nhiều giáo viên mong đợi, các chuyên gia và quản lý ngân sách sẽ cân nhắc tính bền vững tài khóa khi tăng chi thường xuyên. Việc phân bổ nguồn lực giữa các vùng, tiêu chí xếp hưởng hệ số đặc thù theo chức danh và trách nhiệm, cũng như cách tính phụ cấp lưu động, nhất là với giáo viên ở vùng khó khăn dự kiến sẽ là nội dung tranh luận khi lấy ý kiến rộng rãi.