Không phải cá tra hay tôm, đây mới là mặt hàng mà Mỹ chiếm đến 80% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, đem về gần 50 triệu USD trong 9 tháng

Ghẹ Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ hải sản thế giới, đặc biệt trong nhóm sản phẩm chế biến giá trị gia tăng. Với lợi thế nguồn nguyên liệu từ các vùng biển Nam Trung Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long cùng kinh nghiệm lâu năm trong chế biến hải sản, sản phẩm ghẹ Việt Nam ngày càng được đánh giá cao về chất lượng, hương vị tự nhiên và khả năng truy xuất nguồn gốc. Hiện cả nước có hơn 93 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu cua, ghẹ.

Đặc biệt, các sản phẩm ghẹ chế biến sẵn, thịt ghẹ hấp chín và ghẹ đóng hộp của Việt Nam được đánh giá cao nhờ chất lượng ổn định, hương vị tự nhiên và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc. Trong bối cảnh người tiêu dùng toàn cầu chuộng thực phẩm tiện lợi và giàu dinh dưỡng, ghẹ Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để mở rộng thị phần và khẳng định vị thế trên bản đồ hải sản thế giới.

Theo số liệu thống kê từ Hải quan Việt Nam, xuất khẩu ghẹ Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2025 đạt gần 58 triệu USD, tăng nhẹ 1% so với cùng kỳ 2024. Dù mức tăng khiêm tốn, nhưng tín hiệu tích cực đến từ các thị trường mới như EU và khối CPTPP cho thấy dư địa mở rộng đáng kể cho sản phẩm ghẹ chế biến của Việt Nam.

Mỹ vẫn là thị trường chủ lực, đạt hơn 46 triệu USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này chiếm khoảng 80% tổng kim ngạch xuất khẩu ghẹ của Việt Nam.Tuy nhiên, đà tăng đã chậm lại do giá cao, chi phí logistics tăng và cạnh tranh gay gắt từ Indonesia, Philippines. Dù vậy, thịt ghẹ hấp chín và ghẹ đóng hộp vẫn là sản phẩm thế mạnh tại thị trường Mỹ - vốn được người tiêu dùng ưa chuộng trong phân khúc nhà hàng, bán lẻ.

Điểm đáng chú ý trong bức tranh xuất khẩu ghẹ 2025 là sự phục hồi mạnh mẽ tại thị trường EU và CPTPP. xuất khẩu sang EU đạt hơn 2 triệu USD, tăng 161% so với cùng kỳ năm trước; riêng Pháp tăng hơn gấp đôi (208%), trở thành thị trường nhập khẩu ghẹ lớn thứ nhất của Việt Nam trong khối này.

Xuất khẩu sang khối các nước tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cũng ghi nhận mức tăng 28%. Xuất khẩu sang các thị trường như Anh, Australia đều có tín hiệu tích cực. Đặc biệt, Úc tăng mạnh 280% trong tháng 9/2025, phản ánh nhu cầu cao đối với sản phẩm ghẹ chế biến tiện lợi và sản phẩm đông lạnh chất lượng cao.

Ngược lại, thị trường châu Á biến động mạnh. Xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 55%, HongKong (Trung Quốc) giảm 7%. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sức mua yếu và các quy định kiểm dịch nghiêm ngặt hơn sau khi thị trường nội địa Trung Quốc có nguồn cung dồi dào từ đánh bắt nội địa. Hàn Quốc cũng ghi nhận giảm 17%, phản ánh nhu cầu ăn kiêng và thay thế bằng sản phẩm nội địa hoặc tôm – cá giá rẻ hơn.

Dự báo đến cuối 2025 và năm 2026, xuất khẩu ghẹ Việt Nam có thể tăng 3 - 5%, nếu các doanh nghiệp đẩy mạnh sản phẩm giá trị gia tăng, sản phẩm chế biến sâu (thịt ghẹ đóng gói, ghẹ đóng hộp, surimi từ ghẹ), cũng như đẩy đạt chứng nhận bền vững MSC/FIP và đa dạng hóa thị trường.

Ngoài ra, áp lực cạnh tranh từ các quốc gia Đông Nam Á khác đang ngày càng rõ rệt, buộc doanh nghiệp Việt sẽ phải nâng cao chất lượng và khả năng đáp ứng đơn hàng.

Nhiều yêu cầu khắt khe về kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc, mã vùng nuôi và an toàn sinh học (IUU) đang tạo áp lực không nhỏ. Những thị trường cao cấp như Mỹ, EU liên tục bổ sung rào cản kỹ thuật, từ quy định về dư lượng kháng sinh đến chứng chỉ nuôi trồng bền vững. Nếu không kịp thời nâng cấp chuỗi sản xuất và chế biến, doanh nghiệp Việt sẽ khó tận dụng hết tiềm năng của phân khúc giá trị cao.

Theo khuyến nghị của Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), các địa phương cần mở rộng vùng nuôi đạt chuẩn quốc tế, đầu tư hệ thống bảo quản lạnh và logistics hiện đại. Đây là điều kiện tiên quyết để khai thác phân khúc cua sống - mặt hàng có biên lợi nhuận vượt trội. Doanh nghiệp cần hướng đến các hợp đồng dài hạn nhằm tránh rủi ro bị ép giá trong mùa cao điểm...