'Muốn tạo điều kiện, muốn giúp đỡ, có thân quen' là lý do các cựu cán bộ đã giúp Trịnh Văn Quyết đưa 430 triệu cổ phiếu ROS lên sàn

Sáng nay 22/7, TAND Thành phố Hà Nội mở phiên toà xét xử sơ thẩm vụ án xảy ra tại Tập đoàn FLC, liên quan bị cáo Trịnh Văn Quyết và 49 đồng phạm. Trong đó, có 7 bị cáo là cựu cán bộ của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD). Các đối tượng này bị truy tố tội danh 'Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ' và 'Công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán'.

Ông Trần Đắc Sinh, cựu chủ tịch HĐQT Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM. Ảnh: VnExpress

Các đối tượng bị cáo buộc biết rõ việc CTCP Xây dựng Faros (mã cổ phiếu ROS) của ông Trịnh Văn Quyết đã huy động 4.300 tỷ đồng vốn điều lệ bằng những quy trình bất thường và báo cáo tài chính có chênh lệch hàng trăm tỷ đồng nhưng không can thiệp. Khai nhận với cơ quan điều tra, các bị cáo nói do "Lo sợ công ty lớn, muốn tạo điều kiện, muốn giúp đỡ, có thân quen" nên dù biết là hành vi sai trái nhưng vẫn dung túng.

Ba giai đoạn để đưa 430 triệu cổ phiếu khống ''lên sàn''

Bước đầu, Xây dựng Faros phải đáp ứng điều kiện để đăng ký công ty đại chúng. Công ty phải báo cáo tài chính ba năm gần nhất (2014, 2015, 2016) và được một công ty kiểm toán độc lập chứng nhận. Công ty TNHH Kiểm toán và Kế toán Hà Nội (CPA) đã giúp Faros có được xác nhận kiểm toán gian dối. Đáng chú ý, CPA cũng là công ty kiểm toán xuất hiện trong vụ án lừa đảo liên quan tập đoàn Tân Hoàng Minh dẫn tới việc ông Lê Văn Dò, Tổng giám đốc CPA giai đoạn 2021, đã bị phạt 2 năm tù treo.

Thời điểm đó, ông Lê Công Điền đang giữ chức Vụ Giám sát công ty đại chúng là người thẩm định hồ sơ, yêu cầu Faros giải trình 4 nội dung: quá trình tăng vốn, biến động cổ đông, báo cáo tài chính và điều lệ công ty. Nhưng Faros chỉ đưa ra giải trình về biến động cổ đông mà không nhắc tới các phần khác. Do đó, Ủy ban chứng khoán Nhà nước tiếp tục cử đoàn công tác, làm việc với CPA và lãnh đạo Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA).

Nhưng bị can Tỉnh và Tuấn (khi đó là Giám đốc CPA và kiểm toán viên) sau khi kiểm toán lại vẫn giữ nguyên ý kiến "chấp nhận toàn phần" đối với các báo cáo tài chính của Faros. Tháng 6/2016, ông Đỗ Như Tuấn - Tổng giám đốc Faros vẫn dùng báo cáo này trình lên UBCK.

Lần này, ông Điền ký thông qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp nhận Faros là công ty đại chúng. Trong vụ án, ông Điền bị VKSND Tối cao truy tố về tội Công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán.

Bị can Lê Công Điền

Tiếp theo, Faros tiến hành đăng ký và lưu ký cổ phiếu tại VSD. VSD nhận thấy hồ sơ của Faros chưa đủ xác định vốn thực góp nên ra công văn chất vấn Vụ Giám sát thuộc Ủy ban chứng khoán Nhà nước (đơn vị của ông Điền), đề nghị xem xét và có ý kiến chỉ đạo. Trả lời, vụ trưởng Điền cho hay, khi Faros tăng vốn 1,5 lên 4.300 tỷ, chưa phải là công ty đại chúng, không thuộc thẩm quyền quản lý xem xét của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Tổng giám đốc VSD khi đó là Dương Văn Thanh và trưởng phòng Phạm Trung Minh bị cáo buộc "biết rõ" hồ sơ của Faros chưa đủ xác định vốn thực góp, nhưng vẫn đồng ý ban hành Giấy chứng nhận đăng ký chứng khoán cho công ty này, nhập 430 triệu cổ phiếu ROS nhập vào khu vực giao dịch của sàn HOSE, từ 24/8/2016.

Sau đó, hai bị can Thanh và Minh khai "do Ủy ban chứng khoán Nhà nước đã chấp thuận Faros là công ty đại chúng có vốn góp chủ sở hữu 4.300 tỷ đồng" nên cũng chấp nhận.

Bước cuối dùng để ROS niêm yết lên sàn HOSE thì Faros cần có vốn trên 120 tỷ đồng và trên 300 cổ đông. Thực tế công ty này lúc đó chỉ có 15 cổ đông, ông Quyết đã chỉ đạo em gái thêm danh sách cán bộ nhân viên để đạt con số 386 cổ đông.

Thời điểm này, khoản VĐL 4.300 tỷ của Faros tiếp tục bị yêu cầu giải trình theo công văn 4298 mà ông Điền yêu cầu làm rõ 5 nội dung trước đó. Faros đã thuê công ty kiểm toán ASC để tiến hành ''rửa'' báo cáo lần nữa. Phó Tổng giám đốc ASC Trần Thị Hạnh và hai bị can của công ty kiểm toán CPA bị VKSND Tối cao truy tố Lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Dù báo cáo tài chính của Faros vẫn có vấn đề, 6 thành viên Hội đồng niêm yết của HOSE vẫn chấp nhận. Chủ tịch HĐQT HOSE thời điểm đó, bị cáo Trần Đắc Sinh do có mối quan hệ quen biết với Trịnh Văn Quyết đã "nhiều lần trực tiếp chỉ đạo" 3 bị can cấp dưới "tạo điều kiện" để Faros sớm lên sàn.

Vượt qua ba giai đoạn kiểm duyệt trong 9 tháng, ngày 1/9/2016, 430 triệu cổ phiếu ROS chính thức lên sàn. HOSE trở thành phương tiện để anh em ông Quyết bán cổ phiếu khống cho hơn 30.000 nạn nhân, chiếm đoạt 3.621 tỷ đồng.

Bảy cựu cán bộ bị truy tố về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán. Họ khai với cơ quan điều tra rằng "biết sai vẫn làm" vì muốn tạo điều kiện, giúp đỡ và có quan hệ thân quen với lãnh đạo Faros.