Quốc hội thông qua Luật Thuế TNCN sửa đổi và Luật Quản lý thuế: Những doanh nghiệp niêm yết nào được hưởng lợi?

Ngày 10/12/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế Thu nhập cá nhân sửa đổi và Luật Quản lý thuế với nhiều điều chỉnh quan trọng liên quan đến quản lý hộ kinh doanh. Hai luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2026, riêng quy định về bãi bỏ thuế khoán và bắt buộc hóa đơn điện tử đối với hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng sẽ áp dụng sớm hơn, từ ngày 1/1/2026.

Theo khung pháp lý mới, mức doanh thu được miễn thuế TNCN và thuế GTGT tăng mạnh, từ 100 triệu đồng lên 500 triệu đồng mỗi năm. Các hộ kinh doanh có doanh thu từ 500 triệu đồng đến 3 tỷ đồng có thêm lựa chọn nộp thuế theo thu nhập thay vì theo doanh thu.

Bên cạnh đó, việc bãi bỏ thuế khoán – vốn là phương thức quản lý truyền thống nhưng tiềm ẩn nhiều khoảng trống trong kê khai được kỳ vọng sẽ làm thay đổi mạnh cách thức quản lý thuế đối với khu vực hộ kinh doanh.

Theo Vietcap, tác động tổng thể của các luật mới chủ yếu đến từ yêu cầu tuân thủ và báo cáo chặt chẽ hơn. Dù Việt Nam có 2,54 triệu hộ kinh doanh tính đến tháng 10/2025, Chính phủ ước tính khoảng 2,3 triệu hộ – tương đương 90% vẫn nằm trong diện được miễn thuế TNCN sau khi nâng ngưỡng doanh thu. Tuy vậy, quy định mới được đánh giá có khả năng cải thiện mức độ minh bạch trong kê khai và mở rộng dần diện chịu thuế trong những năm tới.

Sự thay đổi này có thể làm tăng chi phí hoạt động của hộ kinh doanh, từ đó thu hẹp lợi thế về giá so với doanh nghiệp hiện đại. Vietcap cho rằng xu hướng này sẽ góp phần thúc đẩy quá trình dịch chuyển từ kênh thương mại truyền thống (GT) sang kênh thương mại hiện đại (MT). Trong bối cảnh đó, các nhà bán lẻ lớn như MSN, MWG, PNJ và FRT được đánh giá có vị thế thuận lợi để hưởng lợi dài hạn nhờ mô hình vận hành chuyên nghiệp và minh bạch.

Ở chiều ngắn hạn, áp lực tuân thủ gia tăng có thể gây ra một số gián đoạn trong hoạt động của các doanh nghiệp FMCG có tỷ trọng lớn doanh số từ kênh GT, do các hộ kinh doanh phải điều chỉnh thói quen và quy trình kinh doanh để phù hợp với các yêu cầu mới.

Về phía tiêu dùng, Vietcap nhận định việc điều chỉnh giảm thuế TNCN đối với nhóm người làm công ăn lương là yếu tố tích cực, góp phần hỗ trợ tâm lý người tiêu dùng và bù đắp phần nào tác động từ những xáo trộn có thể xảy ra trong giai đoạn chuyển đổi.

Vietcap tiếp tục duy trì nhóm cổ phiếu ưu tiên trong ngành tiêu dùng năm 2026, gồm MSN, MWG, PNJ và FRT, nhờ triển vọng hưởng lợi từ sự dịch chuyển cấu trúc thị trường cũng như đà phục hồi của sức mua.