Bất chấp Thái Lan đang gặp khó khăn kinh tế, hai sàn thương mại điện tử nước ngoài đình đám Shopee và Lazada vẫn vớ bẫm ở nền kinh tế lớn thứ nhì Đông Nam Á.
Shopee và Lazada thách thức khó khăn trên đất Thái
Trong bối cảnh nền kinh tế Thái Lan kém khởi sắc với giá cả leo thang và chi tiêu tiêu dùng suy giảm, hai gã khổng lồ thương mại điện tử Shopee và Lazada đã công bố mức doanh thu đáng kinh ngạc, minh chứng rõ ràng cho sức khỏe vững vàng của họ trong lĩnh vực này.
Theo dữ liệu từ Creden, trong năm 2024, hai nền tảng thương mại điện tử nổi tiếng đến từ Singapore và Trung Quốc này thu về tổng cộng 78,255 tỷ baht (hơn 61.844 tỷ đồng), với lợi nhuận gộp lên tới 5,467 tỷ baht (gần 4.321 tỷ đồng).
Dẫn đầu là Shopee – sàn thương mại điện tử có trụ sở tại Singapore với doanh thu hơn 49,964 tỷ baht (hơn 39.486 tỷ đồng) và lợi nhuận đạt 4,630 tỷ baht (hơn 3.659 tỷ đồng), đánh dấu năm thành công nhất tại thị trường Thái Lan kể từ khi hoạt động.
Không chịu thua kém, Lazada đến từ Trung Quốc ghi nhận doanh thu 28,291 tỷ baht (hơn 22.358 tỷ đồng) và lợi nhuận hơn 836 triệu baht (gần 661 tỷ đồng), thể hiện khả năng quản lý chi phí hiệu quả và mô hình kinh doanh ngày càng tinh gọn.
Kết quả ấn tượng này hoàn toàn trái ngược với nền kinh tế Thái Lan đang trì trệ. Nền kinh tế lớn thứ 2 Đông Nam Á vốn đang vật lộn với tiêu dùng nội địa yếu, tiền lương đình trệ không theo kịp chi phí sinh hoạt và xuất khẩu phục hồi chậm chạp.
Tuy nhiên, ngành thương mại điện tử ở Thái Lan lại đi ngược xu hướng, ghi nhận mức tăng trưởng bùng nổ. Kết quả tài chính của Shopee và Lazada trong năm 2024 nhấn mạnh điều này, với doanh thu hợp nhất đạt 78,255 tỷ baht và tổng lợi nhuận ròng là 5,467 tỷ baht.
Sự thành công của hai nền tảng dẫn đầu này đến từ nhiều yếu tố then chốt.
Chiến lược ban đầu là định giá cạnh tranh, cung cấp nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn, mã giảm giá, phiếu giao hàng miễn phí và các chương trình flash sale đã thu hút người tiêu dùng rời khỏi các cửa hàng truyền thống.
Bên cạnh đó, hệ thống logistics tích hợp như Shopee Xpress (SPX) và Lazada Logistics giúp kiểm soát chi phí và chất lượng dịch vụ tốt hơn so với các đối thủ nhỏ.
Quan trọng hơn, cả hai đều đầu tư mạnh vào công nghệ và phân tích dữ liệu, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để thấu hiểu hành vi tiêu dùng và cá nhân hóa trải nghiệm của khách hàng, từ đó cải thiện tỷ lệ chuyển đổi.
Những con số này phản ánh rõ sự tăng trưởng ngược chu kỳ của ngành thương mại điện tử Thái Lan.
Theo Cơ quan Phát triển Giao dịch Điện tử (ETDA), thị trường thương mại điện tử Thái Lan năm 2024 được định giá trên 600 tỷ baht (47.417 tỷ đồng), với người tiêu dùng ngày càng có xu hướng mua các sản phẩm thiết yếu trực tuyến – từ thực phẩm, quần áo đến thiết bị điện tử.
Xu hướng mua sắm này tăng tốc sau đại dịch Covid-19 và không có dấu hiệu chững lại.
Sự vững vàng của ngành thương mại điện tử ở Thái Lan bất chấp nền kinh tế “xứ sở Chùa Vàng” đang khá mong manh – xuất phát từ ba lợi thế chính: sự tiện lợi khi mua sắm tại nhà, khả năng so sánh giá dễ dàng để tìm giá tốt nhất và sự đa dạng sản phẩm không bị giới hạn bởi địa lý.
Doanh nghiệp Thái Lan đau đầu tìm cách đảo ngược tình thế “khách lấn chủ”
Các nhà phân tích Thái Lan cảnh báo rằng sự gần như độc quyền của Shopee và Lazada khiến nhiều doanh nghiệp trong nước buộc phải cạnh tranh trong sân chơi do các tập đoàn nước ngoài kiểm soát – với tiềm lực tài chính mạnh và công nghệ tiên tiến.
Làn sóng hàng Trung Quốc bán trực tiếp tới người tiêu dùng càng làm gia tăng áp lực, khiến các nhà sản xuất nội địa khó cạnh tranh do chi phí sản xuất, tiếp thị và logistics cao hơn.
Điều này tạo ra viễn cảnh đáng lo ngại cho doanh nghiệp Thái Lan, họ có nguy cơ mất lợi thế cạnh tranh khi phải bước vào cuộc chiến về giá cả không cân sức.
Nhiều người bán Trung Quốc sẵn sàng bán lỗ để giành thị phần – một chiến lược mà đa số doanh nghiệp Thái không thể áp dụng.
Thêm vào đó, thương hiệu Thái có nguy cơ bị “vùi lấp” bởi thuật toán của nền tảng – vốn thường ưu tiên người bán có doanh số cao và phản hồi nhanh, phần lớn là những đơn vị bán hàng nhập khẩu, biến Thái Lan thành thị trường tiêu thụ cuối cùng, không tạo ra nhiều giá trị nội địa khi lợi nhuận chủ yếu chảy ra nước ngoài.
Các chuyên gia cho rằng Chính phủ “xứ sở Chùa Vàng” cần có biện pháp can thiệp kịp thời.
Các biện pháp như áp thuế tối thiểu cho hàng nhập khẩu giá rẻ để ngăn gian lận thuế qua gói nhỏ và áp dụng tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm online tương đương với hàng Thái để ngăn hàng kém chất lượng tràn vào thị trường là cần thiết.
Song song với đó, Chính phủ “xứ sở Chùa Vàng” cũng cần đẩy mạnh phát triển các nền tảng thương mại điện tử nội địa và điều tiết thuật toán của các nền tảng quốc tế, tương tự như Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA) của Liên minh châu Âu (EU) yêu cầu minh bạch trong xếp hạng sản phẩm.
Về phía doanh nghiệp Thái, họ được khuyến nghị tránh cạnh tranh bằng giá mà tập trung xây dựng giá trị thương hiệu, tăng cường hiện diện trên mạng xã hội và nuôi dưỡng mối quan hệ khách hàng lâu dài ngoài các nền tảng lớn.
Tình hình thị trường thương mại điện tử Thái hiện không chỉ là câu chuyện kinh doanh mà còn là vấn đề “địa chính trị kinh tế” trong kỷ nguyên số, khi vốn Trung Quốc và Singapore đang chi phối mạnh mẽ hành vi tiêu dùng.
Nếu không có chiến lược chủ động để bảo vệ và tăng cường năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nội địa, Thái Lan có nguy cơ bị thâu tóm hoàn toàn thị trường nội địa, dẫn đến sự thất thoát giá trị gia tăng khỏi nền kinh tế quốc gia và sự mong manh kinh tế lâu dài.
Theo phân tích trước đó của ông Pawoot Pongvitayapanu – chuyên gia kỳ cựu trong ngành thương mại điện tử Thái Lan kiêm Giám đốc điều hành (CEO) của công ty Pay Solutions Co., Ltd., hiện các nền tảng nước ngoài đang chiếm 2/3 thị trường thương mại điện tử Thái Lan.
Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) của Thái phụ thuộc lớn vào các nền tảng như Shopee và Lazada – vốn nắm giữ tới 79% thị phần, trong khi TikTok đang mở rộng nhanh chóng và gây áp lực mạnh lên Lazada.
“Một thế độc quyền đã hình thành. Phần lớn các nền tảng tại Thái Lan đều do nước ngoài sở hữu. Với số lượng người chơi ít, họ có thể kiểm soát mọi thứ”, ông Pawoot cho biết.
Ông cũng nhấn mạnh rằng tình trạng này khiến người bán Thái mất quyền truy cập vào dữ liệu khách hàng quan trọng và khả năng xây dựng mối quan hệ trực tiếp với người tiêu dùng.
Điều này tạo điều kiện cho các nền tảng lớn tự do tăng phí mà không có sự giám sát hiệu quả từ chính phủ. Đồng thời, làn sóng hàng Trung Quốc khiến người bán Thái Lan rơi vào thế “phải khuất phục” do cuộc chiến giá khốc liệt và khó cạnh tranh.
Theo báo cáo “Thương mại điện tử Đông Nam Á 2024” của Momentum Works (Singapore), thị trường thương mại điện tử Thái Lan ước tính trị giá khoảng 680 tỷ baht, trong đó Shopee chiếm 49% thị phần, Lazada 30%, và TikTok Shop 21%.
Ông Pawoot còn chỉ ra chiến lược “bán phá giá” mà các nền tảng nước ngoài sử dụng, khi đầu tư tài chính khổng lồ vào thị trường.
“Ban đầu, họ tung ra các chương trình giảm giá, giao hàng miễn phí và cho người bán tham gia mà không mất bất kỳ khoản phí dịch vụ nào – tất cả đều miễn phí. Điều này dẫn đến khoản lỗ hàng năm lên đến hàng tỷ baht, với mức cao nhất lên tới gần 5 tỷ baht trong một năm. Những khoản lỗ kéo dài như vậy là điều mà doanh nghiệp Thái không thể chịu đựng, buộc nhiều bên phải rút khỏi thị trường”,ông nói.
Sự phụ thuộc căn bản của doanh nghiệp Thái Lan vào các nền tảng nước ngoài khiến họ ở vị trí yếu, không có quyền mặc cả và buộc phải chấp nhận các điều khoản bất lợi.
Hiện trường thương mại điện tử Thái Lan đang là một cuộc chiến ba bên: các “đội quân” nền tảng nước ngoài như Shopee, Lazada, TikTok thống trị và đặt luật chơi; các “đội quân” người bán cả trong và ngoài nước cạnh tranh khốc liệt; cùng “đội quân” hàng Trung Quốc tấn công với mức giá thấp hơn nhiều so với sản phẩm Thái.
Theo Nation Thailand
Đăng Đức - nguoiquansat.vn
Theo Thị trường tài chính
Bình luận
0 Bình luận