Thành phố 14 triệu dân của Việt Nam đề xuất lắp gần 160 điểm quan trắc không khí

Những ngày qua, tình trạng ô nhiễm không khí tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước ở mức đáng báo động. Đặc biệt, các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh với mật độ dân số lớn, phương tiện giao thông nhiều, quá trình đô thị hóa nhanh… đè nặng lên môi trường.

Mới đây, Sở Nông nghiệp và Môi trường vừa gửi UBND TP. Hồ Chí Minh đề xuất Chương trình quan trắc tài nguyên và môi trường năm 2026. Chương trình có các chính sách quan trọng như: Quan trắc chất lượng không khí xung quanh 157 điểm; Quan trắc chất lượng nước mặt 254 điểm; Quan trắc trầm tích 41 điểm; Quan trắc chất lượng đất 54 điểm; Quan trắc chất lượng nước biển 31 điểm;

Quan trắc tài nguyên nước dưới đất gồm quan trắc định kỳ, tự động và giám sát khai thác 79 điểm/trạm; Quan trắc thủy sinh sông, kênh 18 điểm; Quan trắc sụt lún mặt đất 2 trạm; Quản lý, vận hành trạm quan trắc nước mặt tự động 9 trạm; Quản lý, vận hành trạm quan trắc không khí tự động 3 trạm; Quản lý, vận hành trạm quan trắc tự động nguồn thải; Quản lý, vận hành hệ thống giám sát hình ảnh camera trực tuyến.

Trong đó, được quan tâm nhiều nhất là nội dung đề xuất lắp 157 điểm quan trắc chất lượng không khí. Hệ thống quan trắc này sẽ cung cấp dữ liệu liên tục, uy tín, từ đó đánh giá chất lượng không khí, tăng khả năng ứng phó sự cố, nhất là trong các khung giờ cao điểm.

Sau khi sáp nhập, TP. Hồ Chí Minh hiện có khoảng 14 triệu dân và gần 12,7 triệu phương tiện cá nhân gồm xe máy và ôtô. Cùng với đó là quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa cũng ảnh hưởng lớn đến môi trường.

Theo kết quả quan trắc giai đoạn 2021-2025, tình trạng ô nhiễm không khí tại TP. Hồ Chí Minh có diễn biến phức tạp. Nồng độ bụi mịn PM10, PM2.5, khí NO2 cùng mức tiếng ồn thường xuyên vượt quy chuẩn, đặc biệt là khu vực trung tâm đô thị, nút giao thông hay khu vực có nhiều khu công nghiệp, xây dựng.

Ngoài ra, TP. Hồ Chí Minh còn bị ảnh hưởng bởi giao thông, sản xuất công nghiệp, xây dựng, sinh hoạt dân cư từ các tỉnh lân cận như Đồng Nai và Long An cũ.

Chất lượng nước trên các sông lớn như Sài Gòn, Đồng Nai và hệ thống sông chính khác cũng bị tác động tiêu cực, ô nhiễm hữu cơ, dư lượng dinh dưỡng và vi sinh vật còn hiện diện tại nhiều đoạn. Các kênh rạch nội thành tiếp tục chịu áp lực từ nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý.

Môi trường nước biển ven bờ, đặc biệt ở khu vực Cần Giờ và Vũng Tàu, bị ảnh hưởng bởi hoạt động vận tải biển, phát triển cảng, du lịch và nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh đó, thành phố còn phải đối mặt với các vấn đề liên quan đến suy thoái đất, ô nhiễm trầm tích, sụt lún và suy giảm mực nước dưới đất.