Tiền người lao động gửi về Việt Nam mỗi năm ngang bằng nhiều ngành hàng xuất khẩu mũi nhọn

Việt Nam hiện sở hữu hơn 60% lực lượng lao động trong độ tuổi lao động, với 53,2 triệu lao động phân bố rộng khắp thành thị, nông thôn và các làng nghề. Đây là nền tảng thuận lợi giúp lao động Việt Nam có thể làm việc ở nhiều ngành nghề như nuôi trồng thủy sản, chế biến nông sản, đồ gỗ, mỹ nghệ… và được các thị trường quốc tế đánh giá cao bởi sự cần cù, chăm chỉ, sáng tạo.

Mỗi năm, có hàng trăm nghìn lao động Việt Nam sang làm việc tại Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc và một số nước châu Âu. Cá nhân người lao động và gia đình người lao động có sự thay đổi rõ rệt về vật chất và tinh thần, góp phần tích cực vào chương trình xóa đói giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.

Tại hội nghị gặp gỡ, đối thoại với các doanh nghiệp đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng do Bộ Nội vụ tổ chức 30/10, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng nhấn mạnh, Đại hội XIII của Đảng đã xác định: “Phát triển con người toàn diện, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong ba đột phá chiến lược; coi trọng phát triển kinh tế tư nhân, kinh tế tri thức, kinh tế xanh và kinh tế số”. Trong đó, hoạt động đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài được xác định là một động lực quan trọng của nền kinh tế.

Lãnh đạo Bộ Nội vụ cũng thông tin thêm, nguồn kiều hối gửi về nước hiện đạt 6,5-7 tỷ USD/năm, “ngang bằng với nhiều ngành công nghiệp mũi nhọn xuất khẩu hàng hóa trong nước”. Hiện có khoảng 860.000 lao động Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài. Riêng 10 tháng đầu năm 2025, hơn 120.000 lao động đã xuất cảnh, đạt 93,2% kế hoạch năm.

Nhật Bản tiếp tục là thị trường tiếp nhận lớn nhất với hơn 55.000 lao động; tiếp theo là Đài Loan (Trung Quốc) với hơn 47.000 lao động và Hàn Quốc gần 10.000 lao động. Các thị trường mới như Đức, Rumani, Hungary, Israel và UAE cũng đang mở rộng.

Tuy nhiên, theo Quyền Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước Vũ Trường Giang, nhiều thách thức vẫn tồn tại.

Tại Nhật Bản, đồng yen sụt giá khiến thu nhập thực tế giảm, đồng thời “quy định tuyển chọn phức tạp khiến lao động trong nước dù có nguyện vọng sang Nhật vẫn khó xác định mình thuộc nhóm ngành nào”.

Tại Hàn Quốc, tình trạng lao động bỏ trốn, đặc biệt trong nhóm thuyền viên, diễn ra phổ biến.

Ở Đài Loan (Trung Quốc), môi giới can thiệp sâu làm đội chi phí, khiến người lao động chịu gánh nặng phí cao.

Một bộ phận doanh nghiệp năng lực yếu, cạnh tranh bằng cách chi hoa hồng môi giới, sau đó thu phí cao từ người lao động để bù lại. Trong khi đó, không ít người lao động thiếu hiểu biết pháp lý, dễ trở thành nạn nhân của các tổ chức không phép dụ dỗ trên mạng xã hội.

Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng chỉ rõ: “Tình trạng bị tính phí cao đã đẩy những người vốn yếu thế vào tình trạng yếu thế hơn, đã khó khăn rơi vào thế khó khăn hơn.”

Bên cạnh đó, cũng theo Thứ trưởng, sự quản lý yếu kém, thiếu trách nhiệm của cơ quan nhà nước, chính quyền cơ sở khiến người lao động không nhận diện được hình thức đi làm việc theo hợp đồng phi lợi nhuận hay thương mại. Thông tin tuyên truyền chưa đầy đủ, nhiều người lao động chỉ biết đi Nhật, Hàn Quốc… nhưng không rõ doanh nghiệp nào được cấp phép.

Ngoài ra, cơ chế thủ tục hành chính hiện còn rườm rà, nhiều tầng nấc trung gian khiến doanh nghiệp mất thời gian xin giấy phép, gây chậm tiến độ tuyển dụng.

Để xử lý các tồn tại, Bộ Nội vụ đã ban hành nghị quyết chuyên đề và đang hoàn thiện Nghị định sửa đổi Nghị định 112/2021/NĐ-CP theo hướng cắt gọn tối đa quy trình, thủ tục; đẩy mạnh phân cấp về địa phương và chuyển đổi số toàn bộ quy trình xử lý hồ sơ, giảm tối đa tiếp xúc giữa doanh nghiệp và cán bộ thực thi.

Thứ trưởng khẳng định, sự phát triển của doanh nghiệp là thước đo hiệu quả chính sách. Bộ Nội vụ sẽ tiếp tục đồng hành, lắng nghe ý kiến doanh nghiệp nhằm hoàn thiện môi trường hoạt động minh bạch, hiệu quả và bền vững.